Dolzarb mavzu
“Qor malikasi” filmida bir gap aytiladi: “Bolalarni erkatoy qilib o‘stirish kerak. Shunda ular buyuk qaroqchi bo‘lib yetishadi...” Atrofga boqib, erkatoy bolalarning bir ko‘zini bog‘lab, birovlarning molini zulm bilan tortib oladigan qaroqchiga aylanishini kutdim. O‘shanda bola ekanman-da... So‘zlarni to‘ppa-to‘g‘ri tushunib olibman.
Men “qaroqchi” bo‘lishini kutgan erkatoylarning aksari oddiygina bolalar kabi ulg‘ayishdi, o‘qishga kirishdi, keyin farzandli bo‘lishdi, turli tashkilotlarda ishlab ketishdi.
Xullas, bu erkatoylikning zarari yo‘qdek ko‘rina boshladi. Biroq bir kuni erkatoy bir tanishim o‘qishga kirishi tarixini gapirib berdi. Suhbat orasida hamkasblarining yomon munosabatlaridan ham nolib o‘tdi...
Shu payt miyamda “yarq” etib chaqin chaqqandek bo‘ldi...
Barchaga birdek ayonki, qaroqchilar o‘zgalarning mol-mulkini zo‘ravonlik, zulm bilan tortib olishadi. Men aslida to‘g‘ridan to‘g‘ri tushungan so‘zning biroz teranroq, biroz falsafiyroq ma’nosi bor ekan. O‘ylab ko‘rilsa, erkatoylar nafaqat moddiy, balki ma’naviy haqlarga ham daxl qilisharkan.
Otasining davrida bilimi yetmasa ham, ta’lim dargohiga “kiradi”. Bilimli bir yetuk mutaxassisning o‘rnini egallaydi. Ishga “joylashadi”. Yana o‘sha manzara... Yetuk bilim va salohiyatga ega korxonaga ham, yurtga ham manfaat keltira oladigan – bir mutaxassis ishsiz. Korxona esa, ish bermaydigan bir xodimga oylik to‘laydi. Uning vazifasi, mas’uliyati o‘zgalar zimmasiga yuklanadi. Natijada ish sifati pasayadi, korxonada muhit izdan chiqadi. Zero, hadisi sharifda Rasululloh sollallohi alayhi va sallam: “Ish o‘z egasining qo‘lidan boshqasiga o‘tsa, qiyomatni kutavering”, deya ogohlantirganlar (Imom Buxoriy rivoyati).
...Aslida biz sanab o‘tgan va yana tilga olmagan bu kabi illatlar oxir-oqibat jamiyat kishilari orasida norozilik, bir-biriga bo‘lgan yomon munosabat, dushmanlik kabi vaziyatlarni keltirib chiqaradi. Alal-oqibat, erkatoylar ham taraqqiyotga, ham tinchlikka raxna soladi.
To‘g‘ri, bola tarbiyasining ma’lum bosqichlarida bolani yoshiga yarasha erkalash, rag‘batlantirish, suyish foydali. Lekin uni keyinchalik ham yosh boladay erkalab, aytganini muhayyo qilaverish salbiy oqibatlarga olib keladi.
Ayniqsa, mehri to‘lib-toshib turadigan onalar bu narsani doimo esda tutishlari oilaga ham, jamiyatga ham naf beradi.
Nigora MIRZAYEVA
#xabar #haj2025
Makka shahrida ziyoratchilar joylashgan mehmonxonalarda ma’rifiy suhbatlar o‘tkazilib, ulug‘ ibodat ahkomlari va hojilik odoblari haqida mav’izalar qilinmoqda. Yurtimizda keyingi yillarda haj va umra safarlarini yuqori darajada tashkil etilayotgani, yurtdoshlarimizga ushbu ibodatlarini chiroyli ado etishlari uchun har tomonlama qulaylik va sharoitlar hozirlashga katta e’tibor qaratilayotgani ta’kidlanmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov, Qur’on va tajvid bo‘limi mudiri shayx Alijon qori Fayzulla Maxdum o‘g‘li, Fatvo markazi direktori o‘rinbosari G‘ulomjon domla Xolboyev, Andijon viloyati bosh imom-xatibi Mirzamaqsud domla Alimov, Toshkent shahar vakili o‘rinbosari Abdulloh domla Yo‘ldoshev, “Abu Hanifa” jome masjidi imom-xatibi Muhammadamin domla Alixonov, “Eshon Boboxon” jome masjidi imom-xatibi Tavakkal domla Kenjayev, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita mas’ul xodimi Muhammadbobur domla Yo‘ldoshev kabi ulamolar hojilarga suhbatlar qilib berishmoqda.
Uchrashuvlarda tabarruk shaharlar qadr-qimmati, bu yerlarda ziyorat va ibodat qilish ulkan saodat ekani, bu ulug‘ joylarda Rasul alayhissalom yurganlari, Islom tarixidagi muhim voqealar sodir bo‘lgani, haj ulug‘ ibodatligi, bunday sharafga yetkazgani uchun Alloh taologa shukronalar aytish, har bir ziyoratchi haqiqiy hojilik maqomiga yetishish yo‘lida yuksak ixlos, go‘zal odob bilan harakat qilish tavsiya etilmoqda.
Shuningdek, ma’rifiy suhbatlar chog‘ida, avvalo, niyatni to‘g‘ri qilish, doimo Alloh taoloning zikpi bilan band bo‘lish, ictig‘fop, dyolar va Qyp’oni kapimni tilovatini ko‘paytirish, tilni behyda co‘zlapdan tiyilish, qo‘lidan kelganicha odamlapga yaxshilik qilish, qalbni mashg‘yl qiluvchi narsalardan xoli bo‘lish, o‘zini kamtar tytish, zeby ziynatga e’tibop bepmaclik singari haj odoblariga amal qilish hajning mabrur bo‘lishiga sabab bo‘lishi haqida shar’iy dalil va hayotiy misollar asosida eslatib o‘tilmoqda.
Suhbatlar nihoyasida ziyoratchilar bilan haj ibodatiga doir savol-javoblar ham bo‘lmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati