Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Avgust, 2025   |   17 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:59
Quyosh
05:28
Peshin
12:33
Asr
17:24
Shom
19:32
Xufton
20:54
Bismillah
11 Avgust, 2025, 17 Safar, 1447

Qur'onni tahoratsiz ushlash mumkinmi?

11.01.2024   1405   5 min.
Qur'onni tahoratsiz ushlash mumkinmi?

Cavol: Ayol kishiman, uzrli kunlarimda Qur'oni karimni o'qiy olmasligimni bilaman. Lekin uni ushlashim, o'pib ko'zimga surishim mumkinmi?

Javob: Bismillahir rohmanir rohiym.

Yo'q unday qilib bo'lmaydi. Chunki tahoratsiz kishilar, hayz ko'rgan ayollar, junub bo'lganlar Qur'oni karim kitobini, Qur'on oyatlari yozilgan qog'oz, tanga yoki suvinerlarni ushlashlari joiz emas. Zero, Qur'oni karim Alloh taoloning kalomidir. Uni pokiza holda ushlash bilan ham unga hurmat va ta'zim ifoda qilinadi.

Hakim ibn Hizom roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam meni Yamanga yuborayotganlarida Qur'oni karimni faqatgina pok holingda ushlagin – degan edilar” (ImomHokimMustadrakkitoblaridarivoyatqilganvabuhadisnisahihdeganlar).

Vatandoshimiz alloma Alouddin Kosoniy rahimahulloh ham ayni shu ma'noda aytadilar: “Qur'oni karimni tahoratsiz ushlash mumkin emasligiga bizning dalilimiz Alloh taoloning mana bu oyati, ya'ni Uni (Qur'onni) tahoratlikishilardano'zgalarushlamaslar(Voqeasurasi 79-oyat) va Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning Qur'onnifaqatpokinsonginaushlaydi”, degan hadislaridir.

Qolaversa, Qur'oni ulug'lash vojibdir, mushafni (Qur'oni karim kitobini) nopok qo'l bilan ushlash esa uni ulug'lash emas” (“Bado'iussanoi'kitobi).

Yana bir mo''tabar manba, Imom Marg'inoniy rahimahullohning “Hidoya” asarida ham shunday deyiladi:

“Hayz yoki nifos ko'rayotgan, junub bo'lganlar mushafni faqat g'ilofi bilan, Qur'oni karimdan sura yoki oyatlar yozilgan tangalarni hamyon bilan ushlashlari mumkin. Tahoratsiz kishi ham mushafni g'ilof bilan ushlaydi”(“Hidoya” kitobi).

Shu o'rinda yana bir narsani ta'kidlash kerakki, nafaqat Qur'oni karim, balki Qur'onni boshqa tillarga qilingan tarjimalari, tafsirlarini ham nopok holda ushlash joiz emas. Fiqhiy manbaalardan Bahrur roiq kitobida:

“Agar Qur'oni karim fors tilida (shuningdek boshqa tillarda) yozilgan bo'lsa, junub kishi va hayz ko'rgan ayol uni ushlashi harom bo'ladi. Shu hukmga barcha ulamolar ijmo' qilganlar va shu gap sahihdir” – deyiladi.

Demak, tahoratsiz kishilar, hayz yoki nifos ko'rayotgan ayollar, junub bo'lganlar Qur'oni karimni g'ilofsiz ushlashlari yoki savolda so'ralganidek o'pib ko'zga surishlari joiz emas. Vallohu a'lam.

 O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Mashinada qoldirilgan buyumlarning hukmi

04.08.2025   10186   1 min.
Mashinada qoldirilgan buyumlarning hukmi

Savol: Men Turkiya davlatida avtomashinalarni yuvish xizmati (avtomoyka)da ishlayman. Ba’zan taksi haydovchilarining mashinalarini yuvganimizda ichida mijozlarning buyumlari va pullari tushib qolgan bo‘ladi. Shu pullarni o‘zimizga olsak bo‘ladimi yoki taksichiga berishimiz kerakmi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Mazkur buyum va pullar sizning ham, taksichining ham mulki emas, balki o‘z egasining mulkidir. Shuning uchun egasiga qaytarish lozim. Buning uchun siz topilmani taksichining o‘ziga qaytarib berasiz va u haqiqiy egalarini topish chorasini ko‘radi. Egasidan beruxsat ishlatib yuborishi gunoh hisoblanadi.

Zayd ibn Xolid al-Juhaniy roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim yo‘qolgan narsani tanitmay o‘ziniki qilib olsa, zalolatga ketuvchidir”, deganlar (Imom Muslim va Imom Ahmad rivoyat qilgan).

Hozirgi vaqtda unutib qoldirilgan buyumlarning egasini topishning turli yo‘llari mavjud. Unutib qoldirilgan narsalar buyum va pul singari chirib, aynib qolmaydigan narsalar bo‘lsa, egasi chiqqunicha o‘zida saqlab turadi va egasini topishga jiddiy kirishadi.

Egasini topishdan butkul umidi uzilgan vaqtda o‘zi muhtoj bo‘lsa, sadaqa o‘rnida o‘ziga ishlatishi, boy bo‘lsa, faqirlarga egasining nomidan sadaqa qilib yuborishi lozim bo‘ladi.

Keyinchalik egasi topilib qolsa, holatni tushuntiradi. Agar egasi rozi bo‘lsa, sadaqaning savobi unga bo‘ladi. Egasi rozi bo‘lmay, narsasini talab qilsa, qiymatini to‘lab beradi va qilingan sadaqaning savobi ana shu taksichining o‘ziga bo‘ladi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.