Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam o‘zlarining muborak hadislarida «Bu ilmni keyingi kelgan odamlardan taqvodorlari ko‘tarib yuradilar, ular ilmni g‘uluvga ketuvchilarning o‘zgartirishidan, botilga chiqaruvchilarning dinni o‘ziniki qilib olishidan va johillarning ta’vilidan himoya qiladilar», deganlar. (Imom Bayhaqiy rivoyati).
Imom Moturidiy va Imom Ash’ariy rahimahulloh ham musulmonlar e’tiqodiga turli xil yot g‘oyalarni kirib kelishini oldini olgan va ilmni johillarning ta’vilidan himoya qilgan olimlardan edi. Shu sababli ulamolar tomonidan Imom Moturidiy rahimahullohni «Imamul huda», «Musahhihu aqoidi ahli sunna» deb atalgan va e’tirof qilingan. Barcha ulamolar u zot haqida iliq fikrlarni bildirishgan. Jumladan, Imom Kafaviy rahimahulloh «A’lamul axyor» kitobida Imom Moturidiy haqida shunday yozadi: «Moturidiy rahimahulloh mutakallimlarning imomi, musulmonlarning aqidasini to‘g‘rilovchisidir. Alloh u kishiga sirotul mustaqim, ya’ni to‘g‘ri yo‘lni nasib qilish ila nusrat berdi va u kishi din nusrati yo‘lida yurdi. Buyuk kitoblarni tasnif etdi va botil e’tiqod sohiblariga raddiya berdi».
Ibn Hajar Haytamiy rahimahulloh «Zavojir an iqtirofil kaboir» kitoblarida Imom Moturidiy haqida quyidagi fikrlarni bildirgan:
«Ahli Sunna e’tiqodi deganda Imom Abul Hasan Ash’ariy va Abu Mansur Moturidiy rahimahumullohning e’tiqodlari nazarda tutiladi». Shayx Hasan ibn Abu Azuba rahimahulloh inson qaysi olimga ergashsa Ahli sunna toifasiga kirishini bayon qilib shunday degan: «Shuni bilki, Ahli sunna val jamoa e’tiqodining majmuasi ikki qutbning so‘zidir. Bu ikki qutb: Imom Abul Hasan Ash’ariy va Imom Abu Mansur Moturidiydir. Bu ikki imomning qay biriga ergashsang, hidoyatga erishib buzuq e’tiqod va toyilishdan salomat qolasan».
Yuqoridagi e’tiroflardan ko‘rinib turibdiki ahli sunna val jamoa e’tiqodi asoschisi bo‘lmish ikki qutb imomi Imom Moturidiy va Imom Ashariylar tuzgan aqida manhajlari albatta eng to‘g‘ri manhaj hissoblanadi.
Sharifxon Payzullayev,
Namangan shahri "Homiddin qori" jome masjidi imom-noibi
Manba: @Softalimotlar
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari tashabbuslari bilan shu yil 6 – 7 oktyabr kunlari Andijon viloyatida imom-xatiblar faoliyati samaradorligini oshirishga bag‘ishlangan ilmiy-amaliy seminar yuqori saviyada o‘tkazildi.
Anjumanda targ‘ibot ishlarini tizimli olib borish, imom-xatiblar kasb-mahoratini oshirish, aholi bilan muloqot qilish, mo‘min-musulmonlar ehtiyojlarini ta’minlash hamda xayriya tadbirlarini amalga oshirishdagi zamonaviy uslub va yangicha yondashuvlar bilan o‘rtoqlashilgani aytib o‘tildi.
Mazkur anjumanda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari tomonidan berilgan ko‘rsatma va tavsiyalarining ijrosini ta’minlash maqsadida joriy yilning 11 oktyabr kuni Qashqadaryo viloyatidagi 186 ta masjid imom-xatiblari ishtirokida yig‘ilish bo‘lib o‘tdi.
Yig‘ilishda 2025 yil 9 oy davomida soha xodimlari tomonidan amalga oshirilgan ishlar sarhisob qilinib, mutaassiblik va radikallashuvni oldini olish, imom-xatiblik mas’uliyatini yanada oshirish, shuningdek, kuz-qish mavsumiga tayyorgarlik bo‘yicha vazifa va topshiriqlar belgilab olindi.
Yig‘ilish davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi Qashqadaryo viloyati vakili Rahmatillo domla Usmonov tomonidan barcha imom-xatiblar o‘zlariga biriktirilgan MFYlar bilan muntazam aloqada bo‘lishi, xalq ichida bo‘lib, ularning dardu tashvishlariga ham sherik bo‘lishi kerakligi, qariyalar holidan xabar olish, ehtiyojmandlarga ruhiy tayanch bo‘lish, yoshlar tarbiyasiga alohida e’tibor qaratish, ilm-ma’rifatga qiziqtirish va yosh avlod kelajagi uchun mustahkam poydevor yaratish, oilalarni tinch-totuv yashashi, farzandlarni bevaqt tirik yetim bo‘lmasligi uchun ajrimlarni oldini olish, qo‘shnichilik odoblariga rioya qilish kabilarni targ‘ibiga alohida e’tibor qaratishi, bir so‘z bilan aytganda bugun din uchun, millat va vatan uchun qayg‘urish – imom-xatibning haqiqiy burchiga aylanishi shart ekanligi ta’kidlandi.
Yig‘ilish yakunida viloyatdagi diniy soha xodimlari faoliyatini yanada yaxshilash yuzasidan muhim tavsiya va ko‘rsatmalar berildi. Bugungi kunda murakkablashib borayotgan, insoniyat turli sinovlarga, tahdidlarga va o‘zgarishlarga guvoh bo‘layotgan bu zamonda imom-xatiblarning faolliklarini oshirish, OAVdagi chiqishlari mazmun-mohiyatini yanada yaxshilash, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish va mo‘min-musulmonlar ehtiyojlarini qondirish borasida tinimsiz xizmat qilish kabi jihatlariga e’tibor qaratildi.
O‘MI Qashqadaryo viloyati Matbuot xizmati