Savol: Imomga namozni avvalidan iqtido qilgan kishi imom rukudan turganidan so‘ng ruku qildi. Imomdan ortda qolgani uchun uning namozi buziladimi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Imomga iqtido qilgan kishi barcha amallarni imomning ketidanoq qilishi afzal sanaladi. Shuning uchun imomga kechikmasdan ergashish afzal bo‘ladi.

Ammo shunga qaramay bir oz kechikish namozni buzmaydi. Masalan, imom rukudan turganidan keyin unga iqtido qilguvchi (muqtadiy) ruku qilsa, kechiktirgani uchun kamchilikka yo‘l qo‘ygan bo‘lsa ham namozi buzilmaydi. Lekin aksincha, imomdan oldin ruku yoki sajda qilib qo‘ysa va imom bilan birga yoki undan keyin qayta qilib qo‘ymasa, namozi buziladi.

Bu haqda alloma Ibn Obidin batafsil bahs yuritib, quyidagilarni xulosa sifatida keltirganlar:

“Ha, imomga ergashish farz bo‘ladi. Shu ma’nodaki, farz amalni imom bilan birga yoki keyin bajarishi lozim. Masalan, imom ruku qildi, muqtadiy ham u bilan birgalikda ruku qildi. Yoki keyinroq qilib, rukuda imomni topdi, yo imom rukudan boshini ko‘targandan keyin ruku qildi (bularning barchasi ergashish hisoblanadi).

Agar umuman ruku qilmasa yoki imomdan avval rukuga borib, imom rukuga borgunicha rukudan qaytsa va imom bilan birga yoki undan keyin ham ruku qilmasa, namozi buziladi”.

“Demak, ergashishning o‘zi uch xildir:

1. Imomning fe’liga muqorin (bir vaqtda) bo‘lish, masalan, imomning takbiriga o‘z takbirini, rukusiga o‘z rukusini, salom berishiga o‘z salomini muqorin qilish. Agar imomdan oldin ruku qilsa-yu, imom uni rukuda topsa, bu ham shunga kiradi.

2. Imomning fe’liga ketma-ketlikda ergashib, qolgan qismida sherik bo‘lish.

3. Kechikib ergashish (ya’ni, amallarni ketma-ketlikdan ham kechroq bajarish). Mana shu uch turni o‘z ichiga oluvchi mutlaq ergashish farzda farz, vojibda vojib va sunnatda sunnat bo‘ladi. Bunga biror zidlik bo‘lmasa yoki xilof qilish lozim bo‘lmasa (namozi buzilmaydi)”. (“Raddul muhtor” kitobi). Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.