Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
23 Сентябр, 2025   |   1 Рабиъус сони, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:53
Қуёш
06:11
Пешин
12:20
Аср
16:31
Шом
18:23
Хуфтон
19:35
Bismillah
23 Сентябр, 2025, 1 Рабиъус сони, 1447

Рамазон хайр-эҳсон ойидир

16.05.2020   8590   3 min.
Рамазон хайр-эҳсон ойидир

Хайр-эҳсон бандани Аллоҳ таолога яқинлаштирадиган ва жаннатга киришига сабаб бўлган омиллардан биридир. У эҳсон қилувчининг молини камайтирмайди, аксинча Пайғамбаримиз соллаллоҳу аълайҳи васаллам марҳамат қилганларидек мол-дунёси зиёда бўлишига сабаб бўлади. Имом Муслим Абу Ҳурайра розиёллаҳу анҳудан ривоят қилган ҳадиси шарифларида Пайғамбар соллаллоҳу аълайҳи васаллам: “Садақа молни камайтирмайди, Аллоҳ бандасига кечиримлилик билан фақат азизликнигина зиёда қилади, ким Аллоҳ учун хокисор бўлса, уни қадрини кўтаради”[1] деб марҳамат қилганлар. Модомики эҳсон молу-дунёсини камайтирмас, балки зиёда қилар экан бу мусулмон инсон у билан улуғ ажрга эга бўладиган ноёб фурсатдир. Садақа ва хайр-эҳсоннинг фазилатлари борасида Пайғамбаримиз соллаллоҳу аълайҳи васалламдан жуда ҳам кўплаб ҳадислар келган. Ўшалардан бири: Абу Кабша ал-Анморий розиёллоҳу анҳудан, у Росулуллоҳ соллаллоҳу аълайҳи васалламни шундай деётганларини эшитган эканлар: “Учта нарсага қасам ичаман. Ва сизга бир ҳадис айтаман уни ёдлаб олинг. Айтдиларки: Банданинг моли садақа билан камаймайди, банда бирор зулмга учраса ва унга сабр қилса Аллоҳ унинг иззатинигина зиёда қилади, банда тиланчилик эшигини очса, Аллоҳ унга фақирлик (ёки шунга ўхшаш сўз айтдилар) эшигини очади. Сизга бир ҳадис айтаман уни ёдлаб олинг. Айтдиларки: Албатта дунёда тўрт нафар инсонникидар. (яъни дунёдаги инсонлар тўрт тоифидир)

Бир банда, Аллоҳ уни мол-дунё билан ҳам илм билан ҳам ризқлантирган. У билан  роббисига тақво қилади. Қариндош уруғининг ҳолидан хабар олади ва ундаги Аллоҳнинг ҳаққини билади. Бу энг афзал манзилдир.

Бир банда, Аллоҳ уни илм билан ризқлантирган, аммо мол-дунё билан ризқлантирмаган. У тўғри ниятли: Агар молим бўлганида фалончини амалини қилардим дейди. Бу унинг ниятидир. Иккисининг ажри тенгдир.

Бир банда, Аллоҳ уни мол-дунё билан ризқлантирган, аммо илм билан ризқлантирмаган. У молини илмсиз совуради. У билан  роббисига тақво қимайди. Қариндош уруғининг ҳолидан ҳам хабар олмайди ва ундаги Аллоҳнинг ҳаққини ҳам билмайди. Бу энг паст даражадир.

Бир банда Аллоҳ уни илм билан ҳам,  мол-дунё билан ризқлантирмаган. У: Агар молим бўлганида фалончини амалини қилардим дейди. Бу унинг ниятидир. Иккаласининг гуноҳи баробардир.[2]

Бу ҳадиси шариф нафақат хайр-эҳсон қилувчи, балки уни ният қилган мўмин киши ҳам улуғ савобга эга бўлишига далолат қилмоқда. Фақатгини нияти содиқ бўлиши шарти билан. Шундай экан имкони борларимиз фазилатли Рамазон ойида хайр-эҳсон қилиб қолишга шошилишимиз, имконияти йўқларимиз эса Аллоҳ имкон берса бундай савобли ишларни бажаришга ният қилишимиз бизни Аллоҳга муқарраб бандалардан бўлишимизга сабаб бўладиган ва жаннатига дохил қиладиган амаллардандир.      

 

Шайхонтоҳур тумани “Ислом нури” жоме  масжиди имом хатиби,

Тошкент Ислом институти ўқитувчиси

А. Собиров

[1] Имом Муслим 2588 рақам билан ривоят қилган.

[2] Имом Термизий 2325 рақам билан, Ибни Можжа 4228 рақам билан ривоят қилган. Имом Термизий бу ҳадис ҳасан, саҳиҳ деган.

Бошқа мақолалар

Расулуллоҳнинг биринчи ўқиган намозлари қайси?

14.10.2024   12625   5 min.
Расулуллоҳнинг биринчи ўқиган намозлари қайси?

