15 Июл, 2025, 20 Муҳаррам, 1447
15 Июл, 2025, 20 Муҳаррам, 1447
Аллоҳ таолога ҳамдлар бўлсинки, бизни яна Рамазонга етказди.
Аллоҳ таоло марҳамат қилганидек, тақводор, гуноҳ ишлардан қўрқадиган бўлишимиз учун Рамазон рўзаси бизларга фарз қилинди. Демак, рўза ибодатини барча шартлари ила, ихлос билан адо этган одамнинг тақводор бўлишига шубҳа йўқ. Шу боис Рамазон мўминлар учун ҳақиқий байрамдир. Рамазон келиши билан ер юзидаги мўмин бандаларгина эмас, балки бутун коинот, барча махлуқотлар беқиёс шодлик билан чулғанади.
Севикли Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: "Рамазон ойининг кириши туфайли жаннат ўзининг зийнатларини янгилаб, хилма-хил тусга кириб, товланиб туради".
Яъни ҳатто жаннат ҳам бу ойни ўзгача қарши олади. Мана шундай муборак ойда қанча эзгу амаллар қилиб, тоат-ибодатда бардавом бўлар эканмиз, нафсимиз ушбу ибодатларга кўникиши шунча осон бўлади. Чунки, рўзадор нафсини Аллоҳнинг амрига бўйсундириб, мубоҳ бўлган та иий шаҳватларни ҳам тарк қилиши билан тақвоси ортади, нафси жиловланади.
Нафсни жиловлаш тақвонинг асосидир. Шубҳасиз, рўзанинг бошқа жисмоний ва маънавий фойдалари кўп: инсонни сабрга ўргатади, ҳавойи нафси устидан ҳоким этади. Рўза қалбни юмшатади, меҳр-мурувват туйғуларини оширади, кишиларни ночор ва ўкцикларнинг кўз ёшини артишга ва ғамини аритишга ундайди. Рамазон ойида яна барча мусулмон аҳли интиқ бўлиб кутадиган ибодатлардан бири бу таровеҳ намозидир. Аммо, ҳозирги вазиятдан келиб чиқиб, барчамиз уйдамиз. Хўш бундай вазиятда, бу йилги Рамазон ойида ибодатларимизни қандай қилишимиз керак?
1 . Аввало бу ойда бошқа ойлардан ҳам кўпроқ ибодат қилишга шошамиз ва ўзимизга Аллоҳ таолонинг ушбу сўзини шиор қилиб оламиз:
"Рози бўлишинг учун мен сенга шошдим эй, Роббим" (Тоҳа сураси, 84-оят).
2. Барча гуҳоҳларимиз учун Аллоҳ таолога тавба қиламиз, зикр ва дуоларни кўпайтирамиз, Аллоҳ таолодан ушбу мусибатларни аритишини сўраб дуо қиламиз.
3. Қуръони каримни Аллоҳ таоло қодир қилганча ўқиймиз, хатм қиламиз.
4. Муҳтожларга садақа ва эҳсонлар қиламиз, гарчи бир дона хурмо ёхуд бир қултум сув билан бўлса ҳам. Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Садақаларнинг энг яхшиси Рамазон ойида берилганидир", деганлар.
5. Ота-онамизга янада кўпроқ яхшилик қилишга шошамиз, бу Аллоҳ таолога қурбат ҳосил қилинадиган, у Зотга яқинлаштирадиган ибодатлардандир.
6. Вақтимизни ибодатдан чалғитувчи нарсаларга сарфламасликка ҳаракат қиламиз.
7. Нафл ибодатларни кўпайтирамиз, уйда таровеҳ намозларини ўқиймиз.
8. Яна тезда масжидлар очилиб, намозлар жамоат билан адо қилинишига ишониб, дуоларда бардавом бўламиз. Саҳиҳи Муслимда келтирилишича, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган қудсий ҳадисда Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: "Агар бандам яхшилик қилишни ният қилса, мен унга яхшилик ёзиб қўяман".
Аллоҳ таоло барчамизга Рамазон ойини муборак қилсин, барчамизни Ўзи рози бўладиган амалларга муваффақ этсин!
