Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Iyun, 2025   |   23 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:50
Peshin
12:29
Asr
17:40
Shom
20:02
Xufton
21:41
Bismillah
19 Iyun, 2025, 23 Zulhijja, 1446
Yangiliklar

Hayrat va havas, ibrat va ma’rifat maskani

30.01.2025   8104   4 min.
Hayrat va havas, ibrat va ma’rifat maskani

Bu yerdan deyarli har kuni o‘tamiz. Ko‘pincha xizmat yuzasidan, ba’zan qadrdonlarni yo‘qlab, hol-ahvol so‘raymiz, tabarruk maskanlarni ziyorat qilamiz. Toshkentning qoq yuragida barpo etilgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markaziga taalluqli muhtasham, muazzam, salobatli majmua har kimning - xoh yurtdoshlarimiz, xoh dunyoning narigi chekkasidan kelgan sayyoh bo‘lsin, barining e’tibori, hayrati va havasi, hayajoniga sabab bo‘layotgan betakror, go‘zal, ulug‘vor, fayzli maskan.

Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan qad rostlagan bu majmua  aslida davlat rahbarining xalqchil, ezgulik va savobga, ibratga yo‘g‘rilgan tashabbusining mevasi. Negaki, azaldan xalqimiz qalbida islom ma’rifati yashab kelgan. Bu yog‘du eng og‘ir sharoitlarda ham odamlar ongu shuuri, yuragini aslo tark etmagan. Hatto serzug‘um sho‘rolar davrida ham pokiza imon-e’tiqod, islom nuri ota-bobolarimizga mudom hamroh bo‘lgan.  

Xonadonlar to‘rida avaylab saqlangan Qur’oni Karim, dasturxon ustidagi duolar, savobli an’analar, yumushlarning bardavomligi buning yorqin dalilidir. Onalarimiz umrining poyonida ham muqaddas kitoblar mutolaasiga sho‘ng‘iganlar. Zero, Oyati kalimadagi mo‘jizakor satrlar har qanday g‘amgin, iztirobli, g‘ussaga to‘lgan qalblarga taskin, huzur, sokinlik bag‘ishlaydi. Demoqchi bo‘lganimiz, islomning hayotbaxsh quvvati, ziyosidan bahramand bo‘lish bizlarni bir lahzaga bo‘lsa-da, sira tark etmagan.  

Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev g‘oyasi va tashabbusi asosida bundan bir necha yillar avval tamal toshi qo‘yilgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi nainki buyuk ajdodlarimiz merosidan faxrlanish, balki taraqqiyot sari yuz tutgan yangi O‘zbekistonimizda Uchinchi Renessans  asoslarini barpo etishdek ezgu maqsadlarni ko‘zlashi bilan qadrlidir.  

Aytish kerakki, uch qavatli, g‘oyat ko‘rkam ushbu bino mukammal tarzda barpo etilishi bilan birga, undagi ilmiy-ma’rifiy kontentlar, ekspozitsiya zargarona, mukammal, chuqur ilmiy-fundamental asosda  shakllantirilgan. Bu yerda “Islomdan avvalgi sivilizatsiyalar”, “Birinchi Renessans davri”, “Ikkinchi Renessans davri”, “O‘zbekiston XX asrda”, “Yangi O‘zbekiston – yangi Renessans” kabi bo‘limlar tashkil etiladi.  

2024 yilda mamlakatimizda bo‘lib o‘tgan xalqaro forumlar, anjumanlar, Madaniy meros haftaliklari, muloqotlar, mashvaratlar majmua fondini bafurja, to‘kis, asosli, qiziqarli, har jihatdan pishiq-puxta yaratish uchun yaxshigina poydevor bo‘ldi.  

Mamlakatimizning din sohasi bilimdonlari, olimlar, ulamolar, tarixchilar, restavratorlar, muzeyshunoslar, kutubxonachilar, noshir va xattotlar, dizaynerlar, manbashunoslar, raqamli texnologiyalarning bilimdonlari, rassomlar, mohir usta va hunarmandlar, muhandislar bunday ezgu ishga o‘z g‘oya va takliflari, fikrlari, ijodiy loyihalari bilan munosib hissa qo‘shdilar.  

Ayni paytda yurtimiz olimlari bilan birga, eng yetakchi davlatlarning olim va mutaxassislari, yirik universitetlar, muzey va kutubxonalarning, ilmiy markazlar vakillari davlatimiz rahbarining O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy ekspozitsiyasi konsepsiyasini yaratishga oid tashabbusi atrofida faol birlashdilar.  

Ushbu majmuani xalqimizga to‘laqonli taqdim etish g‘oyasi Prezidentimizni doimiy o‘ylantirib, yaxshi ma’noda tashvishga solib kelayotgani, uning hayotga joriy etilishi yo‘lida doimiy amaliy g‘amxo‘rlik va e’tibor ko‘rsatib kelinayotgani mamlakatimizda xalqning ma’rifati, ma’naviy yuksalish masalalari ehtimolki, har qanday sohalardan ustuvor, muhim va dolzarb ekanini ko‘rsatmoqda.  

