Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyun, 2025   |   17 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
20:00
Xufton
21:38
Bismillah
13 Iyun, 2025, 17 Zulhijja, 1446

Me’roj kechasi qachon?

24.01.2025   17409   5 min.
Me’roj kechasi qachon?

Isro nima degani?

“Isro” (الإسراء) Alloh taolo Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamni kechaning bir bo‘lagida Makkadagi Masjidul Haromdan Quddusdagi Masjidul Aqsoga sayr qildirishidir.


Me’roj nima degani?

“Me’roj” (المعراج) esa, Alloh taolo Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamni Quddusi sharifdan yuqoriga, ya’ni, O‘zining Huzuriga ko‘tarishidir.


Isro va me’roj kechasi qachon bo‘lgan?

Isro va Me’roj hodisasi yuz bergani haqida Islom ummatida mutlaqo ixtilof yo‘q. Bu haqda Qur’oni karimda: «(O‘z) bandasi (Muhammad)ni, unga mo‘jizalarimizdan ko‘rsatish uchun (Makkadagi) Masjidul Haromdan (Qudsdagi) Biz atrofini barakotli qilgan Masjidul Aqsoga tunda sayr qildirgan Zotga tasbeh aytilur. Darhaqiqat, U eshituvchi va ko‘ruvchidir» (Isro surasi, 1-oyat), deyilgan.

Ammo qachon sodir bo‘lgani haqida turlicha qarashlar bor. Alloma Muborakfuriy rahimahulloh “Ar-Rahiyqul maxtum” kitobida “Isro va Me’roj” voqeasi qachon sodir bo‘lgani to‘g‘risida aytilgan quyidagi olti xil qarashni keltirgan:

  1. Isro Alloh taolo u zotni nubuvvatga musharraf etgan yili bo‘lgan.
  2. Payg‘ambar bo‘lganlaridan besh yil keyin bo‘lgan.
  3. Nubuvvatning o‘ninchi yili rajab oyining 27-kechasida bo‘lgan.
  4. Hijratdan o‘n olti oy oldin nubuvvatning 12-yili ramazon oyida bo‘lgan.
  5. Hijratdan bir yilu ikki oy oldin nubuvvatning 13-yilida muharram oyida bo‘lgan.
  6. Hijratdan bir yil oldin nubuvvatning 13-yilida robi’ul avval oyida bo‘lgan.
     

Bu kechaning hikmatlari ko‘p. Ulardan biri –

Isro hodisasi Islom da’vatining eng og‘ir va mashaqqatli davrida sodir bo‘ldi. Bu vaqtda mushriklar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga kuchli tazyiq o‘tkazishardi. Ularning zulmidan himoya qiluvchi Abu Tolib, Xadiyja binti Xuvaylid onamiz ham vafot etgandi.

Shunday qiyin va mahzunli bir damda Isro va Me’roj kechasi sodir bo‘ldi. Bu narsa u zotdagi g‘am-tashvishni ketkazish, da’vat yo‘lida sobitqadam bo‘lish, qalbga surur bag‘ishlash uchun tasalli berish edi.


Rasululloh sollallohu alayhi vasallam osmonga qanday qilib ko‘tarildilar?

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Menga Buroq keltirildi. U eshakdan balandroq, xachirdan esa pastroq hayvon bo‘lib, yugurganda tuyog‘ini ko‘zi yetgan joyga tashlab sakrar edi. Unga minib bir lahzada Baytul Muqaddasga yetdim. Masjidga kirib, ikki rakat namoz o‘qib chiqdim. Menga Jabroil bir idishda sharob, ikkinchi idishda sut keltirib tutdi. Men sutni olgan edim, Jabroil: (Sof) fitratni tanladingiz”, dedi. Keyin biz osmonga ko‘tarildik...” (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).
 

Nabiy alayhissalom samoda qaysi payg‘ambarlar bilan uchrashdilar?

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “...Birinchi osmonda men Odam alayhissalom bilan ko‘rishdim.
Ikkinchi osmonda Iso va Yahyo alayhimassalom bilan uchrashdim.
Uchinchi osmonda Yusuf alayhissalomni ko‘rdim.
To‘rtinchi osmonda Idris alayhissalomni,
beshinchisida Horun alayhissalomni,
oltinchisida esa Muso alayhissalomni ziyorat qilib, duolarini oldim.
Yettinchi osmonda Ibrohim alayhissalomni Baytul Ma’murga suyanib turganlarini ko‘rdim”.
 

“Baytul Ma’mur”dan “Sidratul muntaho”ga

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Baytul Ma’murga har kuni yetmish ming farishta kirib, ziyorat qiladib ketar ekan. So‘ng “Sidratul muntaho” daraxti yoniga keldim. Allohning amri bilan bu daraxt shunday go‘zal holga kelgan edi, uni ta’riflashdan inson tili ojiz edi”.


5 mahal namozda 50 mahal namozning savobi bor...

Nabiy alayhissalom: “Alloh shu yerda mening ummatimga ellik vaqt namozni farz qildi. Men Muso alayhissalomning yoniga tushdim va ummatimga buyurilgan farz amalni aytdim.

Muso alayhissalom: “Ummatingiz bu amalni bajarolmaydi, Allohdan yengillatishini so‘rang”, deb qaytardi. Men Muso alayhissalom bilan Alloh o‘rtasida bir necha marta qatnadim, nihoyat Alloh: “Ey Muhammad, sizning ummatingiz uchun har kecha-kunduzda besh vaqt namozni farz qildim va uni ellik vaqt o‘rnida qabul qilaman”, deb marhamat qildi.

Muso alayhissalom yana meni qaytardi. Men endi Allohdan hayo qilaman, deb besh vaqt namozning farzligiga rozi bo‘ldim”.


Bu kecha yana Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga nimalar berildi?

Bu kecha – besh vaqt namoz farz bo‘ldi, Allohga sherik qilmay, gunohlariga tavba qilganlarning kechirilishi haqidagi xushxabar berildi va “Baqara” surasining so‘nggi uch oyati nozil bo‘ldi...

Davron NURMUHAMMAD

Boshqa maqolalar
Yangiliklar

O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi

10.06.2025   6023   3 min.
O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi

 Yig‘ilishda Kengash a’zolari, Ishchi guruh rahbarlari va yetakchi olimlar – O‘zRFA vitse-prezidenti, Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti direktori, professor Bahrom Abduhalimov, tarix fanlari doktori, professor Jannat Ismoilova, O‘zbekiston tasviriy san’ati akademigi Akbar Hakimov hamda markaz rahbariyati va xodimlari ishtirok etdi.

   

Yig‘ilishda markaz ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar muhokama qilindi. Jumladan:

  • "Qur’oni karim" zali
  • "Islomdan avvalgi davr sivilizatsiyalari"
  • "Birinchi Renessans davri"
  • "Ikkinchi Renessans davri"
  • “Yangi O‘zbekiston – Uchinchi Renessans poydevori”

 

Shu bilan birga, xorijiy muzeylarda saqlanayotgan va O‘zbekistonga daxldor bo‘lgan 350 ga yaqin eksponat ko‘rib chiqildi va ularni tanlab olish ishlari boshlab yuborildi.

 

Markaz rahbari Firdavs Abduxoliqov o‘z chiqishida bunday ta’kidladi:

 

— Hurmatli Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan barpo etilayotgan ushbu markaz ekspozitsiyasini boyitish maqsadida xorij muzeylari va kutubxonalarida saqlanayotgan yurtimizga oid artefaktlarni olib kelish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda. Bir qator eksponatlar markazning ochilish marosimiga tayyor holatda bo‘ladi. Shuningdek, respublikadagi muzeylar ham 20 tadan eng noyob eksponat taqdim etishi rejalashtirilgan.

   

    Yig‘ilishda "Islomdan avvalgi davr" ekspozitsiyasi bo‘yicha olib borilayotgan ishlar haqida ekspozitsiya koordinatori Anvar Matniyazov ma’lumot berdi:

 

— Bu ekspozitsiyaga vaqt devori orqali kiriladi. U 6 ta sektordan iborat bo‘lib, Baqtriyadan boshlanadi. Turkiyalik dizaynerlar bilan hamkorlikda ish olib borilyapti. Mulyajlar, faksimilelar va qo‘lyozmalar bo‘yicha kelishuvlarga erishilgan. Shuningdek, yurtimizdagi 60 ta tarixiy qal’a o‘lchamlari to‘planib, sistemalashtirildi.

   

    Qadimgi Xorazm, So‘g‘d, Choch sivilizatsiyalariga oid tasviriy san’at, haykalchalar, tangalar va uy-ro‘zg‘or buyumlari xalqaro ko‘rgazmada namoyish etilishi rejalashtirilmoqda.

Vaqt devori kompozitsiyasida sharq miniatyuralari ham taqdim qilindi. Bu kompozitsiya turli davrlardagi siyosiy va ijtimoiy voqealarni badiiy tasvirlar orqali namoyon etadi:

 

  • Islomdan avvalgi davr sivilizatsiyalari – barelef uslubida,

 

  • Birinchi Renessans – mahobatli rangtasvir uslubida,

 

  • Ikkinchi Renessans – Kamoliddin Behzod, Mahmud Muzahhib va Muhammad Murod Samarqandiy kabi miniatyura maktabi asoschilari uslubida.

 

   O‘zbekiston xalq rassomi Bahodir Jalolov rahbarligidagi ijodiy guruh ushbu yo‘nalishda faoliyat yuritmoqda. 

 

Yig‘ilish yakunida O‘zbekiston Kinematografiya agentligi tomonidan tayyorlangan olimlar hayoti va merosiga bag‘ishlangan videoroliklar namoyish etildi. Ilmiy kengash a’zolari ushbu videomateriallar mazmunan va vizual jihatdan zamonaviy talablarga mos bo‘lishi zarurligini ta’kidlashdi.

cisc.uz

 

O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi
O'zbekiston yangiliklari