Sayt test holatida ishlamoqda!
20 Aprel, 2025   |   22 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:11
Quyosh
05:36
Peshin
12:27
Asr
17:09
Shom
19:12
Xufton
20:31
Bismillah
20 Aprel, 2025, 22 Shavvol, 1446
Maqolalar

Ramazondan keyin-chi?

24.03.2025   4482   2 min.
Ramazondan keyin-chi?

Mana, muborak Ramazon oyi ham o‘z poyoniga yetdi. Ramazon kechalarini ibodat bilan o‘tkazganlarimiz, kunduzlari ro‘zador yurganlarimiz, tunu kun Qur’on o‘qiganlarimiz esingizdami?!

Namozlarimizni masjidlarda jamoat bilan o‘qishga qattiq harakat qilar edik. Masjidlar ham namozxonlarning ko‘pligidan to‘lib-toshib ketardi. Shu damlarni esingizdan chiqarmadingizmi?!

Xo‘sh, endi ayting-chi! Hozir ham Ramazondagi kabi hayot tarzidamizmi?! O‘sha kunlarda bo‘lgani kabi bir kecha Qur’on o‘qimay qolsak xijolat bo‘lamizmi?! Kunduzgi va tungi amallarimizni puxta bajarishga kirishganmizmi?! Tafakkur, xushu’, taammul va bo‘yinsunish ila Rabbimizdan qo‘rqyapmizmi?!

Odamlarning Ramazondagi va undan boshqa paytlardagi holatlarini solishtirgan kishi dangasalik, ibodatlarga loqaydlikni ko‘rib, hayratdan yoqa ushlaydi. Ularning holatlaridan “Tavba, ibodat faqatgina Ramazon oyiga tegish­limi?! Alloh taolo barcha oylarning ham Robbi-ku?!

Ramazon oyi boshqa oylarda ibodatlarga ixlos ila yondashish uchun zaxira to‘plab olinadigan oydir.

 Ulug‘lardan biri aytadi: “Kim bo‘shashish, dangasalik va rohat tomon og‘sa, hech ikkilanmay aytish mumkinki, u odam haqiqiy rohatdan quruq qolibdi”.

 Bir hikmat bor: “Charchamaslikni xohlasangiz, charchab (bo‘shashib) qolmaslik uchun  (ibodat bilan) charchang!”.

 Bu kabi tavsiyani Alloh taolo O‘z Nabiyyiga bergan: «Forig‘ bo‘lsang, (ibodatga) uringin»[1]. Chunki dangasalik orqali haqni yetkazib bo‘lmaydi, vojiblarni ado etish qiyin masala.

Ibodatga sho‘ng‘ish, tinmay mashg‘ul bo‘lish, yaqinlarining haqlaridan ularni mahrum qilish Payg‘ambar alayhissalomning sunnatlari emas. Aksincha, har ishda mo‘tadillik lozim. Yaxshi ishni oz-ozdan bo‘lsa ham doimiy qilib yurgan afzal. 

Tavbadan keyin qilingan bir gunoh undan avvalgi gunohdan anchayin yomonroqdir. Kasallikning qaytalanishi birinchisiga qaraganda anchayin qiyin kechadi. To dunyodan o‘tguningizga qadar toatlarda mahkam turish, astoydil bo‘lishni Alloh taolodan so‘rang. Qalblarning almashinuvidan esa panoh tilang. To‘qigan narsasini tayyor bo‘lganidan keyin qirqim qilib kesib, chuvalab tashlagan ayolga o‘xshamang.

Allohning toati yo‘lida sizga yordamchi bo‘ladigan kishini do‘st deb biling. Ramazon oyida duo qilishga haris bo‘lganingizdek, boshqa oylar ham duoda mahkam bo‘ling. Haftada bir marotaba bo‘lsa ham tahajjudga turing. Qur’on tilovatini unutmang. Ramazondan keyin ham Ramazondagi holatingizda davomli bo‘ling.

 


[1]  Sharh surasi, 7-oyat.

 

 

Ramazon
Boshqa maqolalar

Bomdod namozining foydalari

18.04.2025   11017   2 min.
Bomdod namozining foydalari

Bomdod namozi savobi ko‘p va ahamiyati katta namozdir. Ba’zilarda “Nega Alloh taolo bandalari bomdod namozini ado etishi uchun bu paytni, ya’ni uyqu paytini ixtiyor qildi?” degan savol paydo bo‘lishi mumkin.

Inson biror mukofotga erishganda yoki biror voqeadan xursand bo‘lganda, go‘zal manzarani ko‘rganda, miyasida dofamin degan sekretsiya, garmon ishlab chiqariladi.

Xo‘sh, dofamin nima? Bu – rohatlanish va zavqlanish uchun javobgar neyromediator (nervlarga signal uzatuvchi vosita). Biz uchun yoqimli biror hodisa ro‘y bergan paytda miyamizda dofamin ishlab chiqariladi. Kechasidagi uyqu miyaning bu moddani kamroq ishlab chiqarishiga yordam beradi. Shunda miya kunduzi bu moddani ko‘proq ishlab chiqarishiga imkon qilingan bo‘ladi. Quyosh chiqishidan oldin uyqudan turish dofaminning ko‘p miqdorda ishlab chiqarilishiga yordam beradi. Mana shunda miya o‘z vazifasini yuksak layoqat bilan bajaradi. Natijada, inson xushkayfiyat, xursand holda bo‘ladi.

Dofamin miya hujayralari orasida garmon, asablararo uzatgichi vazifasini bajaradi. Bu modda ko‘paygani sari miya eng yaxshi holatda, inson esa bag‘ri dili ochilgan, yoqimli tuyg‘ular og‘ushida bo‘ladi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam bu haqda bundan bir ming to‘rt yuz yil oldin aytganlar. Abu Hurayra roziyallohu anhudan bunday rivoyat bor: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Shayton sizlardan biringiz uxlab yotgan paytida gardaniga uchta tugun tugadi. U har bir tugunga ura turib: «Hali tun uzoq, uxlayver», deydi. Agar (banda) uyg‘onib, Allohni zikr qilsa, bitta tugun yechiladi. Agar tahorat qilsa, ikkinchi tugun yechiladi. Agar namoz o‘qisa, uchinchi tugun ham yechiladi hamda u tetik va xushhol bo‘lib qoladi. Aks holda lanj va tanbal insonga aylanadi» (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Hadisdagi “Aks holda lanj va tanbal insonga aylanadi” degan jumla hozirgi zamon ilmining xulosasidir. Quyosh chiqishidan oldin uyqudan turish kishini nafsiy, ruhiy xotirjamlikka olib boradi.

Ey mo‘min birodarim! Endi bomdod namoziga uyg‘onib, tanangizda tetiklik, qalbingizda xotirjamlik, kayfiyatingizda ko‘tarinkilik, butun jismingizda xushhollikni va eng muhimi, Allohning farzini ado etib, ulkan savoblarni qo‘lga kiriting.