"Эй, яхшилик талабида юрган банда, шошил"
Рамазон ойи инсонларга қарата нидо қилади: "Эй яхшилик талабида юрган банда, шошил, Aллоҳнинг раҳмати, мағфирати ва дўзаҳдан озод қилишида ҳаммадан ўзиб кет. Насфингга қарши Раҳмон зотнинг ризосига етиш учун кураш. Эй, ёмонлик талабидаги банда, бу ишингни тўхтат, маъсиятлардан тийил. Aллоҳ таолога тавба қил. Мана шу ойда Aллоҳ таолога қарши бўлишни бас қил!"
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: "Рамазон ойининг биринчи кечасида шайтонлар ва исёнкор жинлар кишанланади. Жаҳаннам эшиклари ёпилади, бирорта эшиги ҳам очиқ қолмайди. Жаннат эшиклари очилади, бирорта эшик ҳам ёпиқ қолиб кетмайди. Бир нидо қилувчи: "Эй яхшилик талабидаги (банда) шошил, эй ёмонлик талабидаги (банда) бас қил!", деб нидо қилади", дедилар.
Ҳақиқий рўза соҳибини савобли ишларга чорлайди, унга яхшиликларни чиройли қилиб кўрсатади. Уни маъсият ва гуноҳлардан узоқлаштиради. Шунинг учун ҳам Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Рамазонга етиша туриб, мағфират қилинмай қолган банданинг бурни ерга ишқалансин", дедилар.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кимки ёлғон, бўҳтон сўзни ва унга амал этишни тарк этмаса, унинг емай-ичмай тутган рўзасига Aллоҳнинг ҳожати йўқ", дедилар.
Баъзи салафи солиҳлар: "Энг осон рўза фақат ейиш ва ичишдан тийилишдир. Чунки буни ҳамма қила олади", дейишган.
Қалбни Aллоҳга боғлаш, тилни ғийбат, бўхтон ва ёлғондан тийиш, қулоқни бекорчи куй-қўшиқ ва бировлар ҳақида айтилган турли гапларни эшитишишган сақлаш, тилни гуноҳ ва фоҳиша сўзларни айтишдан асраш, қўлларни ҳаромни ушлаш ва мусулмонларга азият беришдан асраш, оёқларни ҳаромга боришдан асраш ила тутилган рўза Aллоҳ таоло Ўзининг каломида сифатлаган тақвога етиш учун бир васила бўлади.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
"Эй иймон келтирганлар! Сизлардан аввалгиларга фарз қилганидек, сизларга ҳам рўза фарз қилинди. Шоядки тақводор бўлсангиз".
Демак, оятда талаб қилинган тақводорликка юқорида санаб ўтган амаллар ила етамиз.
Рамазон ойида мўмин банда учун нафсида икки нарса жамланади. Биринчи, кундузи рўза билан жиҳод қилишлик. Иккинчиси, кечаси "қиёмул лайл" билан жиҳод қилишлик. Кимдаки мана шу икки жиҳодни жамласа, ҳақларини адо қилса ва қийинчиликларига сабр қилса, унга беҳисоб ажр-ҳасанот ёзилади.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Одам боласининг барча амали ўзи учун. У амаллари учун ўнтадан етмиштагача ажр олади. Aллоҳ таоло айтади: "Рўза мен учундир. Уни ажрини ўзим белгилайман"".
Кимга Aллоҳ таоло раҳм қилса у раҳм қилинганлардан бўлибди. Ким рамазондаги яхшиликлардан маҳрум бўлса, у барча яхшиликлардан маҳрум бўлибди. Ким охират учун ҳеч нарса ғамлаб олмаган бўлса, у маломатга учраганлардан бўлибди.
Aллоҳ таоло ҳар куни жаҳаннамдан бандаларини озод қилади. Биз ҳам улардан бўла оламизми?!
“Ҳадис ва ислом тарихи фанлари” кафедраси мудири Ф.Хомидов
2024 йил 30 октябрь куни Зайниддин домла Эшонқулов бошчилигида Тошкент вилоятининг Тошкент тумани “Ҳасанбой ота” жоме масжидида амалий тадбир ўтказилди. Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси мутахассислари, Тошкент вилояти вакиллиги раҳбарияти ва ходимлари, вилоят туман ва шаҳарларининг бош имом-хатиблари ҳамда отинойилари, шунингдек, “Ҳаж-2024” зиёратчилари, МФЙлар раислари иштирок этди.
Йиғилишда имом-хатиб ҳамда отинойиларнинг “Ҳаж – 2024” зиёратчиларини маънавий-маърифий тадбирларга фаол жалб этиш ишига кўмаклашиш, тумандаги масжидлар фаолияти ўрганиш, пешин намозида масжидларда долзарб мавзуда маъруза қилиш каби масалалар муҳокама қилинди.
Шу мақсадда Ишчи гуруҳ аъзолари Тошкент туманининг 18 та масжиди ҳамда 20 та маҳалласига бириктирилиб, хонадонларга кирилиб, турли йўналишлар бўйича суҳбатлар ўтказилди.
Хусусан, имом-хатиблар 100 та оилага, отинойилар 14 та оилага, умумий ҳисобда 114 та оилага кириб, маънавий-маърифий тарғибот ҳамда амалий ёрдам тадбирлари олиб бордилар.
Шунингдек, эр-хотин, ака-ука, ота-бола, қайнона-келин, ўртасидаги келишмовчилик ва жанжаллар сабабли нотинч бўлиб турган 32 та оила ўрганилиб, уларга насиҳат қилинди. Нотинчлик сабабларини бартараф этиш, аразлашганларни яраштириш чоралари кўрилди. 36 та ҳолатда оилавий ажримларнинг олдини олишга ҳаракат қилинди, 4 та оилани яраштиришга муваффақ бўлинди, 7 оилани яраштириш жараёнини давом эттириш белгиланди. 23 та хонадонда ЖИЭМда жазо муддатини ўтаётганларнинг оила аъзолари, жазо муддатини ўтаб қайтганлар, муқаддам судланганлар билан юртимизда олиб борилаётган ислоҳотлар борасида суҳбатлашилди. Шунингдек, ногирон ва касалманд фуқаролар яшайдиган 2 та оилага кирилиб, улардан кўнгил сўралди, даволаниш ва дори дармон, 3 та кам таъминланган оилаларга озиқ-овқат, кийим-кечак ҳамда моддий ёрдам кўрсатилди.
Тадбир сўнгида амалга оширилган ишлар таҳлил қилиниб, Тошкент туманида масжидлардаги камчиликларни бартараф этиш, имом-хатибларнинг маънавий-маърифий ҳамда масжид бошқарувидаги фаолиятида кузатилган камчиликларни бартараф этиш юзасидан кўрсатма ва тавсиялар берилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати