Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Sentabr, 2025   |   26 Rabi`ul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
04:47
Quyosh
06:06
Peshin
12:22
Asr
16:38
Shom
18:31
Xufton
19:44
Bismillah
18 Sentabr, 2025, 26 Rabi`ul avval, 1447

Haj va umraga ketayotgan ayollarga tavsiyalar

23.06.2022   3618   8 min.
Haj va umraga ketayotgan ayollarga tavsiyalar

Haj Islom dinining beshinchi rukni bo'lib, haj qiluvchi nafs pokligi va ahloq sayqaliga alohida e'tiborli bo'lishi talab etiladi. Alloh taolo O'zining  baytiga haj ibodatini bajarish uchun chaqiribdimi, demak  haj qiluvchilar Allohning mehmonlaridir.   Shuning uchun haj qiluvchilar oliy darajadagi odob bilan odoblanishlari zarurdir.

“Haj ma'lum oylardir. Kimki ularda o'ziga hajni farz qilsa (ya'ni ehromga kirsa), hajda shahvoniy narsalar, fisq va janjal yo'qdir. Nima yaxshilik qilsangiz Alloh uni biladi” (Baqara surasi, 197-oyat).

Hajga otlangan inson tilini turli fahsh, g'iybat va noo'rin so'zlardan tiyishi zarur. Hajdan ko'zlangan maqsad mukammal ravishda ro'yobga chiqishi uchun bir qancha qalb amallari va odoblarni bajo keltirish lozim bo'ladi:

  • Hajga ketayotgan inson  avvalo Alloh rizoligini tilab, ibodatda bo'lishi kerak. Shuningdek, “hoji ona” nomini olish, faxrlanish va riyokorlik kabi illatlarda yiroq bo'lishi zarur.
  • Barcha gunohlardan tiyilib, Alloh taologa tavba qilsin.
  • Atrofida  keksalar, ota-onalari bo'lsa, ularning roziligi va duolarini olish yaxshi amallardan hisoblanadi.
  • Kimning dilini og'ritgan, zulm  qilgan bo'lsa, ulardan safar oldidan uzr so'rasin. O'zi ham kechirimli bo'lsin.
  • Haj safari tayyorgarligi bilan ovora bo'lib, namoz va boshqa ibodatlarga e'tiborsizlik qilmasin.
  • Kimdan qarzi bo'lsa, safarga ketguncha barcha qarzlarni to'lab qo'ysin.
  • Haj safari chog'ida har daqiqaning qadriga etib ibodat va zikrlar bilan mashg'ul bo'lish, qo'lidan kelganicha  odamlarga yaxshilik qilish payida bo'lishi kerak.
  • Safar chog'ida  g'iybat, chaqimchilik va behuda so'zlardan tilini tiysin.
  • Haj davomida hayollari tijoratdan holi bo'lgan holda,  qalbda ibodatlarini Yaratganning huzurida qabul bo'lishini  chin ixlos ila so'rasinlar.

 

Haj safariga boruvchi ayollarga xos bo'lgan masalalar:

 

