Munosabat
Muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev raisligida 22 dekabr' kuni Respublika Ma'naviyat va ma'rifat kengashining kengaytirilgan yig'ilishi bo'lib o'tdi.
Davlatimiz Rahbari tadbirda: “Muhtaram ulamolarimiz, din peshvolarini inson qadrini ulug'lash, tinchlik va bag'rikenglik muhitini mustahkamlashga qaratilgan islohotlarimizda faol bo'lishga, o'zlarining ma'naviy fazilatlari bilan boshqalarga o'rnak ko'rsatishga chaqiraman. Ma'lumki, keyingi yillarda haj, umra ziyoratlariga keng yo'l ochyapmiz. Haj va umraga borib kelgan har bir yurtdoshimiz ma'naviyat targ'ibotchisi bo'lishi, odamlarni yaxshilikka boshlashi kerak. Afsuski, hamma joyda ham shunday bo'lmayapti. Ziyorat bahona o'zini ko'z-ko'z qilish, manmanlikka berilish kabi xunuk holatlar ko'zga tashlanyapti”, deya ta'kidladilar.
Darhaqiqat, Islom dini ta'limotida mo'min-musulmonlar riyo va sum'adan qattiq hamda qat'iy qaytariladi. Riyo – insonlar orasida ruhiy ta'sir, shon-shuhrat, moddiy foyda uchun qilinadi. Dunyoga oid bu kabi moddiy va ma'naviy foydalarni qo'lga kiritish uchun dinga bo'lgan hurmat va e'tiborni suiiste'mol qilish riyoning eng yomon shaklidir.
Afsuski, hali-hanuz umraga yoki hajga borib kelgan ayrim kimsalar xo'jako'rsinga ish tutib, tuyalarda va yana aqlga sig'maydigan allaqanday ishlarni o'ylab topib, bu ishlarini ommaga ijtmoiy tarmoqlar orqali namoyishi etishi odamlarning nafratiga sabab bo'lmoqda.
Bunday holatlar juda xatarlidir. Chunki riyo hadisi sharifda shirkka tenglashtiriladi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bunday deganlar: “Shubhasiz riyo shirkdir”(Imom Ibn Moja rivoyati).
Biz har qancha yashirsak ham riyo baribir ko'zga tashlanadi. Riyoning hammasi axloqsizlik bo'lgani kabi ibodatlarda riyokor bo'lish eng katta axloqsizlikdir. Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Albatta siz uchun eng qo'rqadigan narsam, kichik shirk, ya'ni riyodir” deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
Ibodat Alloh taolo uchun qilinadi. Allohning roziligidan boshqa maqsad uchun qilingan ibodat Parvardigorning g'azabiga giriftor qiladi. Alloh taolo Kalomullohda bunday marhamat qiladi: «Ey iymon keltirganlar! Sadaqalaringizni minnat va ozor berish bilan, molini Allohga va oxirat kuniga iymon keltirmasa ham kishilarga riyo uchun nafaqa qilganga o'xshab bekorga ketkazmang. U misoli bir ustini tuproq bosgan silliq toshga o'xshaydi. Bas, kuchli yomg'ir yog'sa, silliq bo'lib qoladir. Kasb qilganlaridan hech narsaga qodir bo'lmaslar»(Baqara surasi, 264-oyat).
Allohning buyrug'ini va roziligini o'ylab emas, dindor ko'rinish uchun ibodat qilish, olim va bilimli deyishsin, deya ilm bilan mashg'ul bo'lish, saxiy deb nomlanish uchun zakot va sadaqa berish, riyodan iborat yomon harakatdan boshqa ma'noni ifoda qilmaydi.
Allohga va insonlarga qarshi o'zini samimiy tutib riyodan uzoq turish, iloji bo'lsa, ibodatlarni yashirin qilish, Allohning roziligini insonlarning maqtoviga, istagiga, qo'rquviga qarshi tanlash har bir musulmonning tamoyili bo'lishi kerak.
Haj va umra, barcha ibodatlar xolis Alloh talo uchungiga qilinishi shart. Odamlar ko'rsin uchun, riyo, sum'a, ujb uchun qilingan ibodat mo'min-musulmonning savobi olishiga emas, aksincha qattiq gunohkor bo'lishiga sabab bo'ladi.
Hajga, umraga borib kelgan kishi odamlarni yaxshilikka chaqirib, yomonlikdan qaytarishi kerak. Bu Alloh taoloning buyrug'idir: «Sizlardan yaxshilikka da'vat etadigan, amri ma'ruf va nahyi munkar ishlarini olib boradigan (bir) ummat bo'lsin!Aynan ular (oxiratda) najot topuvchilardir»(Oli Imron surasi, 104-oyat).
Hurmatli Yurtboshimiz yig'ilishda Ishoqxon to'ra Ibrat domlaning “Ulamo g'ayrat etkanda millat, albatta, isloh topur”, degan hikmatli so'zlarini keltirdilar.
Shundan kelib chiqib, biz ahli ilmlar, din peshvolari g'ayrat qilib, shijoat bilan Vatanimizga, millatimizga, dinimizga xizmat qilishimiz kerak. Halqning ichiga kirib borib, ularning dinimizning sof ta'limotini yana ham kuchaytirishimiz zarur. Umraga, hajga borayotgan yurtdoshlarimizga riyo va sum'adan saqlanish kerakligini tushuntirimiz lozim.
Jasurbek domla RAUPOV,
Toshkent viloyati bosh imom-xatibi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga
Bismillahir Rohmanir Rohim
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh
Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!
Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.
Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.
Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.
Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.
Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.
Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.
Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.
Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.
Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.
Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.
Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.
Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:
– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;
– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;
– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;
– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;
– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;
– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;
– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;
– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;
– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.
Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.
Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.
Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:
“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,
Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.
Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!
Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.
Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!
Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!
Hurmat va kamoli ehtirom ila,
O‘zbekiston hojilari,
Makka shahri Arafot vodiysi,
2025 yil 5 iyun