Sayt test holatida ishlamoqda!
03 Iyul, 2025   |   8 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:10
Quyosh
04:55
Peshin
12:32
Asr
17:42
Shom
20:04
Xufton
21:40
Bismillah
03 Iyul, 2025, 8 Muharram, 1447

QUR_''ONI KARIM TILOVATIDA BASMALA

20.02.2023   6355   3 min.
QUR_''ONI KARIM TILOVATIDA BASMALA

Basmala – buبِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِdir, Qur'on o'qimoqchi bo'lgan kishi tilovatga kirishishdan avval basmala aytishi lozimdur.

Alloh taolo o'z rasuliga shunday amr etgan: “O'qi (ey, Muhammad! Butun borliqni) yaratgan zot bo'lmish Rabbing ismi bilan!” (A'laq, 1).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Avvali Allohning ismi ila boshlanmagan har bir ish, oxiri yaxshilik ila tugamaydigan ishdir”, deganlar, (Imom Ahmad rivoyati).

Basmalani aytish Alloh taoloning buyrug'iga va Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga amal qilishdir.

Basmala isti'ozadan keyin, oyatdan avval o'qiladi. Faqatgina “Tavba” surasining boshida o'qilmaydi. Sababi, mushaflarda shunday kelgan. Yana bir sababi shuki, basmalada rahmat, mehr ma'nosi bor. “Tavba” surasi esa, urush, shiddat, mushriklarga nisbatan qattiqlik haqidadir. Yana boshqa bir sababi, “Tavba” surasi o'zidan avvalgi “Anfol” surasining davomi, ya'ni, bu ikki sura aslida bitta sura ekanligi ehtimoli ham bor.

Istioza, basmala va suraning boshini o'qilishi

  1. Hammasini qo'shib o'qish, ya'ni istioza, basmala va suraning boshini bir nafasda orasini uzmay, bir-biriga qo'shib o'qish.
  2. Hammasini alohida-alohida o'qish, ya'ni istiozani o'qib, to'xtab, nafas olib, keyin basmalani o'qib, to'xtab, nafas olib, keyin suraning boshini o'qish.
  3. Istioza va basmalani qo'shib, bir nafasda o'qib, to'xtab, suraning boshini alohida o'qish.
  4. Istiozani o'zini o'qib, to'xtab, basmala va sura boshini bir-biriga qo'shib, bir nafasda o'qish.

Sura oxiri, basmala va keyingi suraning boshini o'qilishi

Ya'ni bir surani tamomlab, keyingi suraga o'tmoqchi bo'lganimizda, quyidagi uch yo'ldan birini tanlashimiz mumkin:

  1. Hammasini alohida-alohida o'qish. Avvalgi suraning oxirgi oyatini o'qib, to'xtab, basmalani alohida o'qib olib, keyin suraning boshini o'qish.
  2. Hammasini qo'shib o'qish. Suraning oxiri, basmala va suraning boshini bir nafasda qo'shib o'qish.
  3. Suraning oxirini o'qib, to'xtab, basmalaga keyingi suraning boshini qo'shib o'qish.

Bunda to'rtinchi ko'rinish yo'q, ya'ni suraning oxirini basmalaga qo'shib o'qib, to'xtab, keyingi suraning boshi o'qilmaydi, chunki basmala suraning oxirgi oyatiga o'xshab qoladi. Basmala suraning boshida o'qish uchundir, oxirida emas.

“Anfol” surasining oxirini va “Tavba” surasining boshini o'qilishi:

  1. “Anfol” surasining oxirini “Tavba” surasining boshiga qo'shib, bir nafasda o'qish.
  2. “Anfol” surasini tugatib, to'xtab, “Tavba” surasini boshlash.
  3. Sakta qilish. Ya'ni “Anfol” surasining oxirgi oyati va “Tavba” surasining boshini nafas olmay, to'xtab, sakta qilib o'qish.

Mulohaza: Biz istioza, basmala va sura boshi haqida gapirib o'tdik. Agar suraning boshidan emas, o'rtasidan o'qilmoqchi bo'linsa, istioza, basmala va qasd qilingan oyat o'qiladi.

“Tavba” surasining o'rtasidan o'qilmoqchi bo'lsa, istiozaning o'zi bilan kifoyalanib, basmalani o'qimagan durust.

Mir Arab o'rta maxsus islom bilim yurti o'qituvchisi
Abdusamad Tojiddinov

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar

Luqmoni Hakimning hikmatli so‘zlaridan

27.06.2025   7351   3 min.
Luqmoni Hakimning hikmatli so‘zlaridan

1. Allohga taqvo qilishni tijorat deb bil, shunda u senga molsiz foyda keltiradi.

2. O‘zingni senga muhtoj bo‘lmagan, lekin sen unga muhtoj bo‘lgan kishining o‘rniga qo‘y.

3. Xarsang toshlarni joyidan ko‘chirish, ongsiz odamga anglatishdan osonroqdir.

4. Jannatni talab qilishda oliy himmatli bo‘l.

5. Allohdan shunday umid qilki, u bilan Uning makridan omonda bo‘lma va Allohdan shunday qo‘rqki, u bilan Uning rahmatidan umidsiz bo‘lma.

6. Men hech qachon sukutdan afsuslanmadim. Agar gap kumush bo‘lsa, sukut — oltin.

7. Hikmat kambag‘allarni podsholarning majlislarida o‘tkazgan.

8. “Yo Robbim, meni mag‘firat qil” — deb ko‘p takrorla, zero Allohning bir soati borki, u vaqtda so‘rovchi rad etilmaydi.

9. Kim yolg‘on gapirsa, yuzining suvini (obro‘yi) ketadi, kimning xulqi yomon bo‘lsa, g‘am-tashvishi ko‘payadi.

10. Allohdan qo‘rq, lekin qalbing fojir bo‘laturib, odamlar seni hurmat qilishlari uchun o‘zingni ularga Allohdan qo‘rqadigan qilib ko‘rsatma.

11. Amal faqat yaqiniy ishonch (e’tiqod) bilangina mukammal bo‘ladi, kimning e’tiqodi zaif bo‘lsa, amali ham zaif bo‘ladi.

12. Yolg‘on gapirishdan ehtiyot bo‘l, zero u pishirilgan chumchuq go‘shti kabi ishtahalidir, lekin ko‘p o‘tmay  egasini ichini yondiradi.

13. Majlisni ko‘zing bilan ko‘rib tanla, agar Alloh zikr qilinadigan majlis bo‘lsa, u yerda o‘tir. Agar olim bo‘lsang, ilming naf beradi, agar johil bo‘lsang, senga o‘rgatishadi, agar Alloh u majlisga rahmatini nozil qilsa, sen ham shu rahmatdan bahramand bo‘lasan.

14. Qarzdorlikdan ehtiyot bo‘l, chunki u kunduzi xorlik va tunda g‘amdir.

15. To‘qlik ustiga ovqat yemagin —  chunki unday taomni yegandan ko‘ra itga tashlagan yaxshiroq.

16. Agar shayton senga shubha va gumon orqali kelsa, uni yaqiniy ishonch va nasihat bilan yeng, agar u tanballik va zerikish tomonidan kelsa, qabr va qiyomatni eslab yeng, agar u xohish va qo‘rquv tomonidan kelsa, unga dunyo tark etiladigan va qoldiriladigan narsadir, deb ayt.

17. Tilingdan chiqqan gaplarga ehtiyot bo‘l, sukut qilgan kishi omonda bo‘ladi, faqat foydasi bor gaplarni gapir.

18. Yuzingni niqoblashdan (ya’ni shubhali qiyofadan) saqlan — chunki, u kechasi odamlarni qo‘rqitadi, kunduzi esa xo‘rlik keltiradi.

19. Men tosh, temir va og‘ir yuklarni ko‘tardim, ammo yomon qo‘shnidan og‘irroq narsani ko‘rmadim.

 

Homidjon qori ISHMATBЕKOV