حدثنا الحسن بن علي بن عفان العامري نا الحسن بن عطية عن الحكم عن قتادة عن سالم عن أبيه قال: لقي عبد الله رجلا فقال: السلام عليكم يا ابن مسعود فقال عبد الله: صدق الله ورسوله قال رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم: ”إن من أشراط الساعة أن يمر الرجل في المسجد لا يصلي فيه ركعتين ولا يسلم إلا على من يعرف وأن يبرد الصبي الشيخ.“
Solim otasidan rivoyat qiladi: “Abdulloh bir kishiga duch kelib qoldi. U: “Assalomu alaykum, ey Ibn Mas’ud”, dedi. Abdulloh: “Alloh va Uning rasuli rost so‘zlagan. Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallam: “Kishining masjid ichidan o‘tib, ikki rakat namoz o‘qimasligi, faqat tanigan kishilarigagina salom berishi va yosh go‘dak (o‘zining biror ishi bilan) qariyani elchi qilib yuborishi qiyomat alomatlaridandir”, deganlar”.
Abu Said Haysam ibn Kulayb Shoshiyning
“Musnadi Shoshiy” asaridan
Davron NURMUHAMMAD tarjimasi
Bismillahir Rohmanir Rohiym
1. Eng avval salom berish.
Sahobalar roziyallohu anhum Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan “Eng yashi amal qaysi?” deb so‘rashdi. Shunda U zot alayhissalom: “Taom ulashishing hamda tanigan-tanimaganingga salom berishing”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga bir kishi keldi va “Assalamu alaykum”, deb salom berdi. U zot unga javob qaytardilar va “O‘nta”, dedilar. Keyin yana bir kishi kelib, “Assalamu alaykum va rohmatulloh”, dedi. U zot unga ham javob qaytardilar va “Yigirmata”, dedilar. So‘ngra yana bir kishi keldi-da, “Assalamu alaykum va rohmatullohi va barokatuh”, dedi. U zot unga javob qaytargach, “O‘ttizta”, dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).
2. Ko‘rishgan kishi bilan xayrlashayotganda ham salom berish.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Sizlardan birortangiz bir majlisga kelsa, salom bersin, qaytmoqchi bo‘lsa, yana salom bersin. Birinchi salom ikkinchisidan haqli emas” (Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati). Ya’ni, ikkinchi salomning ahamiyati birinchinikidan kam emas.
3. Tabassum bilan ro‘baro‘ bo‘lish.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Yaxshi amaldan biror narsani arzimas sanama, hatto birodaring yuziga ochiq chehra bilan yo‘liqishni ham” (Imom Muslim rivoyati).
4. Ikki qo‘l bilan ko‘rishish
“Ikki musulmon bir-birlariga yo‘liqib, qo‘l berib ko‘rishar ekan, ular hali ajralmay turib, albatta, ularning gunohlari mag‘firat qilinadi” (Imom Abu Dovud rivoyati).
5. Go‘zal so‘z so‘zlash.
Alloh taolo marhamat qiladi: “odamlarga shirinso‘z bo‘ling...” (Baqara surasi, 83-oyat)
Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Yaxshi so‘z sadaqadir”, deganlar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Davron NURMUHAMMAD