Davlatimiz rahbarining 29 yanvar kuni  ulkan va noyob loyiha – Islom sivilizatsiyasi markazida olib borilayotgan ishlar bilan tanishuvi chog‘ida yurtimizda islom madaniyati bilan bog‘liq qo‘hna tarix bir joyda – O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazida mujassam bo‘lishini alohida ta’kidladi.  

Shubhasizki, ushbu tabarruk majmua yangi O‘zbekistonning ulug‘ bunyodkorlik ramzi, betakror ma’naviy-ma’rifiy merosimiz,  boy tariximiz, kelajakka intilayotgan ona-Vatanimizning o‘ziga xos ko‘zgusiga aylanajak. 

Nazokat Usmonova,

O‘zA muxbiri

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Yolg‘iz qolganda ham Allohdan hayo qiling!

18.06.2025   1750   3 min.
Yolg‘iz qolganda ham Allohdan hayo qiling!

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyat qilgan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Hayo – iymondandir. Iymon jannatdadir. Fahsh qabohatdandir. Qabohat esa do‘zaxdadir” [1], deganlar.

Ka’b hazratlarining bir gaplari bor: “Hammaning oldida odamlardan uyalganingiz singari yolg‘iz qolganda ham Alloh taolodan hayo qilinglar”.

Bizlar omma oldida uyatchan bo‘lganimiz qadar maxfiy paytlarda Alloh taolodan hayo qilayapmizmi?! Hammaning oldida biror xato qilib qo‘ygudek bo‘lsak, odamlar bizni gap-so‘z qilishlaridan qo‘rqib yurganimiz kabi hech kim ko‘rmagan paytda Alloh bizni ko‘rib turganini his qila olyapmizmi?! 

Ulug‘lardan biri bunday deydi: “Hammaning oldida qilishdan uyaladigan ishini yashirincha qilgan odamning qadri yo‘qdir”.

Alloh taoloning nazdida beqadr bo‘lishimiz va odamlar orasida hurmatimizni yo‘qotishimiz qay birimizga yoqadi?! Mana bu misralar juda to‘g‘ri yozilgan:

Gar hayo pardasi sitilsa nogoh,
Qo‘rquv ham solmasa ish nihoyasi,
Istagan narsangni qilaver gumroh,
Bexayr hayotning shudir doyasi.
Iffat tark aylasa insonni agar,
Ortidan ketgaydir xayru halovat.
Ko‘zlaring ochibroq solsang-chi nazar:
Po‘stloq turar ekan, novda salomat!

 Lekin hayo bobida uyalmaslik kerak bo‘lgan amallar ham borki, bu ishlarni hikmat va odob ila ado etmog‘imiz lozim. Ulug‘lardan biri: "Uch narsa borki, ulardan uyalma:

1. Ilm izlash. Bir so‘rab, bir so‘ramay yuradigan bo‘lsang, u holda hech qachon ilmga erisha olmaysan.

2. Badan kasalligi. Alloh taolo seni birorta kasallik bilan sinasa, o‘z qobig‘ingga o‘ralib olib, odamlardan ajralma.

3. Kambag‘al yaqin qarindosh. Bu mening amakimning o‘g‘li yoki tog‘amning o‘g‘li deyishdan uyalma”, deydi.

Hayo martabalarining eng yuqorisi banda Robbisidan hayo qilishi va U Zotga osiylik qilmasligi, ibodatlarida kamchilikka yo‘l qo‘ymasligidir. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Kim Alloh taolodan hayo qilsa, boshni va u qamrab olgan narsalar (ko‘z, quloq kabi a’zolar)ni  saqlasin, qorin va u qamrab olgan narsalar (farj kabi a’zolar)ni ehtiyot qilsin. O‘lim va chirishni yodga olsin. Oxiratni istagan kishi dunyo ziynatlarini tark qiladi, kim ularni qiladigan bo‘lsa, Alloh taolodan haqiqiy ma’noda hayo qilgan bo‘ladi”, [2] dedilar.

Alloh taolo bergan ne’matlarini va U Zotning haqqini ado etishda kamchilikka yo‘l qo‘yayotganingizni ko‘ra olishingiz hayodandir. Alloh taologa itoat qilib, Unga osiylik qilmasangiz qiyomat kunida bandaga amallari ko‘rsatilganida Alloh taolo u bandani azoblashdan hayo qiladi.

Rivoyat qilinishicha, Misr azizi (shoh yoki xazinabon)ning ayoli Yusuf alayhissalomga ko‘ngli tushib buzuq ishni qilmoqchi bo‘lganida, uyning burchagida turgan butning yuzini yopib qo‘yadi. Shunda Yusuf alayhissalom: “Nima qilyapsan?” – deb so‘raydi. Ayol javoban: “Undan hayo qilyapman”, deydi. Yusuf alayhissalom esa: “Men Allohdan hayo qilishga haqliroqman”, deydi.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy rivoyat qilgan va “Hasan sahih” qaror bergan.
[2]  Imom Ahmad va Imom Termiziy rivoyati.

 

Maqolalar