Sankt-Peterburgdagi mashhur Ermitaj muzeyida og‘irligi 11,2 tonna keladigan ulkan tosh saqlanmoqda. Bu oddiy tosh emas. U Sohibqiron Amir Temur davriga, ya’ni Temuriylar sulolasi hukmronlik qilgan buyuk bir davrga oid tarixiy yodgorlikdir.
Ushbu tosh 1937 yili O‘zbekiston hududida joylashgan Ulug‘ tog‘da topilgan. Uning yuziga epitafiya – yodgorlik matni o‘yib yozilgan bo‘lib, u Sohibqiron Amir Temurning Dashti-Qipchoqga qilgan mashhur yurishiga bag‘ishlangan.
Matnda bunday deyiladi: “793 hijriy sana, ya’ni qo‘y yili, yoz oyida Turon sultoni Temurbek 200 minglik qo‘shin bilan To‘xtamishxonga qarshi yurishga otlandi. U shu yerga yetib kelgach, ushbu yodgorlikni o‘rnatdi. Alloh zafar bersin, insha Alloh. Alloh insonlarga rahm aylasin, bizlarni duolarida eslashsin”.
Bu yodgorlik nafaqat harbiy zafarni, balki Amir Temurning o‘z xalqi va kelajak avlodlar oldidagi mas’uliyati hamda islomiy qadriyatlarga sadoqatini ham namoyon qiladi.
Ulug‘tog‘ tog‘larida Amir Temur o‘z lashkarini joylashtirgan va ushbu xotiratoshni o‘rnatishga qaror qilgan. Askarlar tosh yig‘ishgan, mahalliy ustalar esa toshga tarixiy matnni o‘yib yozganlar. Bu harakat sohibqiron Amir Temurning har bir yutug‘i zamirida qadriyat, xotira va ibrat qoldirish istagi borligini ko‘rsatadi.
Ermitaj muzeyida nafaqat ushbu tosh balki Temuriylar davriga oid boshqa noyob eksponatlar ham bor. Ular orasida: “Mironshoh Amir Temurning o‘g‘li nomiga tayyorlangan xrizolit muhri, Temuriy ayollarining buyuk namoyandalaridan biri”, Gavharshod begimga tegishli nefrit uzuk hamda boshqa ko‘plab tarixiy ashyolar bor.
Bu kabi yodgorliklar nafaqat tarixiy axamiyatga ega, balki buyuk ajdodlarimiz qoldirgan ma’naviy merosning yorqin namunasidir.
I.Ahmedov tayyorladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Jazo muddatini o‘tayotgan, qilmishiga chin ko‘ngildan pushaymon bo‘lgan va tuzalish yo‘liga qat’iy o‘tgan bir guruh shaxslarni afv etish to‘g‘risida”gi Farmoniga sharh
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganligining 33 yilligi munosabati bilan davlatimiz tomonidan olib borilayotgan insonparvarlik siyosatining amaliy tasdig‘i sifatida “Jazo muddatini o‘tayotgan, qilmishiga chin ko‘ngildan pushaymon bo‘lgan va tuzalish yo‘liga qat’iy o‘tgan bir guruh shaxslarni afv etish to‘g‘risida”gi Farmonni imzoladi.
Farmonga muvofiq, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 109-moddasi 23-bandiga asosan jazo muddatini o‘tayotgan hamda qilmishiga chin ko‘ngildan pushaymon bo‘lgan va tuzalish yo‘liga qat’iy o‘tgan 615 nafar shaxs afv etildi.
Afv etilgan shaxslarning 220 nafari asosiy jazodan to‘liq ozod etildi, 123 nafari jazoni o‘tashdan muddatidan ilgari shartli ozod qilindi, 97 nafarining ozodlikdan mahrum etish jazosi yengilroq jazo bilan almashtirildi. Shuningdek, 175 nafar shaxslarga tayinlangan ozodlikdan mahrum etish jazosining muddatlari qisqartirildi.
Afv etilganlarning 9 nafarini chet el fuqarolari, 29 nafarini ayol, 23 nafarini 60 yoshdan oshgan erkaklar, 264 nafarini yoshlar (shulardan, 2 nafari voyaga yetmaganlar) hamda 9 nafarini taqiqlangan tashkilotlar faoliyatida qatnashgan shaxslar tashkil etadi.
Farmon ijrosi yuzasidan afv etilgan shaxslarni oilasi va yaqinlari bag‘riga qaytarish, ijtimoiy hayotga moslashib, foydali mehnat bilan shug‘ullanishlari, sog‘lom turmush tarzini yo‘lga qo‘yib, jamiyatda munosib o‘rin topishlari uchun ularga ko‘mak berish bo‘yicha mas’ul vazirlik va idoralarga tegishli topshiriqlar berildi.