С.Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг биринчи ўқиган намозлари қайси?
Ж.Пешин намози.
С.Одам алайҳиссаломдан Нуҳ алайҳиссалом давригача бўлган оралиқ вақт қанча?
Ж.Ўн аср.
С.Ҳамма оятида Аллоҳнинг исми зикр қилинган сура қайси?
Ж.Мужодала сураси.
С.Қайси оятда араб ҳарфларининг барчаси ишлатилган?
Ж.Фатҳ сурасининг охирги оятида.
С.Инсонни Дажжол фитнасидан асрайдиган ўнта оят қайси?
Ж.Каҳф сурасининг аввалги ўнта ояти.
С.Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам аёлларга ўрганишни тавсия қилган сура қайси?
Ж.Нур сураси.
С.Мерос ҳукмлари келган сура қайси?
Ж.Нисо сураси.
С.“Кичик Нисо сураси” деб номланган сура қайси?
Ж.Талоқ сураси.
С.“Мунжия” (нажот берувчи) деб номланмиш сура қайси?
Ж.Мулк сураси.
С.Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг исломга киришларига сабаб бўлган сура қайси?
Ж.Тоҳо сураси.
С.Расуллулоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким қиёматни кўзи билан кўрмоқчи бўлса ўқисин", деб айтган суралари қайси?
Ж.Таквир, Инфитор, Иншиқоқ суралари.
С.Қайси саҳобийдан фаришталар ҳам ҳаё қилар эди?
Ж.Усмон ибн Аффон разияллоҳу анҳудан.
С.Қориларнинг саййиди деб ном олган саҳобий ким?
Ж.Убай ибн Каъб разияллоҳу анҳу.
С.Байтул маъмур қаерда жойлашган?
Ж.Осмонда.
С.Халойиқ ичида энг охири ўладиган ким?
Ж.Ўлим фариштаси.
С.Жаннатнинг энг олий даражаси қайси?
Ж.Фирдавс.
С.Таровиҳ намозига одамларни жамлаган ким?
Ж.Умар ибн Хаттоб разияллоҳу анҳу.
С.Расуллуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг нечта фарзандлари бўлган?
Ж.Еттита.
С.Жаннат хазинабонининг исми нима?
Ж.Ризвон.
С.Дўзах хазинабонининг исми нима?
Ж.Молик.
С.Жаннатнинг нечта эшиги бор?
Ж.Саккизта.
С.Дўзахнинг нечта эшиги бор?
Ж.Еттита.
С.Аъроф нима?
Ж.Аъроф – жаннат билан дўзах ўртасидаги аросат жой.
С.Аъроф эгалари қаерга тушади, жаннатгами ёки дўзахга?
Ж.Жаннатга тушадилар.
С.Ҳикмат берилган, пайғамбарлик берилмаган киши ким?
Ж.Луқмони ҳаким.
С.Бир куни рўза тутиб, бир куни оғзи очиқ юришни одат қилган пайғамбар ким?
Ж.Довуд алайҳиссалом.
С.Дарахтни ичига яширинганда арралаб ўлдирилган пайғамбарнинг исми нима?
Ж.Закариё алайҳиссалом.
С.Душманининг қўлида тарбияланиб катта бўлган пайғамбар қайси?
Ж.Мусо алайҳиссалом.
С.Бешикда гапирган ва ҳозиргача тирик бўлган пайғамбар қайси?
Ж.Исо алайҳиссалом.
С.“Мен икки қурбонлик қилинган зотларнинг ўғлиман” деган пайғамбар қайси?
Ж.Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи васаллам.
С.Марям алаҳиссаломни ўз кафиллигига олган пайғамбар қайси?
Ж.Закариё алайҳиссалом.
С.Нуҳ алайҳиссаломнинг аҳлидан нажот топмаган икки киши ким?
Ж.Хотини ва ўғли.
С.Масиҳи Дажжолни ўлдирадиган пайғамбар ким?
Ж.Исо алайҳиссалом.
С.Муҳаммад алайҳиссаломнинг туяларининг исми нима эди?
Ж.Қасво.
С.Тўфондан сўнг Нуҳ алайҳиссаломнинг кемалари қаерда қўнди?
Ж.Жудий тоғига, Ашуро куни.
С.Ейиш мумкин бўлган, аммо сотиш мумкин бўлмаган таом қайси?
Ж.Қурбонлик гўштидан тайёрланган таом.
С.Башарият тарихида энг олисга қилинган сафар қайси?
Ж.Исро ва Меърож.
С.Сидратул мунтаҳо нима?
Ж.Еттинчи осмондаги буюк дарахт.
С.Муқаддас руҳ ким?
Ж.Жаброил алайҳиссалом.
С.Жаброил алайҳиссаломнинг қанотлари нечта?
Ж.Олти юзта.
С.Исо алайҳиссалом қаерда туғилганлар?
Ж.Фаластинда Байти Лаҳмда.
С.Қавмини ўттиз йил динга даъват этган, аммо бирорта ҳам киши имон келтирмаган пайғамбар қайси?
Ж.Лут алайҳиссалом.
С.Қайси пағамбарлар уйланмай бўйдоқ ўтишган?
Ж.Яҳё ва Исо алайҳиссаломлар.
С.Кўз ўнгида аёлини фаришталар куйдириб юборган пайғамбар қайси?
Ж.Лут алайҳиссалом.
С.Саждада турган ҳолида боши чопилган пайғамбар қайси?
Ж.Яҳё алайҳиссалом.
С.Қиёмат кунида хотинидан қочадиган пайғамбар қайси?
Ж.Лут алайҳссалом.
С.Жаннат аҳлининг ёши неча ёшда бўлади?
Ж.Ўттиз уч ёшда.
С.Қиёмат куни одамлар орасида биринчи ҳукм қилинадиган масала қайси?
Ж.Ноҳақ тўкилган қонлар.
С.Биринчи бўлиб фитна туфайли ўлимни орзу қилган зот ким?
Ж.Юсуф алайҳиссалом.
С.Жаннат аҳлининг саййидалари ким?
Ж.Хадича бинт Хувайлид, Фотима бинт Муҳаммад алайҳиссалом, Марям бинт Имрон ва Фиравннинг аёли Осиё розияллоҳу анҳунна.
С.Биринчи бўлиб соатни жорий қилган ким?
Ж.Нуҳ алайҳиссалом, кемада намоз вақтларини аниқлаш учун.
С.Каъбанинг ичида нозил бўлган оят қайси?
Ж.Нисо сурасининг 58-ояти

Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