Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
25 Декабр, 2025   |   5 Ражаб, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:22
Қуёш
07:47
Пешин
12:28
Аср
15:18
Шом
17:03
Хуфтон
18:22
Bismillah
25 Декабр, 2025, 5 Ражаб, 1447

Мўмин бой бўлса, нимаси ёмон?

07.12.2020   3892   3 min.
Мўмин бой бўлса, нимаси ёмон?

Яқинда бир йигитнинг: “Айрим имомлар қиммат автоулов миниб, энг яхши кийимларни кийиб, маза қилиб юради. Тағин камтар ва хокисор бўлиш, исроф қилмаслик тўғри­си­да насиҳат қилишади. Ахир, ўзи маркабини со­тиб, йўқсилларга тар­қат­са, бўлмайдими?..” де­гани­ни эшитиб қолдим.

Афсуски, одамлар орасида шундай фикрлайдиган­лар оз эмас. Баъзи кишилар кўз ўнгида имом, умуман, му­сулмон киши деганда, қан­дайдир қолоқ бир инсон қиёфа­си жонланади. Гўё, мў­мин-­мусулмонларнинг ҳаёт тар­зи, тутуми масжидда ўти­ри­шу маъракага боришдан ибо­ратдек...

Бундай қараш қаёқдан ­пайдо бўлди?! Имом, мусул­мон деганда фақат ночор, жонсарак, овози зўрға чиқадиган кишини тасаввур қилувчилар кўзига “замонавий” кўринган мўмин-мусулмон динга амал қил­маётгандек кўринади, ше­­килли. .

Ҳолбуки, кимнинг бой ёки фақир бўлиши Аллоҳ­нинг изни билан, қандай ­ҳаётни танлаши ўзининг иши. Насиҳат қилиш, яхшиликка буюриб, ёмонликдан қайтариш – на­фақат имом, балки ҳар бир мў­миннинг вазифаси.

Аллоҳ таоло ҳалол касб билан топилган бойликни ҳеч кимга ҳаром қилмаган. Бошқаларга ярашган бой­лик нега энди мўмин-мусул­монга ярашмас экан?! Ни­коҳ ўқиётган имом куёвга: “Аёлингизнинг таъминоти, кийим-кечаги, зеб-зийнати, уй жиҳозию рўзғор буюмлари зиммангизда”, деб ша­риат кўрсатмасини эслатса-ю, ўзи ночор яшаса?! Минбарда: “Фар­зандларингизни ўқи­­тинг, таълим йўлида молин­гизни аяманг, деб ўзи биров­нинг қўлига қараб тур­са? Имомлик­ни уддалаб, бўш вақтида тижорат би­лан шу­ғулланса – бунинг нимаси ёмон?!

“Имом” сўзи истилоҳда “ол­­динда турувчи” деган ­маъно­ни англатади. У одам­лар­га пеш­қадамдир. У на­моз­да олдинда тургани­дек, бошқа ишларда ҳам пеш­во бўлиши керак. Пайғам­баримиз соллаллоҳу алай­ҳи ва саллам ҳам имом – ҳар бир ишда олдинда турувчи эди­лар. У зотдан ке­йин Абу Бакр, Умар, Усмон, Али ро­зийал­лоҳу ан­ҳум ха­лифа, шунингдек, имом эдилар. Улар фақирликка тар­ғиб ­қилишмаган. Туя ўша давр­нинг энг яхши улови ҳи­собланиб, у зотларнинг бир қанчадан яхши туялари бор эди. Ҳеч бири туя қимматли улов, эшак минамиз, де­йиш­маган. Жаннат башорати берилган улуғ саҳобалар ора­си­да Абдураҳмон ибн Авф ро­зий­аллоҳу анҳу энг бойи эди.

Саҳобалар ҳалол тижоратда ўз­аро мусобақалашар эдилар. Набий алайҳиссалом ҳеч ким­га нега бой бўлиб кетяпсан, демаганлар. Агар бойлик айб бўлганида, Аллоҳ таоло Сулаймон алайҳиссаломга бойлик бермаган бўларди.

Исломда бой бўлиш эмас, балки мол-дунёга ҳирс қў­йиш қораланган. Ҳақ таоло бундай марҳамат қилади: «У сизлар учун ер юзидаги барча нарсани яратган зот» (Бақара сураси, 29-оят). Бошқа бир оятда: «Айтинг: “Бандалари учун чиқарган Аллоҳнинг зийнатини ва пок ризқларни ким ҳаромга чиқарди?”» «Айтинг: “У (зийнат ва пок ризқлар) бу дунёда имон келтирган­лар (ва бошқалар) учун, қиё­мат кунида эса холис (мў­минларнинг ўзлари учун бўлур)”», дейилади (Аъроф сураси, 32-оят). Мўмин бой бўлса, закотини жойига берса, қан­дай ях­шидир! .

Шайх Муҳаммад Ғаззо­лий (1917–1996) бундай деган: “Қо­рун эга бўлган мулк­дан кўп­роғига эга бўлинг! Су­лай­моннинг салтанатидан кат­тароқ салтанатни қўлга ки­ритинг! Ҳақиқат қўлловга муҳтож замонда, уни қўллаш учун буларнинг барини илкингизда тутинг! Ўлим онлари келган пайтда эса уларни Аллоҳ йўлида қолдиринг! Кам­бағал, сойилдай яшаш жаннат йўли деб ишониш телбалик ва алданишдир”.

 

Абдуллоҳ АЛИҚУЛОВ

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Янги кун қачондан бошланади?

09.07.2025   10280   1 min.
Янги кун қачондан бошланади?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Савол: Исломда янги кун қайси соатдан бошлаб киради? Масалан, шартли қабул қилинган тартиб бўйича соат 00:00 янги куннинг бошланиши саналади? Исломда янги куннинг бошланиши ва тугаши қайси вақтдан эътиборга олинади? 

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Динимизга кўра, кун шом вақтидан бошланади ва кейинги шомгача давом этади. Бошқача қилиб айтганда, исломда кун кеча билан бошланади ва унинг эртасида кун ботиб, кундуз тугаганида, ўша кун ҳам якунланади. Бунга оят ва ҳадислардан кўплаб далиллар бор.
Фақат айрим аҳкомларда куннинг бошланиши бомдод намозининг вақти кириши (субҳи содиқ)дан бошланади ва кун кейинги бомдод вақтигача давом этади. Масалан, Ҳажда Арафот водийсида туришда ҳукм шундай.

Шунингдек, айрим ҳолларда “кун” тушунчаси юқоридагидек, 24 соатдан иборат (сутка) маъносида эмас, балки тунга муқобил – қарама-қарши маънода қўлланилиши ҳам мумкин. Бу ҳолда кун бошланиши бомдод вақтидан то қуёш ботгунигача бўлган муддат, яъни кундуздан иборат бўлади. Бунга мисол учун “бир кун рўза тутиш” деганда айнан шу муддат назарда тутилади.

Хулоса қилиб айтганда, динимиздаги умумий қоидага кўра, куннинг бошланиши кун ботганидан бошланиб, кейинги кун ботишигача давом этади. Айрим истисно қилинган ҳолатларда куннинг қачон бошланиб, қачон тугаши диндаги ҳукмларга қараб фарқ қилади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Мақолалар