Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Yanvar, 2025   |   12 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:48
Peshin
12:36
Asr
15:34
Shom
17:18
Xufton
18:37
Bismillah
12 Yanvar, 2025, 12 Rajab, 1446
Maqolalar

Fiqhiy ixtiloflarning kelib chiqish sabablari

14.12.2024   2741   1 min.
Fiqhiy ixtiloflarning kelib chiqish sabablari
Muhammad Avvomaning “Asarul hadis” asari orqali fiqhiy ixtiloflar sabablarini o‘rganish islom fiqhining rivojlanish jarayonini tushunish va hadis ilmining ahamiyatini anglash uchun muhimdir. Bu kitobda fiqhiy ixtiloflarning kelib chiqish sabablarini bir necha asosiy omillar orqali tahlil qilingan:
  1. Hadislarning turli xil yetib kelishi. Hadislarning to‘liq yoki qisqacha shaklda yetib kelishi olimlar orasida turlicha tushunishlarga sabab bo‘lgan. Ba’zan bir hadisning turli rivoyatlari orasida tafovutlar mavjud bo‘lib, bu hukm chiqarishda farq paydo qilgan.
  2. Hadislarning sahihligi va qabul qilinishi. Har bir fiqh mazhabi asoschisi hadisning sahihligi, isnod zanjiri, va matnning mazmuniga nisbatan turlicha yondashgan. Bu esa ixtiloflarga olib kelgan. Masalan, bir mazhab olimlari qabul qilgan hadisni boshqasi zaif deb baholagan bo‘lishi mumkin.
  3. Hududiy va madaniy ta’sirlar. Hadislar turli geografik hududlarga tarqalgan va u yerdagi sharoit va urf-odatlarga moslashgan. Shu sababli, fiqhiy masalalarda mahalliy ta’sirlar ham ixtiloflarni keltirib chiqargan.
  4. Qur’on va hadisni talqin qilish uslublari. Ba’zi olimlar Qur’on oyatlarini umumiy qoidalar sifatida qabul qilgan bo‘lsa, boshqalari hadislarni asosiy manba sifatida ko‘rib, tafsilotlarni ulardan chiqarishgan. Ushbu metodologik tafovutlar fikrlar xilma-xilligiga sabab bo‘lgan.
  5. Lug‘aviy tafovutlar. Arab tilining keng qamrovli bo‘lishi va hadis matnlarining ba’zan ko‘p ma’noli iboralardan iborat bo‘lishi tafsirda turli talqinlarga sabab bo‘lgan.
  6. Olimlarning shaxsiy tajribalari va dunyoqarashlari. Har bir olim o‘zining bilim va tajribasiga asoslanib, hadisdan chiqarilgan hukmga o‘z qarashlarini qo‘shgan. Bu esa bir masalada turli fatvolar chiqishiga olib kelgan.

Abdulloh Komilov,
Toshkent islom instituti talabasi.

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi

11.01.2025   3418   2 min.
Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi

Shu yil 9 yanvar kuni Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi Ubaydulloh domla Abdullayev boshchiligida vakillik xodimlari, shahar-tuman bosh imom-xatiblari va iqtidorli imomlar ishtirokida tuzilgan ishchi guruh O‘zbekiston tumaniga tashrif buyurdi.

Dastlab tumandagi 7 ta masjid va 7 ta mahallada, shuningdek, “Haj — 2024” ziyoratchilari va mahalla fuqarolar yig‘ini raislari ishtirokida yig‘ilish o‘tkazilib, amaliy tadbir rejasi tuzildi.

Ishchi guruh a’zolari va imom-xatiblarga biriktirilgan mahalla hududidan “Haj – 2024” ziyoratchisini ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarga jalb etdi. Birgalikda mahallaning eng kamida 3 tagacha muammoli xonadoniga kirib, u yerda yashayotganlardan hol-ahvol so‘radi. Ularning muammolarini o‘rgandi, taklif, fikr-mulohazalarini tingladi. Imom-xatiblar 22 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi. 

Shuningdek, tumandagi "Qudash" muruvvat uyiga tashrif buyurilib, tashrif chog‘ida muruvvat uyida yashovchi imkoniyati cheklangan, mehr-muruvvatga muhtojlarni holidan xabar olinib, muruvvat uyi uchun maishiy texnika va maishiy jihozlar hamda boshqa turdagi zaruriy ashyolar xayriya qilindi. 

Shu bilan birga, muruvvat uyida "Yashil makon" dasturi doirasida 100 tup mevali va manzarali ko‘chatlar ekildi.

Tumanning "Bog‘i Eram" mahallasida yashovchi kam ta’minlangan oilaga homiylar ko‘magi bilan zamonaviy qulay sharoitlarga ega bir xonalik uy qurib berildi. Ishchi guruh mazkur xonadonga tashrif buyurib, xonadon egalari bilan muloqot qildi. 

Peshin namozi so‘ngida masjidlarda jamoatga ma’ruza qilinib, odamlarga manfaat yetkazishning fazilati, ofiyat ulkan ne’mat ekani, yoshlar tarbiyasi doimiy e’tibor markazda bo‘lishi zarurligi, bu borada ota-onalarning o‘rni haqida ilmiy va hayotiy misollar yordamida tushuntirildi.

Masjidlar va imomlar faoliyati ko‘zdan kechirildi hamda mavjud kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan kerakli tavsiyalar berildi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Farg‘ona viloyati vakilligi 
Matbuot xizmati

Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi Targ‘ibot tadbirida aholi muammolari hal etildi