Моҳигул ЖЎРАБОЕВА,
Тошкен ислом институти 1-курс талабаси.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ибн Муборак айтади: «Бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам олдларига келди ва: «Эй Расулуллоҳ, қиёмат кунида Аллоҳ таоло билан ҳамсуҳбат бўлувчилар ҳақида хабар беринг», деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Улар Аллоҳдан қўрқувчилар, Аллоҳга бўйсунувчилар, ўзларини камтар олувчилар, Аллоҳ таолони кўп зикр қилувчилар», дедилар. У киши: «Эй Расулуллоҳ, жаннатга биринчи кирувчилар ҳам ўшаларми?» деб сўради. У зот: «Йўқ», дедилар. У кейин: «Унда, жаннатга биринчи кирадиганлар кимлар?» дея сўради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Фақирлар жаннатга киришда бошқалардан ўзиб кетади. Шунда уларнинг олдидан фаришталар чиқиб: «Ҳисоб-китобга қайтинглар!» дейди. Фақирлар: «Нимамизга ҳисоб-китоб қилинамиз? Аллоҳга қасамки, бизларда мол-давлат бўлмаган бўлса, уни баъзилардан қизғаниб, баъзиларга исрофларча сарф қилмаган бўлсак. Шунингдек, бизлар амир ҳам эмасдик, баъзиларга адолат қилиб, баъзиларга зулм этган бўлсак. Бироқ бизларга Аллоҳнинг амри келди, биз Унга ибодат қилдик ва то ҳузурига келгунимизга қадар Унга тоатда бўлдик», дейди. Шунда уларга: «Жаннатга киринглар, амал қилувчиларнинг ажр-мукофоти нақадар яхши!» дейилади».
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Фақирлар ҳақида Аллоҳ таолодан қўрқинглар! Чунки Аллоҳ таоло қиёмат кунида: «Бандаларим ичидан танлаганларим қани?» дейди. Фаришталар: «Эй Парвардигор, улар кимлар?» деб сўрайди. Шунда Аллоҳ таоло айтади: «Улар қадаримга рози бўлган, сабр қилган фақирлардир, уларни жаннатга киргизинглар!» Бас, улар жаннатга киритилади. Фақирлар еб-ичиб турганида, бойлар ҳали ҳисоб қилинаётган бўлади».
Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: «Мусулмонларнинг фақирлари жаннатга бойларидан ярим кун олдин киради», деганларини эшитдим. Шунда: «Эй Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ярим кун қанча?» деб сўрашди. У зот: «Беш юз йил», дедилар. «Бир йили неча ой?» дейишди. «Беш юз ой», дедилар: «Бир ой неча кун?» дейишди сўнг: «Беш юз кун», дедилар. «Бир куни қанча?» деб сўрашган эди, «Сизлар санайдиган кундан беш юзтаси», дедилар Расулуллоҳ».
Абу Али Даққоқдан: «Қайси сифат афзал: бой-беҳожатликми ёки фақирлик?» деб сўрашди. У киши: «Бой-беҳожатлик, чунки у Аллоҳнинг сифати, фақирлик эса, банданинг. Аллоҳнинг сифати банданинг сифатидан афзал, Аллоҳ таоло: «Эй инсонлар, сизлар Аллоҳга муҳтождирсизлар. Аллоҳнинг Ўзи (барча оламлардан) беҳожат ва (барча) мақтовга лойиқ зотдир» (Фотир, 15), деган», деди.
Банданинг шарафи Аллоҳга муҳтожлиги, Уни улуғлаши, Унга бўйсуниши биландир. Агар бўйин Аллоҳга тавозеъ билан эгилса, шу эгилиш унинг азизлигидир.
Бойлик ҳам, фақирлик ҳам мол-давлатнинг кўп ёки камлигида эмас. Бу ерда энг олий учинчи даража ҳам бор. У Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам сўраган «каффоф», яъни, инсонларга муҳтож бўлмайдиган даражадаги ўртача ризкдир. У зот: «Эй Аллоҳим, Муҳаммад оиласининг ризқини етарли қил», деб сўраганлар. Маълумки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳамиша ҳолатларнинг афзалини, даража ва амалларнинг олийини сўраганлар.
Шунингдек, ҳамма олимлар ўта фақирлик ҳам, туғёнга олиб борувчи бойликнинг ҳам ёмонлигига иттифоқ қилишган.
Етарли ризқ эса, ночорлик билан беҳожатликнинг ўртасидир.
Дарҳақиқат, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ишларнинг яхшиси ўртачасидир», деганлар. Чунки ўртаҳоллик туғёнга олиб борувчи бойлик офатидан ҳам, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам паноҳ сўраган ўта ночорликдан ҳам саломат бўлишдир.
Соҳиби каффоф – ўртаҳол одам дунё неъматлари-ю шодликларида дабдаба қилмайди. Унинг ҳолати фақирникига яқин. Унга ҳам сабри учун фақирга бериладиган савоб берилади. Шунга кўра ўрта ҳол кишилар ҳам, иншааллоҳ, жаннатга фақирлар қаторида бойлардан беш юз йил олдин киради. Чунки улар ўртача ҳаёт кечирадилар, бой эмаслар. Ўртачалик эса, айни адолатдир. Аллоҳ таоло:
«Шунингдек, сизларни бошқа одамлар устида гувоҳ бўлишингиз ва пайғамбар сизларнинг устингизда гувоҳ бўлиши учун ўрта (адолатли) бир миллат қилдик» (Бақара, 143), деган.
Имом Қуртубийнинг «Тазкира»сидан
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 