  1. Ayollar ehrom holatida boshlarini yopadilar, yuzlari esa ochiq holda bo'ladi. Ko'ylaklar gulsiz, sidirg'a, ichi ko'rinmaydigan darajada bo'lishi, tor bo'lmasligi  talab etiladi.
  2. Sochlar doimo ro'mol tagida bo'lishi kerak. Sochlar ibodat chog'ida xalaqit qilmasligi uchun turmaklanadi yoki biror narsa bilan bog'lab olinadi.
  3. Ayollar talbiyani maxfiy, ya'ni past ovozda aytadilar. “Labbaykallohumma labayk, labbayka laa shariyka laka labbayk. Innal hamda val-ne'mata laka val mulk, laa shariyka lak”
  4. Mehmonxonalardagi xonalar taqsimotida tartibli bo'lish talab etiladi. Mehmonxonada oz vaqt bo'lishlikni, haj safariga nima maqsadda borishlikni doim yodda saqlagan holda ellikboshining ko'rsatmalariga qat'iy amal qilish shart.
  5. Mehmonxonalardagi xonalar ozodaligiga e'tibor berish, suvni isrof qilmaslik talab etiladi.
  6. Mehmonxonalarda ham satri avrat qoidalariga amal qilish lozim.
  7. Oshxonadagi tartib-intizomga qat'iy rioya qilish kerak. Ortiqcha eguliklarni xonalarga olib chiqmaslik, isrofgarchilikka yo'l qo'ymaslik.
  8. Shaxsini tasdiqlovchi hujjat (ko'krak nishoni) va mehmonxona tashrif qog'ozi (vizitka)si doim yonida olib yurish kerak.
  9. Ibodat yoki boshqa holatlarda mehmonxonadan tashqariga chiqiladigan bo'lsa, kalitni topshirib ketish zarur.
  10. Ibodatlar uchun masjidda qolinadigan bo'lsa yoki  boshqa ishlar yuzasidan ellikboshini ogohlantirib qo'yish lozim.
  11. Ibodat vaqtlarida ayollarning hayz kunlari boshlanib qolsa, Ka'ba tavof qilinmaydi, namoz, Qur'on o'qilmaydi. Qolgan amallar to'laligicha qilinadi. Umra ziyorati hayz kunlariga to'g'ri kelib qolsa ayol shifokorlar bilan maslahatlashib  ish ko'riladi.
  12. Ayollar kamida uch kishi bo'lib yurishi, kechasi yolg'iz  yurmasliklari lozim. Masjid uzoqda bo'lsa,  shaxsiy avtomobillarga o'tirmaslik, faqat taksilardan foydalanish tavsiya etiladi.
  13. Masjidul Nabaviydagi bir rakaat namozning savobi ming rakaat namozga, Masjidul Haramdagi bir rakaat namozning savobi esa yuz ming rakaat namoz savobiga tengligini doimo esda saqlab, vaqtni g'animat bilib, doimo ibodatda bo'lish kerak.
  14. Haj va umra oxirida ayollarning sochlaridan, soch uchidan bir barmoq aylantirarlik uzunligida soch kesiladi. Soch uzun bo'lsa, sochning uchidan, soch kalta bo'lsa o'ng tomonda qaychi bilan kesiladi. Ehromga kirishdan oldin shularni hisobga olish kerak.
  15. Hajga boruvchi ayollar ibodat vaqtida ulkan ajrlar berilishini hisobga olib, birovlarning haqiga, moliga  hiyonat qilmaslik, atrofdagilar bilan janjalmaslik, o'zi va boshqalar uchun savobli amallar qilishga harakat qilishi talab qilinadi.
  16. Begonalardan audio, video tasmalar, turli kitoblar olmaslik talab etiladi.
  17. Hamxonalarda keksalar bo'lsa, qo'ldan kelganicha yordam berish tavsiya etiladi.
  18. Biz Abu Hanifa mazhabiga muvofiq ibodat qilamiz, shuning uchun ibodat vaqtida boshqa mazhabdagi ayollarning ibodatlariga e'tibor bermaslik talab etiladi.
  19. Hozirgi vaqtda tasbehlar, joynamozlar o'zimizning yurtda ham serob bo'lgani bois u erdan yuk qilib ko'tarib yurmaslik, uyda qolgan farzandlardan tasbeh,  joynamoz va boshqa narsalarni uyga olib kelib qo'yishlari tavsiya etiladi.
  20. Payg'ambarimiz sollallohu alayhi va sallamning masjidlarida yoki Ka'baga  matolarni turli niyatlarda surtish,  Uhud tog'i tuprog'idan olib ketish, Uhud tog'iga qarab namoz o'qishning bid'at amallardan ekanini aniq bilish zarur.
  21. Samolyotda, mehmonxonalarda, masjidlardagi tahoratxonalarda pokizalikka qat'iy e'tibor berish talab etiladi.
  22. Hajga borayotganlar nima maqsadda ketayotganligini aniq bilib olishlari lozim, shuningdek, ibodat vaqtlarida ayollarni pardozlanib yurishlari man etiladi.
  23. Ibodatlarni tugatib mehmonxonaga qaytish yo'li yoddan ko'tarilgan vaqtda sarosimaga tushmaslik, yaqin atrofdagi politsiya yoki biron kishiga beyjik va mehmonxona tashrif qog'ozi (vizitka)ni ko'rsatish maqsadga muvofiqdir.
  24. Shifokorlar doim xizmatda bo'lganligi bois o'zingizmi, hamxonangiznimi tobi qochib qolsa, darrov shifokorga murojaat qilish zarur.
  25. Mehmonxonalarda yuk yo'qolish kabi hodisalar bo'lganida, darhol ellikboshiga murojaat qilish kerak.
  26. Haj safariga ketayotganda va qaytishda aeroport ma'muriyati tomonidan talab etilgan me'yordan ortiq yuk olmaslik talab etiladi.
  27. Toshkent aeroportiga qaytib kelingandan keyin jomadon yoki yuklar yo'qolgani ma'lum bo'lsa, jomadon uchun berilgan chiptani ellikboshi bilan birgalikda aeroport ma'muriyatiga topshiriladi.
  28. Haj safaridan qaytib kelgandan keyin musulmon kishiga xos bo'lgan ishlarni mukammal bajarishda, mahalla va jamoat ishlarida, to'y va ma'rakalarni isrofgarchiliksiz o'tkazish, yoshlar tarbiyasida  ibrat bo'lishlari  tavsiya etiladi. Hayrli amallarda davomli bo'lish ikki dunyo saodatiga erishtiradi.

Haj safari davomida bajargan ibodatlaringiz Alloh taolo dargohida husni maqbul darajasida bo'lishini, mabrur haj nasib etishini tilab qolamiz.

 

 

Munira Abubakirova

O'zbekiston musulmonlari idorasi

Hotin-qizlar masalalari bo'yicha bo'lim mutaxassisi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Samarqand viloyati Paxtachi tumanida xayr-ehson va birdamlikka chorlovchi sayyor yig‘ilish o‘tkazildi

17.09.2025   4112   3 min.
Samarqand viloyati Paxtachi tumanida xayr-ehson va birdamlikka chorlovchi sayyor yig‘ilish o‘tkazildi

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Samarqand viloyati vakilligi tashabbusi hamda yillik ish rejasi doirasida Paxtachi tumanida ma’naviyat, mehr-shafqat va xayr-saxovat ruhi bilan yodda qolarli sayyor yig‘ilish o‘tkazildi.

Yig‘ilish avvalida viloyat bosh imom-xatibi Ahmadxon domla Alimov ishchi guruh a’zolari bilan uchrashib, sayyor uchrashuvlarni samarali va mazmunli tashkil etish yuzasidan muhim ko‘rsatma va topshiriqlar berdi. U kishi har bir masjid imom-xatibi hamda mas’ul shaxslarga aholi bilan yuzma-yuz muloqot qilish, ularning muammolarini eshitish va imkoniyatdan kelib chiqib joyida hal etish zarurligini alohida ta’kidladi.

Shundan so‘ng Ahmadxon domla, Paxtachi tumani bosh imom-xatibi I.Isayev hamrohligida tuman markazidagi “Xo‘ja Ziyovuddin” jome masjidi hududida og‘ir ijtimoiy ahvoldagi, bemor va nogironligi bor oilalar xonadonlariga tashrif buyurdi. Ushbu tashriflar doirasida:

  • Xonadon egalariga oziq-ovqat mahsulotlari topshirildi.
  • Vaqf xayriya jamoat fondi Samarqand viloyati filiali tomonidan 7 ta oilaga oziq-ovqat mahsulotlari tarqatildi.

Har bir xonadonda samimiy muloqot o‘rnatilib, ezgu duolar qilindi. Ota-onalarning minnatdorliklari barcha ishtirokchilar qalbiga iliqlik bag‘ishladi.

Viloyat ishchi guruhi Paxtachi tumanidagi 12 ta masjidda Peshin namozini ado etib, jamoatga quyidagi yo‘nalishlarda ta’sirli ma’ruzalar qildi:

  • “Qo‘shnichilik munosabatlari va ularning odoblari”
  • “Oila – muqaddas ”
  • “Axborot olish va tarqatishda mas’uliyat”
  • “Tinchlik va osoyishtalikning beqiyos qadri”
  • “Farzand tarbiyasi – buyuk burch va mas’uliyat”
  • “Yoshlar – kelajak timsoli va umid sutuni”
  • “Berilgan ne’matlarga shukrona qilish fazilati”
  • “Oilaviy totuvlik va birdamlikni asrash”
  • “Chetdan kirib kelayotgan yot g‘oyalarga aldanmaslik”

Shuningdek, viloyat bosh imom-xatibi o‘rinbosari Nursultonxon domla Abdumannonov “Xo‘ja Ziyovuddin” jome masjidida “Salomatlik va osoyishtalik – eng katta boylik” mavzusida ma’naviy-ma’rifiy quvvatga to‘la ma’ruza qildi.

Yig‘ilish yakunida Paxtachi tumanidagi 16 mahallaning ijtimoiy ahvoli, aholining ehtiyojlari va muammolari tahlil qilindi. Masjid hujjat yuritishi, obodonchilik ishlari va jamoat bilan muloqot samaradorligini oshirish bo‘yicha aniq yo‘nalishlar belgilandi.

Rahbarlar tomonidan aholi bilan yaqin hamkorlik qilish, diniy-ma’naviy muhitni sog‘lomlashtirish va xayr-saxovat ishlarini yanada kengaytirish yuzasidan qat’iy ko‘rsatmalar berildi.

Tadbir so‘ngida barcha ishtirokchilar yurtimiz tinchligi, osmonimiz musaffoligi va yurtboshimiz olib borayotgan xayrli ishlariga zafarlar tilab, birgalikda xayrli duo qildilar.

Bu sayyor yig‘ilish Paxtachi ahli uchun nafaqat amaliy yordam, balki ma’naviy ko‘tarinkilik, birdamlik va kelajakka ishonch ruhini uyg‘otgan yodda qolarli kun bo‘ldi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Samarqand viloyat vakillgi Matbuot xizmati

Yangiliklar