Cavol: Ayol kishiman, uzrli kunlarimda Qur'oni karimni o'qiy olmasligimni bilaman. Lekin uni ushlashim, o'pib ko'zimga surishim mumkinmi?
Javob: Bismillahir rohmanir rohiym.
Yo'q unday qilib bo'lmaydi. Chunki tahoratsiz kishilar, hayz ko'rgan ayollar, junub bo'lganlar Qur'oni karim kitobini, Qur'on oyatlari yozilgan qog'oz, tanga yoki suvinerlarni ushlashlari joiz emas. Zero, Qur'oni karim Alloh taoloning kalomidir. Uni pokiza holda ushlash bilan ham unga hurmat va ta'zim ifoda qilinadi.
Hakim ibn Hizom roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam meni Yamanga yuborayotganlarida “Qur'oni karimni faqatgina pok holingda ushlagin” – degan edilar” (ImomHokimMustadrakkitoblaridarivoyatqilganvabuhadisnisahihdeganlar).
Vatandoshimiz alloma Alouddin Kosoniy rahimahulloh ham ayni shu ma'noda aytadilar: “Qur'oni karimni tahoratsiz ushlash mumkin emasligiga bizning dalilimiz Alloh taoloning mana bu oyati, ya'ni “Uni (Qur'onni) tahoratlikishilardano'zgalarushlamaslar”(Voqeasurasi 79-oyat) va Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning “Qur'onnifaqatpokinsonginaushlaydi”, degan hadislaridir.
Qolaversa, Qur'oni ulug'lash vojibdir, mushafni (Qur'oni karim kitobini) nopok qo'l bilan ushlash esa uni ulug'lash emas” (“Bado'iussanoi'” kitobi).
Yana bir mo''tabar manba, Imom Marg'inoniy rahimahullohning “Hidoya” asarida ham shunday deyiladi:
“Hayz yoki nifos ko'rayotgan, junub bo'lganlar mushafni faqat g'ilofi bilan, Qur'oni karimdan sura yoki oyatlar yozilgan tangalarni hamyon bilan ushlashlari mumkin. Tahoratsiz kishi ham mushafni g'ilof bilan ushlaydi”(“Hidoya” kitobi).
Shu o'rinda yana bir narsani ta'kidlash kerakki, nafaqat Qur'oni karim, balki Qur'onni boshqa tillarga qilingan tarjimalari, tafsirlarini ham nopok holda ushlash joiz emas. Fiqhiy manbaalardan Bahrur roiq kitobida:
“Agar Qur'oni karim fors tilida (shuningdek boshqa tillarda) yozilgan bo'lsa, junub kishi va hayz ko'rgan ayol uni ushlashi harom bo'ladi. Shu hukmga barcha ulamolar ijmo' qilganlar va shu gap sahihdir” – deyiladi.
Demak, tahoratsiz kishilar, hayz yoki nifos ko'rayotgan ayollar, junub bo'lganlar Qur'oni karimni g'ilofsiz ushlashlari yoki savolda so'ralganidek o'pib ko'zga surishlari joiz emas. Vallohu a'lam.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi.