وَإِذَا لَقُواْ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَا بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ قَالُوٓاْ أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمۡ لِيُحَآجُّوكُم بِهِۦ عِندَ رَبِّكُمۡۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ٧٦
Яҳудийлардан баъзи мунофиқлар ўз Китобларида келтирилган Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом тавсифларини мусулмонларга хушомад тариқасида баён қилиб беришарди. Бошқа яҳудийлар бундан хавотирга тушиб: "Китобингиздаги далил-исботларни нега мусулмонларга билдиряпсиз, улар воситасида мусулмонлар сизларни мағлуб қилишади-ку!", дея ўша мунофиқларга эътироз билдиришар эди. Мунофиқ яҳудийлардан бўладими, мусулмонлардан бўладими, уларнинг дилидаги нифоқ бир хил бўлади, устлари бир нарсани гапиришса, ичларида бошқа нарсани диллаб турган бўлишади. Бу очиқ-ойдин иккиюзламачиликдир, мунофиқлар асло ишончга сазовор бўлмасликлари белгисидир.
أَوَ لَا يَعۡلَمُونَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعۡلِنُونَ٧٧
Аллоҳ таоло инсонларнинг дилидагию хаёлидаги нарсаларгача, уларнинг хоҳ пинҳон, хоҳ ошкора қилган ҳамма қилмишларини кўриб-билиб туради. Бу ҳақда Қуръони каримнинг жуда кўп оятлари хабар беради: "Дилингиздаги нарсани хоҳ яширинг, хоҳ ошкор қилинг, Аллоҳ уни билади. Осмонлару Ердаги нарсаларни ҳам билади" (Оли Имрон, 29); "Аллоҳ албатта кўнгиллар сирини билувчидир" (Моида, 7); "Аллоҳ сир тутгану ошкор қилган нарсаларингизни билади" (Анъом, 3); "Албатта У диллардаги сирларнинг билувчисидир" (Ҳуд, 5). Яҳудийларнинг шундай "олим"лари бор эдики, улар ўзларига нозил қилинган Китобни ўз манфаатлари йўлида ўзгартирибгина қолмай, илоҳий ваҳийларни ўзларининг талқинлари, миллий тарихлари, турли ирим-сиримлар, ўзлари ўйлаб топган таълимотлар, фалсафий мушоҳадалар ва қонунлар билан бузиб юборишди. Улар ана шу тайини йўқ ёзувларни Парвардигор каломи сифатида тақдим этишди ва ҳар бир яҳудийни буларга ишонишга мажбурлашди. Ахир, Аллоҳ таоло уларнинг хоҳ ошкора, хоҳ яширин қилган барча ишларинию дилларидаги ғаразларигача яхши билиб туришини англашмасмикин?!
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Савол: Исломда янги кун қайси соатдан бошлаб киради? Масалан, шартли қабул қилинган тартиб бўйича соат 00:00 янги куннинг бошланиши саналади? Исломда янги куннинг бошланиши ва тугаши қайси вақтдан эътиборга олинади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Динимизга кўра, кун шом вақтидан бошланади ва кейинги шомгача давом этади. Бошқача қилиб айтганда, исломда кун кеча билан бошланади ва унинг эртасида кун ботиб, кундуз тугаганида, ўша кун ҳам якунланади. Бунга оят ва ҳадислардан кўплаб далиллар бор.
Фақат айрим аҳкомларда куннинг бошланиши бомдод намозининг вақти кириши (субҳи содиқ)дан бошланади ва кун кейинги бомдод вақтигача давом этади. Масалан, Ҳажда Арафот водийсида туришда ҳукм шундай.
Шунингдек, айрим ҳолларда “кун” тушунчаси юқоридагидек, 24 соатдан иборат (сутка) маъносида эмас, балки тунга муқобил – қарама-қарши маънода қўлланилиши ҳам мумкин. Бу ҳолда кун бошланиши бомдод вақтидан то қуёш ботгунигача бўлган муддат, яъни кундуздан иборат бўлади. Бунга мисол учун “бир кун рўза тутиш” деганда айнан шу муддат назарда тутилади.
Хулоса қилиб айтганда, динимиздаги умумий қоидага кўра, куннинг бошланиши кун ботганидан бошланиб, кейинги кун ботишигача давом этади. Айрим истисно қилинган ҳолатларда куннинг қачон бошланиб, қачон тугаши диндаги ҳукмларга қараб фарқ қилади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.