Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Noyabr, 2025   |   19 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:44
Quyosh
07:05
Peshin
12:12
Asr
15:27
Shom
17:12
Xufton
18:27
Bismillah
10 Noyabr, 2025, 19 Jumadul avval, 1447

Ro'zaga oid masalalar-3

19.06.2015   2195   5 min.
Ro'zaga oid masalalar-3

 1.                Og'iz so'lagini tashqariga chiqarmay yutib yuborsa ro'zasi ochilmaydi. So'lakni og'zidan tashqariga chiqarib, so'ngra qayta og'ziga solib yutsa, ro'zasi ochiladi (“Fatovoyi Olamgiriya”). 

2.                Og'zini suv bilan chaygandan keyin qolgan suv yuqini so'lagiga qo'shib ichiga yutib yuborsa, shuningdek, dimog'iga kelgan burun suyuqligini tomog'iga tortib yuborsa, ro'zasi ochilmaydi (“Fatovoyi Olamgiriya”, “Muhit”).

 

3.                Ro'zador tishlari orasida qolgan taom qoldiqlarini yutsa, ular no'xotdan katta bo'lmasa, ro'zasi ochilmaydi. Ammo tishlari orasida qolgan taom qoldiqlarini tashqariga chiqarib, so'ngra qayta og'ziga solib yutsa, no'xotdan kichik bo'lsa ham ro'zasi ochiladi. Kafforat vojib bo'lish bo'lmasligida ixtilofli fatvolar mavjud. Vojib bo'lmasligiga faqih Abu Lays Samarqandiydan rivoyat bor (“Fatovoyi Olamgiriya”).

 

4.                 Ro'zadorning tomog'iga chang, tutun, pashsha, chivin kabi narsalar kirsa, ro'zasi ochilmaydi. Shuningdek, ro'zador kunduzi ehtilom bo'lib qolsa ham ro'zasi ochilmaydi (“Fatovoyi Olamgiriya”, “Muxtasar”).

 

5.                Ro'zadorning bir ikki tomchi ko'z yoshi yoki yuzidan oqqan ter og'ziga kirib, tomog'idan o'tib ketsa, ro'zasi ochilmaydi. Ammo bu miqdordan ziyod bo'lib, og'zida ko'pgina sho'rlikni sezsa ro'zasi ochiladi (“Fatovoyi Olamgiriya”). \

 

6.                 Badanning tabiiy mayda teshikchalaridan (ikki maxrajdan boshqa) kirgan suv kabi narsalar bilan ro'za ochilmaydi. Ko'ziga dori tomizganda garchi tomog'ida uning ta'mi, mazasi bilinsa ham ro'za ochilmaydi (“Fatovoyi Olamgiriya”).

 

7.                 Gazlama to'quvchi ro'zador ish jarayonida bo'yalgan ip tolalarini og'ziga solganida ko'kmi, qizilmi, sariqmi yoki boshqa ranglarmi og'ziga yuqib, so'laklariga aralashib tomog'idan o'tib ketsa, ro'zasi ochiladi (“Fatovoyi Olamgiriya”).

 

8.                 Ro'zadorning tishi qonab, u qonni yutib yuborsa, kafforatsiz qazoning o'zini tutadi. Tish milkidan chiqqan qonni so'lak bilan birga qo'shib yutib yuborsa, qon bilan so'lakdan qaysi biri ortiq yoki kam miqdorda bo'lishiga qaraladi. Agar qon ortiq bo'lsa yoki so'lak bilan barobar bo'lsa, ro'za ochiladi. Bordi-yu so'lak ortiq bo'lsa, ro'za ochilmaydi (“Fatovoyi Olamgiriya”).

 

9.                 Fitr sadaqasi vojib bo'lgan kishi uni o'z vaqtida ado eta olmasa, zimmasidan soqit bo'lmaydi. Uni baribir ado etishi lozim bo'ladi (“Hidoya”).

 

Fatvo hay'ati

 

 

Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Diniy idoradagi “Usmon Mus'hafi” tarixini bilasizmi?

07.11.2025   3805   2 min.
Diniy idoradagi “Usmon Mus'hafi” tarixini bilasizmi?

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1989 yildagi qaroriga binoan “Usmon Mus'hafi” O‘zbekiston musulmonlari idorasiga berilgan. Shundan buyon “Usmon Mus'hafi” Diniy idora kutubxona muzeyi – “Muyi Muborak” madrasasida saqlanib kelinmoqda. 2007 yilda hukumatimiz tomonidan "Mo‘yi Muborak" madrasasi qaytadan zamonaviy qilib to‘liq ta’mirlandi.


Varaqlar o‘lchami: 53x68 sm.

Varaqlar soni: 338 varaq.

Matnlar o‘lchami turlicha: 33x39; 36x46; 38x46.

Ma’lumot o‘rnida “Usmon Mushafi” (dunyoda “Toshkent Qur’oni” nomi bilan tanilgan) dunyo sivilizatsiyasi tarixidagi eng nodir manba. Muborak Qur’oni karim uchinchi halifa hazrati Usmon ibn Affon (tax. 575-656 y.) (r.a.) buyruqlariga asosan VII asrda (644-648 yy.) kiyik terisiga Hijoz xatida yozilgan va muqovalangan.


“Toshkent Qur’oni” – “Hazrati Imom” majmuasi tarkibiga kiruvchi “Mo‘yi Muborak” madrasasi O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasi muzeyida saqlanadi.


Islom tarixidan ma’lumki, Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning vahiy ko‘chiruvchi kotiblari Zayd ibn Sobit (615-665 y.) boshchiliklaridagi sahobalar tomonidan 6 dona Qur’on nusxasi ko‘chirilgan.


Ushbu Mus'haf 338 varaqdan iborat. Har bir sahifa hajmi 53x68 sm.ni tashkil etadi. Halifa Usmon (r.a.) aynan shu Qur’onni o‘qib o‘tirganlarida shahid bo‘lganlar. U kishining muborak qon izlari Baqara surasining 137 - ( فسيكفيكهم الله و هو السميع العليم...) oyatida saqlanib qolgan.


Hijoz xati bitilgan matn harakat va nuqtalardan holi, kiyik terisiga yozilgan, harflar qirrali emas, “alif”larning uchi o‘ngga sezilarli darajada burilgan.


“Usmon Mus'hafi” 1997 yil Xalqaro YUNЕSKO tashkilotining “Memory of the World” (Dunyo Xotirasi) ro‘yxatiga kiritilgan. Bu haqda 28.08.2000 yilda maxsus sertifikat berilgan.


“Usmon Mus'hafi” buyuk bobomiz Amir Temur hazratlari tomonidan XIV asrda Iroqdan Samarqandga olib kelingan. Mus'haf uzoq yillar Samarqanddagi "Nodir Devonbegi" madrasasida saqlangan. Chor Rossiyasi tomonidan O‘rta Osiyo bosib olingandan so‘ng, Turkiston General-gubernatori Fon-Kaufman 1869 yilda Mus'hafni Sankt-Peterburgga berib yuborgan. 1905 yilda Sankt-Peterburgda 50 dona nusxa ko‘chirilgan. 1917 yilda Rossiyadagi o‘zgarishlardan so‘ng Usmon Mus'hafi Toshkent va Sirdaryo ulamolari talabiga muvofiq dastlab 1923 yilda Ufaga, so‘ng "Mus'hafi Usmon"ni O‘zbekistonga qaytarib berish to‘g‘risidagi maxsus dekretga asosan 1924 yilda Toshkentga qaytarib olib kelingan va O‘zbekiston davlat tarixi muzeyida saqlangan. 1989 yili Vazirlar Mahkamasi qaroriga binoan O‘zbekiston musulmonlari idorasiga taqdim etilgan. 
 

Kamoliddin Mahkamov,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Kutubxona bo‘limi boshlig‘i

O'zbekiston yangiliklari