Ўзимиз яхши кўрганни ўзгаларга раво кўрайлик. Имонимиз ва нафсимиз хоҳламаган нарсаларни бошқаларга раво кўрмайлик. Нафсимиз жиловини тортиб турайлик, уни ҳай-ҳайлаб йўлимизга солмасак, қамчилаб турмасак, тоату ибодат, савоб ишларга бурмасак, бизни ўзига қўшиб жаҳаннамга тортиб кетади.
Валийлардан бири балиқпазнинг дўкони олдидан ўтиб қолибди. Нафси ғалаён қилиб балиқ егиси келибди, бориб балиқпаздан балиқнинг нархини сўрабди. Унга жавобан балиқпаз нархи икки танга эканини айтибди. Буни эшитган Валий, пул топиш ниятида йўлида давом этаётганда қудуқдан чарх айлантириб сув чиқарадиган жойга бориб қолибди. Чарх эгаси миробдан:
– Бир кунлик иш ҳақи қанча бўлади? – деб сўрабди.
– Икки танга, – дебди мироб ва иккаласи келишибди. Эртадан кечгача тинмай гир айланиб сув чиқарган авлиё қаттиқ чарчаб, ҳолдан тойибди. Хизмат ҳақига келишилган икки тангани олиб, балиқ харид қилиб, ер экан:
– Эй нафсим, агар яна балиқ егинг келса, бундан ҳам қаттиқроқ ишлатаман, – дебди.
Эй азиз фарзанд! Ёмон нафс доимо ёмонликка ундар, қанча кўп бўлса, шунча кам дейди.
Баднафслик хорликка ундагай ҳар дам,
Оташга тушарсан гар бўлсанг ҳамдам.
Нафсингни доимо тарбият айла,
Жиловин маҳкам тут, яхшилаб бойла.
Шермурод Тоғайнинг “Қасамини бузган қиз” китобидан
Кунларнинг бирида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қоринлари ниҳоятда оч эди. Ётиб ухламоқчи бўлдилар аммо ухлашга ҳам қийналдилар. Бир муддатдан кейин ўринларидан туриб, бир тошни қоринларига қўйиб ётмоқчи бўлдилар. Бу ҳолатни кўрган Оиша розияллоҳу анҳо онамиз қаттиқ ҳавотирландилар.
Оиша розияллоҳу анҳо онамизнинг кўзларига ёш келди. “Ё Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дуо қилсангиз, Сиз учун ҳамма нарса муҳайё бўладику”, дедилар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мендан олдинги Пайғамбарлар ҳам шу ҳолатда кетишди. Мен ҳам Роббимнинг ҳузурига шундай бораман”, дедилар.
Абу Толҳа розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга очликдан шикоят қилдик. Қорнимизга (боғлаб олинган) биттадан тошни олиб кўрсатдик. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам иккита тошни олиб кўрсатдилар”.
Бугун уйингизда бирор таом тайёрлаётганингизда ёнингиздаги қўшнингизнинг қорни оч бўлиши мумкинлигини эсдан чиқарманг. Ҳовлингизда тутунини чиқариб тансиқ таом пиширсангиз, қўшни хонадонда ҳомиладор келин бўлса, уларга ҳам чиқаришни унутманг. Қайнатма шўрва қилсангиз овқатга кўпроқ сув солинг бир коса қўшнига ҳам берасиз.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳо: “Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг оиласи бир кунда икки марта егулик емаган, еса ҳам биттаси хурмо бўлган”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Акбаршоҳ РАСУЛОВ