Бугун, 22 июнь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Тошкент шаҳри Шайхонтаҳур тумани “Эшон Бобохон” жоме масжидининг янгидан барпо этилаётган биносига биринчи ғиштни қўйиб бериш учун ташриф буюрдилар.
Жоме масжид пойдеворига тамал тошини қўйиш жараёнида муфтий ҳазратлари ушбу масжид мўмин-мусулмонлар учун зиё ва ҳидоят тарқатувчи, ёшлар маърифати юксалишида ҳисса қўшадиган даргоҳ бўлишини тилаб, қуйидаги сўзларни баён қилдилар.
– Аллоҳ таолога беадад шукроналар бўлсинки, юртимизга Ўзнинг жуда ҳам улуғ неъматларини берди. Муҳтарам Президентимиз раҳбарлигида барча соҳаларда ислоҳотлар, ўзгаришлар амалга ошириляпти. Янги масжидлар сони кун сайин ортиб бормоқда. Ўтган Рамазон ойида учта масжид бунёд этилди, муборак ой якунланиши биланоқ яна бир масжидни очилиш маросимида ўтказдик. Мана бугун эса муфтийлар сулоласининг авваллари бўлмиш – Эшон Бобохон ибн Абдулмажидхон номларидаги жоме масжид тубдан қайта қурилиши учун тамал тошини қўйишга жам бўлиб турибмиз.
Эшон Бобохон ҳазратлари энг оғир даврларда Ўзбекистон халқи, унинг тинчлиги, одамларнинг диний соҳада тўғри йўлдан боришлари учун жуда катта хизмат қилганлар. Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий сифатида эса бешта давлат уламоларини бир ўзанга солиб, мўмин-мусулмонларнинг ҳамжиҳатлигини таъмишлага эришганлар.
У киши юртимиз мўмин-мусулмонлари томонидан катта эҳтиром билан эсланадиган улуғ алломадир. Ушбу силсила ҳақида гап кетганда, Эшон Бобохон ҳазратлари ва у кишининг фарзанду аржумандларининг узоқ йиллар давомида эътиқод мусаффолиги йўлидаги беқиёс хизматларини алоҳида эътироф этиш керак.
Мен, бугун ўша оғир дамларни эслар эканман, уламоларнинг машаққатли ҳаётлари, оғир меҳнат фаолиятлари, ўз ўрнида ибратли ҳаёт йўлларини ёдга олиб, бу жуда катта матонат эканини алоҳида таъкидлайман. Аслида, улар фаолият юритган дамларни эслаш оғир, қанчадан-қанча қийинчиликлар, ўша пайтдаги Иттифоқ раҳбарлари билан келишиб ишлаш осон бўлмаган. Ана шундай мураккаб даврда улар Диний идорани таъсис этишга эришдилар.
Шундай қийин замонлар ҳақида Ҳазрати Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деб хабар берганлар: “Ҳали одамларга шундай бир замон ҳам келадики, унда динида сабр қилувчи киши ҳудди чўғни чангаллаб турган одамга ўхшайди”, деган ҳадисларида диний фаолият кўрсатиш ўта қийин бўлган вақтларда динни ҳудди чўғни ушлагандек тутиб, кейинги авлодлар учун кўприк вазифасини бажарган, мана шундай жонкуяр уламоларни назарда тутган бўлсалар, ажаб эмас.
Ўтган куни Австриянинг Вена шаҳрида бўлиб ўтган дин уламоларининг нуфузли анжуманида ҳам Эшон Бобохон ҳазратлари ва у кишининг хизматлари кўп эсга олинди. Чунки Эшон Бобохон ҳазратларидан МДҲ давлатлари, хусусан, Кавказ мусулмонлари етакчилари доимо маслаҳат олиб турганлар. Шунингдек, Собиқ Иттифоқ давлатларида муфтийлик қилаётган уламолар ёки дин пешволари Бухоро ёки Тошкентдаги мадрасаларда таълим олганлар.
Бир нарсани айтишим керакки, ушбу масжидга ҳар сафар келганимда тор ва кичик эканини кўриб, улуғ олим номига муносиб шаклда қайта бунёд этишни дилимга жо қилиб юрардим. Аллоҳнинг изни ила мана шу кунларга ҳам етиб келдик. Ушбу маҳалла аҳлининг саъй-ҳаракати, саховапеша инсонларнинг ҳиммати билан мазкур масжид жуда ҳам гўзал шаклда қайта бунёд этиш ишлари бошланди. Инша Аллоҳ ушбу масжид қуриб битказилгандан кейин ҳам очилиш маросимида иштирок этамиз.
Шундан сўнг, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси маслаҳатчиси Абдуҳаким қори Матқулов, Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Раҳимберди домла Раҳмонов муфтийлар сулоласи ва ушбу жоме масжид тўғрисида сўз юритдилар.
“Эшон Бобохон” жоме масжиди лойиҳаси ўзига хослиги, миллий ҳамда замонавий масжидларнинг услубларини ўзида акс эттирганлиги билан ажралиб туради. Хонақоҳ ва пастки қисм жами 3000 намозхонни сиғдиришга мўлжалланган. Шунингдек, аёллар учун алоҳида таҳоратхона ва намозхона ўрин олиши режалаштирилган.
Тадбирда уламолар, маҳалла фаоллари, мўйсафид отахонлар ва кенг жамоатчилик вакиллари ҳам иштирок этишди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Мадина шаҳрида Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан боғлиқ бўлган бир неча ўнта муқаддас жойлар мавжуд. Улардан бири — Бану Унайф масжиди бўлиб, у Кубо масжидидан жанубий-ғарбий томонга, ал-Уъсба маҳалласига 500 метрдан яқинроқ бўлган масофада жойлашган.
IQNA ахборот агентлиги Саудия Арабистонининг “VAS” агентлигига таяниб хабар беришича, ушбу тарихий масжид ўз номини Кубо аҳли билан иттифоқчи бўлган Бали қабиласининг тармоғи — Бану Унайф қабиласи номи билан атаган.
Баъзи тарихчилар ушбу масжидни ”Ас-Субҳ” ёки “Ал-Мусаббаҳ” номлари билан ҳам билишади. Масжид ўзининг асл ва содда меъморчилиги билан танилган: у қора тусли вулқон тошларидан қурилган ва унинг том қисми йўқ. Масжид майдони тахминан 37,5 квадрат метрни ташкил қилади.
Мадина минтақасини ривожлантириш бошқармаси томонидан Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан боғлиқ жойларни сақлаш ва Саудия Арабистонидаги “Нигоҳ – 2030 дастури” мақсадларига мувофиқ равишда ушбу масжид капиталь таъмирдан чиқарилди.
Бану Унайф масжиди маданий ва диний туризм лойиҳаларига киритилган бўлиб, Мадина минтақасини ривожлантириш бошқармаси уни амалга оширишни назорат қилмоқда. Бу эса зиёратчиларни Мадинадаги тарихий ва диний жойлар билан таништиришга қаратилган комплекс ёндашувнинг бир қисми саналади.
Манбалар асосида
Илёс Аҳмедов тайёрлади