Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Илм талаб қилиш мўмин ва мўмина аёлга фарздир”, деганлар. Бу ҳадисдан шу нарса маълум бўладики, Ислом дини аёл кишига ҳам илм талаб қилишни фарз қилди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Ҳафса розияллоҳу анҳо онамизга уйланмоқчи бўлганларида Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу Ислом умматига юксак бир фазилатни кўрсатдилар. У ҳам бўлса, оталик масъулятини ҳис қилган ҳолда қизлари Ҳафса розияллоҳу анҳони турмушга бериш олдидан унга ўқиш, ёзиш ва динга доир илмларни бердилар. Ҳаттоки қизларига ўқиш ва ёзишни таълим бериш учун Бани Адий қабиласидан бир аёлни ёлладилар. Ҳафса онамиз розияллоҳу анҳо ҳалиги аёлдан етарлича илм олганларидан сўнг Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга турмушга чиқдилар.
Тўйдан сўнг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Ҳазрати Умардан ҳалиги Бани Адийлик аёлни келиб Ҳафсага қолган илмлардан ҳам дарс беришни давом эттиришлигини айтдилар.
Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу: “Ё Расулуллоҳ! Ҳафса илмни яхши эгаллаб олди”, дедилар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен Ҳафсани илмни мукаммалроқ эгаллашини хоҳлайман”, дедилар. Шундан сўнг ҳалиги аёл келиб дарсни давом эттирди.
Абдушукур МУРОДОВ
Манба: Муҳаммад Мутавалли Шаъровийнинг “Мусулмон аёл фиқҳи” номли китобидан. 15-бет.
Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний бошқармаси раиси, беш республика муфтийси
Яшаган йиллари: 1908-1982
Муфтийлик йиллари: 1957 – 1982
Шайх Зиёвуддинхон ибн Эшон Бобохон 1908 йили 10 январда Тошкент шаҳрида туғилган.
1943 йилда Диний назорат ташкил қилишда отаси Шайх Эшон Бобохон ибн Абдулмажидхон билан жонбозлик кўрсатган. 1943-1948 йилларда Диний назоратнинг масъул котиби, 1948-1957 йилларда раис ўринбосари вазифасида хизмат қилган. 1957 йили муфтий Эшон Бобохон ибн Абдулмажидхоннинг вафотидан сўнг шу идорага раис ва муфтий этиб сайланган.
Шайх Зиёвуддинхон ибн Эшон Бобохоннинг хизматлари:
– Жаҳондаги 80 га яқин ислом ва араб давлатларига сафар қилиб Ислом дунёси билан Совет давлати ва иттифоқда яшаётган мусулмон халқларни яқинлаштирди, сиёсий-маданий алоқаларни ўрнатишга воситачи бўлди;
– 10 та давлат раҳбарининг шахсий меҳмони бўлди;
– Тошкент, Москва, Душанбе, Самарқанд, Боку шаҳарларида ислом олами ва глобал миқёсдаги долзарб мавзуларга бағишланган халқаро анжуманларни ташкил этиб, маърузалар билан иштирок этди;
– “Совет Шарқи мусулмонлари” журнали араб, инглиз, форс, француз, ўзбек тилларида нашр этилди;
– Иттифоқ Министрлар Советининг Диний ишлар бўйича Кенгаш таркибидаги Мусулмон ташкилотларининг халқаро алоқалар бўлими раҳбари сифатида 1962 йилдан 1982 йилгача фаолият юритди;
–1971 йилда Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институти ташкил қилди;
– СССР, Иордания, Марокаш, Ливан мамлакатларининг орден ва мукофотларига сазовор бўлган.
Халқаро ташкилотларга аъзолик:
– Жаