Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Aprel, 2025   |   18 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:18
Quyosh
05:42
Peshin
12:28
Asr
17:07
Shom
19:07
Xufton
20:26
Bismillah
16 Aprel, 2025, 18 Shavvol, 1446
Yangiliklar

Ilm karvonidagi oila

11.04.2025   3975   2 min.
Ilm karvonidagi oila

Oilada ilm hukm surishi, farzandlarning salohiyatli bo‘lishi hamda jamiyatga va dinga xizmat qiluvchi mukammal avlod yetishib chiqishida ayolning o‘rni beqiyosdir. Ayol ilmli va ilmga muhabbatli bo‘lar ekan, oiladan har tomonlama mukammal inson yetishib chiqishi muqarrardir.
 

Shu yil 11 aprel kuni Toshkent islom institutida “Olima ayol – millat tarbiyachisi” nomli tadbirda talaba qizlarga “Ilm karvonidagi ayol va oila” mavzusida hayotiy tajribalari bilan o‘rtoqlashgan holda suhbat qilib berishlari uchun bugungi kunda diniy-ma’rifiy nashrlarni tashkil etishda va shu sohaning ravnaqi uchun jonbozlik ko‘rsatayotgan din arboblarining munis onasi, marhum shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning turmush o‘rtoqlari Fotimai aya Ismoil Maxdum va farzandi Ominaxon Muhammad Yusuf tashrif buyurdilar.


Tadbir Qur’oni karim tilovati va Fotima ayaning duolari bilan boshlandi. Suhbat davomida Fotima aya talaba qizlarga hozirgi ijtimoiy hayotda ayol-qizlarning ilmli bo‘lishlari va hayotda o‘z o‘rinlarini topishlari naqadar muhim ekanligini tushuntirgan holda ularga bir qator tavsiyalar berib o‘tdilar. Jumladan, ilm olishda, avvalambor ixlosli bo‘lish va niyatni to‘g‘ri qilish, ilm va oilani teng olib borishga e’tiborli bo‘lish va bu yo‘lda jiddu jahd qilish, o‘zini psixologik to‘g‘ri tayyorlay olish va albatta tartibga rioya qilish hamda oldiga qo‘yilgan ishlarni o‘z vaqtida bajarishga harakat qilish. 


Jumladan, Fotima aya marhum Muhammad Sodiq Muhammad Yusufni xotirlab, u zotning oilada ayollarga bo‘lgan e’tiborlari, ularning ilm olishlariga bo‘lgan harisliklari hamda yaratib bergan sharoitlari haqida ta’kidlab o‘tdilar.


Fotima ayaning tavsiyalari davomi o‘laroq Ominaxon Muhammad Yusuf Toshkent islom institutining bitiruvchisi sifatida o‘z talabalik davrini xotirlagan holda bu davrning qadriga yetishga va nazariy olinayotgan ilmlarini amalda tadbiq qilishga harakat qilishga hamda orttirilgan ko‘nikmalarini jamiyatimiz va oila uchun xizmatda to‘g‘ri foydalana olishga chorladi.


Tadbirning ikkinchi qismi talaba qizlar tomonidan berilgan savollar bilan davom etdi. Ilm ahlining farzandi, turmush o‘rtog‘i va volidasi timsolidagi Fotima ayadan talabalar amaliy namuna sifatida o‘zlarini qiziqtirgan ko‘plab savollarga javoblar va tavsiyalar oldilar.

TII Matbuot xizmati

Ilm karvonidagi oila Ilm karvonidagi oila
O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Kuchingiz yetsa-da, aslo zulm qilmang!

16.04.2025   273   3 min.
Kuchingiz yetsa-da, aslo zulm qilmang!

Hayotingiz davomida biror kishiga zulm qilmang!
Agar siz ota bo‘lsangiz, farzandlaringizga zulm qilmang!
Bordi-yu, siz rahbar bo‘lsangiz, qo‘l ostingizdagilarga zulm qilmang!
Katta bo‘lsangiz, kichiklarga zulm qilmang!

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mazlumning duosidan ogoh etib, bunday deganlar: “Mazlumning duosidan saqlaninglar, garchi  u kofir bo‘lsa ham. Chunki uning duosi to‘siqsizdir”[1].

Yana boshqa bir hadisda aytadilar: “Musulmon musulmonga birodardir. Unga zulm ham qilmaydi va (zulm qarshisida uni ) tashlab ketmaydi ham”[2].

Umar ibn Abdulaziz bir vakiliga: “Agar qudrating inson zotiga zulm qilishga undasa, Alloh taoloning ustingda soya solib turgan qudratini yodga olgin”, deya maktub yozgan edilar.

Muoviya roziyallohu anhu aytadilar: “Allohdan o‘zga madadkori bo‘lmagan kishiga zulm qilishdan hayo qilaman”.

Najoshiy aytadi: “Saltanat kufr birla yashamog‘i mumkin, ammo uning zulm bilan boqiy qolishi amrimahol”.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Mazlumning badduosidan ehtiyot bo‘ling! Chunki uning duosi bulutlar uzra ko‘tariladi. Alloh taolo: “Izzatim va jalolim haqqi, birozdan keyin bo‘lsa-da, senga, albatta, nusrat beraman”[3], deydi».


Shoir aytadi:

Zulm etma, bo‘lsang-da olam aro zo‘r,
Razolat so‘ngida nadomat bisyor.
Sen uyqu bag‘rida yotganingda hur,
Mazluming qarg‘agay ko‘zlari bedor.

Abu Mas’ud Badriy roziyallohu anhu aytadi: «Men qulimni qamchi bilan urayotgan edim. Ortimdan kimningdir “Bilgin, ey Abu Mas’ud” degan ovozini eshitdim. Achchiqlanib turganim uchunmi, bu gapni yaxshi anglamadim. Menga yaqinlashgan paytda qarasam, u Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ekanlar. U zot bunday derdilar: “Bilgin, ey Abu Mas’ud, bilib qo‘y, ey Abu Mas’ud”. Men qo‘limdagi qamchini tashlab yubordim. U zot: “Bilginki, sening mana bu qulga bo‘lgan qudratingdan ko‘ra, Alloh taolo sening ustingda qudratliroqdir”. Men: “Endi hech qachon qullarimni urmayman”, dedim. Hadisning boshqa rivoyatida: “O‘girilib qarasam Rasululloh sollallohu alayhi vasallam turgan ekanlar. Men shu zahoti: “Ey Allohning Rasuli, u Allohning yo‘lida ozoddir”, dedim.

Shunda Nabiy alayhissalom: “Mabodo shunday qilmaganingda, seni do‘zax yondirardi”[4], dedilar.

Siz ham qo‘l ostingizdagilarni urishdan saqlaning va yaqinlaringizdan biror kishiga zulm qilishdan ehtiyot bo‘ling.

Shoir aytadi:

Kishiga og‘irdur xanjar tig‘idan,
Olgan jarohati eng yaqinidan.

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” 
nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.

 


[1]  Imom  Buxoriy, Imom Muslim rivoyati.
[2]  Imom Buxoriy rivoyati.
[3]  Ibn Abu Xaysama rivoyati.
[4]  Imom Muslim rivoyati.