09 Декабр, 2025, 18 Жумадул сони, 1447
09 Декабр, 2025, 18 Жумадул сони, 1447
НАЗМ
Олти муъман биҳнинг зикри
Олтидур муъманун биҳ, эй мўъмин,
Айтайин барчасин, эшит мендин.
Аввал иймон Худоға келтургил,
ширк черигин замирдин сургил.
Доғи билким, малак эрур мавжуд,
Борчаси абд-у, Тенгридур маъбуд.
Бор учунчи Китоби иқрори,
Тенгри тавфиқ берса, дей бори.
Яна бил анбиёсини барҳақ,
Рўзи охирни доғи бил мундоқ.
Яна билгил Худодин, эй ҳамдам,
Яхшилиқ бўлса, гар ямонлиқ ҳам.
Ушбуларким, борин деди Бобур,
Билгасенким, муфассали иймондур.
Бу муфассалки, мен дедим ҳолий,
Лек филжумла бордур ижмоли,
шарҳи бирла барин баён қилайин,
Билмаган бўлсангиз, аён қилайин.
НАСРИЙ БАЁН
* * *
Иймон келтириш шарт бўлган олти нарсанинг баёни (Иймоннинг олти шарти)
Эй мўъмин! (Эй Аллоҳга ва Унинг Расулига ишонган киши!) Ишониш – иймон келтириш шарт бўлган нарса олтитадир. Мен барчасини айтайин, сен эшит (уқиб ол).
Аввал Аллоҳга иймон келтиргин ва ширк лашкарини (Аллоҳга бирор нарсани шерик қилиш фикрларини) замирингдан сидириб ташлагин.
Иккинчи, билгинки, фаришталар бордир (ва бу ҳақиқатдир), ҳаммаси бандадир, Аллоҳ эса маъбуд – ягона ибодат қилинадиган Зотдир.
Учинчи, илоҳий Китобларни иқрор қилмоқ, яъни уларга ишонмоқ шартдир, Аллоҳ ёрдам берса, барчасини батафсил айтайин.
Тўртинчи, Аллоҳнинг пайғамбарларини барҳақ деб (ҳеч бирининг орасини ажратмасдан) иймон келтир, яна (бешинчи) охират кунини ҳам шундай ҳақ деб ишон.
(Олтинчи), эй ҳамдамим, дўстим, яна, ҳар қандай яхшилик ва ёмонлик бўлса, Аллоҳдан деб билгин ва ишонгин. Бобур айтган бу нарсалар (иймони муфассал) иймоннинг муфассали – тафсили, кенг баёнидир.
Лекин мен ҳозир айтган бу муфассалнинг – кенг тафсилнинг, умуман, ижмоли – қисқа ифодаси бордир.
Мен барчасини шарҳи билан баён қилайин ва билмаган бўлсангиз, аён қилайин, равшан билдирайин.
ИЛОВА. Энг қисқа ифодаси – иймоннинг шартлари олтитадир: Аллоҳга, фаришталарига, китобларига, Пайғамбарларига, охират кунига, қазо ва қадарга – яхшилик ва ёмонлик Аллоҳдан эканлигига ишонмоқдир («Ал-фиқҳул акбар»).
Насрий баён ва шарҳ муаллифи:
Мирзо КЕНЖАБЕК
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ёмғир ёға бошлаганда қуйидаги дуони ўқир эдилар: "Аллоҳумма, инний асалука хойроҳаа ва хойро маа фииҳаа ва хойро маа урсилат биҳ ва аъуузу бика мин шарриҳаа ва шарри маа фииҳаа ва шарри маа урсилат биҳ".
"Аллоҳим, Сендан бунинг (шамолнинг) яхшисини, ундаги яхшиликни ва у билан юборилган нарсанинг (ёмғирнинг) яхшисини сўрайман. Сендан унинг ёмонидан, ундаги ёмонликдан ва у билан юборилган нарсанинг ёмонидан паноҳ сўрайман".
Ёмғир раҳмат ёки бало бўлиб келиши мумкин бўлгани сабабли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шамол бошланса, (ёмғир яқинлашиб келаётганининг аломати бўлгани учун) кайфиятлари ўзгариб, безовта бўла бошлардилар. "Нега хавотирга тушдингиз?" деб сўрашса, у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Умматимга жазо келмадимикин деб қўрқаман", дея жавоб берардилар.
Анас розияллоҳу анҳу айтадилар: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан турганимизда ёмғирда қолдик. Бас, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларига ёмғир тегиши учун кийимларини шимардилар. Биз: "Ё Аллоҳнинг Расули, нега бундоқ қилдингиз?" дедик. У зот: "Чунки у (ёмғир) ҳозиргина Роббимнинг ҳузуридан (даргоҳидан) келди", дедилар» (Имом Муслим ривояти).
Бу иш йилнинг биринчи ёмғири ёғишни бошлаганда қилинади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "...ёмғир пайтидаги дуо рад қилинмайди", дедилар.
Қаранг, бу жуда ҳам осон, аммо савоби улкан, гуноҳларни кетказувчи, жаннатга етказувчи бўлган амалдир. Лекин дангасалигимиз, бепарволигимиз оқибатида бунга эътибор бермаймиз, амал қилмаймиз. Кўпчилигимиз ҳатто билмаймиз ҳам. Аввал билмасак, энди билиб олдик. Энди билганимизга амал қилайлик ва бошқаларга ҳам етказайлик.
Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларини ёйилишига хизмат қилиш у зотга бўлган муҳаббат ва эҳтиромнинг юксак намунаси ҳисобланади. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам суннатларини аниқлик билан етказганларнинг ҳаққига: “Менинг гапимни эшитиб, ёдлаб, сингдириб, сўнгра етказган одамни Аллоҳ неъматлантирсин”, деб дуо қилганлар (Имом Термизий ривояти).
Келинг, биз ҳам Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига мувофиқ ёмғирни дуолар билан қарши олайлик.
Аллоҳ таоло барчамизга ҳар бир ишда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилишимизга тавфиқ ато этсин, омийн!
Аллоҳумма солли ва саллим ъала Муҳаммадин ва ъала оли Муҳаммад
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа