8 апрель куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси,муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари ёнғиндан жабр кўрган саккизта хонадон аҳлларидан хабар олдилар.
Жорий йилнинг 18 март куни пойтахтнинг Шайхонтоҳур тумани “Оқлон” маҳалласидаги “Кўкча Дарбоза”, “Фузулий” ва “Омон Мухторов” кўчаларида жойлашган саккизта хонадонда кучли ёнғин бўлиб, уйларнинг ҳаммаси барча жиҳозлари билан ёниб кетган ва 65 киши бошпанасиз қолган эди. Шукрки, ёнғин хавфсизлиги ходимларининг тезкорлиги ва маҳалла аҳлининг уюшқоқлиги туфайли ҳеч ким жароҳат-ланмади.
Муфтий ҳазратлари азият чекканларга тасалли бериб, кўнгилларини кўтарадиган гапларни айтиб, бундай талофатда қилган сабрлари ажру савобларга ноил бўлишини сўзлаб бердилар. Шунингдек, ушбу хонадонларга маҳалла аҳли астойдил ёрдам кўрсатаётгани, ёнғин бўлган хонадонларни қайта қуриш ишлари ҳашар йўли билан барпо этилаётганига эътибор қаратдилар ва ана шундай оғир дамларда маҳалла аҳлининг иттифоқлиги жуда катта олий фазилат эканини таъкидладилар.
Мўминларнинг бир-бирларига меҳрибонлигига мисол қилиб, Саодат асрида Маккадан Мадинага ҳазрати Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи ва саллам билан бирга кўчиб борган мўмин-мусулмонларга маҳаллий аҳоли ўзларининг уйларидан жой берганлари, ўзларининг энг яхши кўрган нарсаларини инъом этганларини айтиб бердилар.
Дарҳақиқат, ҳар бир банда ҳаёти давомида турли қийинчилик ва мусибатларга дуч келади. Зотан, бу ҳаётнинг ўзи имтиҳон дунёсидир. Бу ҳақда Қуръони каримда бундай хабар қилинади: “Сизларни бироз хавф-хатар, очлик (азоби) билан, молу жон ва мевалар(ҳосили)ни камайтириш йўли билан синагаймиз” (Бақара, 155).
Мусибатлар сабаб қилиниб банданинг имони синалади. Мол-мулкнинг касодга учраши, бемор бўлиш ёки ишдаги муваффақиятсизлик кабиларнинг барчаси синовдир. Банда гоҳида яхшилик билан, баъзида қийинчилик билан синалади. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Мусулмонга қай бир мусибат: чарчашми, беморликми, ташвишми, хафачиликми, озорми, ғам-ғуссами, ҳаттоки, тикан киришми етадиган бўлса, албатта, Аллоҳ улар ила унинг хатоларини каффорат қилур”, дедилар” (Имом Бухорий ривояти).
Суҳбатда маҳалла аҳли ёнғин содир бўлган куниёқ оқсоқол Бахтиёр Каримов бошчилигида штаб тузилгани, барча зарурий ёрдам ва ташкилий ишлар ушбу штаб орқали амалга оширилаётганини билдирди.
Шунингдек, “Оқлон” жоме масжиди имом-хатиби Собир қори Рустамов ташаббуси билан саховатпеша инсонлар узлуксиз равишда хайрия қилиб турганларини айтдилар.
Бундан мамнун бўлган муфтий ҳазратлари имом-хатибларни бундай савобли ишларга ҳар доим камарбаста бўлишга чақириб, зиёратга ўзларига ҳамроҳлик қилиб борган Диний идоранинг Масжидлар бўлими мудири Муҳаммадназар Қаюмов, Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Раҳимберди Раҳмонов ва Шайхонтоҳур тумани “Хўжа Аламбардор” жоме масжиди имом-хатиби Одилхон қори Юнусхон ўғли каби таниқли имом-хатибларга шундай дамларда янада ғайрат кўрсатиш ҳақиқий дин пешвосининг иши эканини таъкидладилар. Шунинг билан бирга, хонадон соҳибларининг ёниб кетган китоблари, хусусан, Қуръони карим ва бошқа диний-маърифий адабиётларнинг ўрнини тўлдиришни тайинладилар.
Сўнгра “Оқлон” жоме масжидида пешин намозини маҳалла жамоаси билан бирга адо этдилар. Намоздан сўнг масжид қавми билан суҳбатлашаётиб, жумладан, бундай дедилар.
Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг: “Мусулмон мусулмоннинг биродаридир. Ким ўз биродарининг ҳожатини чиқарса, Аллоҳ унинг ҳожатини чиқаради. Ким бир мусулмонни ғамдан фориғ қилса, Аллоҳ ундан қиёмат кунининг ғамларидан бир ғамни фориғ қилади”, деган ҳадиси шарифларига эргашган маҳалла аҳли бир ёқадан бош чиқариб, ёру биродарларининг бошига тушган ташвишга шерик бўлиб, ўзларининг катта ёрдамларини бераётганликлари бизни жуда ҳам хурсанд қилди. Бу айни мўминлик сифатидир.
Қад ростлаётган хонадонлар бирининг пойдеворига муфтий ҳазратлари ва мўйсафид отахонлар биринчи ғиштни қўйиб, энг эзгу дуоларни қилдилар.
Тез орада ушбу хонадонлар битади, янги уйларда тўйу тантаналар ўтказамиз, иншо Аллоҳ.
Муфтий ҳазратларининг кўнгил сўраб келганидан севинган маҳалла аҳли ва хонадон эгалари шундай оғирдамларда қимматли вақтларини сарфлаб ташриф буюрганлари ва кўнгилларини кўтарганлари учун миннатдор-лик билдирдилар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Фитнабошилар Мадинадан қайтиб боришлари билан халифага қарши чиқишга махфий равишда тайёргарликни бошлаб юборишди. Улар ўзаро мактуб ёзишиб, ўзларини ҳажга бораётган қилиб кўрсатиб, Мадинада учрашишга ва ўша ерда режаларини амалга оширишга келишиб олишди.
Мисрликлар тўрт гуруҳ бўлиб чиқишди. Уларнинг тўрт амири бор, сонлари эса минг киши атрофида эди. Уларнинг бош амири Ғофиқий ибн Ҳарб эди. Улар одамларга урушга кетаётганларини айтишга журъат қилолмай, ўзларини ҳажга кетаётган қилиб кўрсатишди. Фитнабоши яҳудий Абдуллоҳ ибн Сабаъ ҳам улар билан бирга эди.
Фитначилар ўз ишларининг ноҳақ эканини билишади. Ниятларини халқ оммаси билиб қолса, уларнинг нафратига учрашларини ҳам яхши билишади. Шунинг учун асл мақсадларини яшириб, савобли ишларни ниқоб қилиб олишади. Тажрибаларнинг кўрсатишича, ҳатто ўзлари билан кетаётган кишиларга ҳам асл ниятни эмас, ниқоб қилиб олинган шиорни айтишади. Уларга одам керак. Агар асл ниятни билса, одамлар айниб қолишлари мумкин. Шунинг учун олиб бораётган одамларига нисбатан ҳам алдамчилик қилишади.
Куфалик фитначилар ҳам тўрт гуруҳ бўлиб, тўрт амир билан йўлга чиқишди. Уларнинг ададлари ҳам мисрликларнинг ададича бор эди. Куфаликларнинг бош амири Амр ибн Асам исмли одам эди.
Басралик фитначилар ҳам тўрт гуруҳ бўлиб, тўрт амир билан йўлга чиқишди. Уларнинг ададлари ҳам мисрликларнинг ададича бор эди. Басраликларнинг бош амири Ҳурқус ибн Зуҳайр Саъдий исмли одам эди.
Улар ҳижрий 35 йил шаввол ойида уч томондан Мадинаи мунавварага яқинлашиб келиб, уч жойга – басралик фитначилар Зухушубга, куфаликлар Аъвасга ва мисрликлар Зулмарвага тушишди. Уларнинг ниятлари турлича эди. Мисрликлар: «Алий ибн Абу Толибни халифа қиламиз», дейишарди. Басралик фитначилар Талҳани ва куфаликлар эса Зубайрни халифа қилиш ниятида эдилар.
Уларнинг ниятлари турли кишиларни халифа қилиш бўлса ҳам, ҳаммалари бараварига ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳуга қарши эдилар. Хўш, бу фитначи тўдадаги одамлар кимлар эди? Улар ўзлари даъво қилаётганларидек, дину диёнат равнақи учун курашчилармиди ёки бошқа одамлармиди?
Уламолар уларнинг кимлигини илмий асосда жуда синчиклаб ўрганиб чиққанлар. Ана шундай уламолардан энг машҳури Абу Бакр ибн Арабий раҳматуллоҳи алайҳ «Ал-авосим минал қавосим» номли китобида қуйидагиларни ёзадилар:
«Явмуд-дор куни Исломга қарши жиноятда иштирок этганлар бир неча даражадаги тоифалардир:
1. Динда ғулувга кетганлар, яъни ҳаддидан ошганлар. Улар арзимаган нарсаларни бировга катта айб қилиб қўйишди. Ўзлари эса уларни инкор қиламан деб, ҳалокатга олиб борувчи гуноҳларни қилишди.
2. Қурайшлик катта саҳобийларга қарши яманликларга тарафкашлик қилиб, мутаассиблик қилганлар. Бундайларнинг Исломда эришган ҳеч бир муваффақияти йўқ эди. Шунинг учун Исломда пешқадам бўлиб, қилган хизматлари ва фатҳлари учун мукофот олган қурайшликларга ҳасад қилишди. Ўзларининг ҳеч қандай хизмати, эришган муваффақияти бўлмаса ҳам, улар сазовор бўлган мартабаларга етишишни хоҳлашди.
3. Ўзларининг баъзи қариндошларига шаръий жазо қўлланганидан дарғазаб бўлганлар. Ана шу сабабдан уларнинг қалблари ҳиқду ҳасадга тўлган эди.
4. Сабаъчилар ақлларининг пастлигидан фойдаланиб, фисқу фасод, фитна ва бузуқ эътиқодларга бошлаган аҳмоқлар эди.
5. Ҳазрати Усмоннинг яхшилигини, одамгарчилигини билмай, ҳовлиққан кимсалар эди. Улар ўзларининг ҳақлари бўлмаган раҳбарлик лавозимларга тама қилиб, Усмон розияллоҳу анҳунинг яхшиликларига нонкўрлик қилишди.
6. Ислом одобларига қарши ишлар содир этишгани учун ҳазрати Усмон томонидан таъзири берилганлар эди. Усмон розияллоҳу анҳу жорий этган шаръий таъзир уларнинг ғазабини қўзғатди. Улар ҳазрати Умардан ундан кўра шиддатлироқ таъзир еганларида ҳам, жимгина бўйинларини эгиб юришган эди.
7. Ўзлари муносиб бўлмай туриб, раҳбарлик лавозимларига эришишга шошилганлар. Ҳикматлари бўлмаса ҳам, зеҳнларининг ўткирлиги ва фасоҳатлари уларни ғурурга кетказган эди.
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳунинг қалби меҳрга тўла экани, ниҳоятда раҳмдиллиги кўпчиликни тамагир қилиб қўйган эди. У кишининг меҳрибонлигидан ўзларининг ҳавои нафсларини қондиришга восита сифатида фойдаланишди».
Улар ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳунинг ҳовлисини қамал қилишди.
«Ислом тарихи» биринчи жузи асосида тайёрланди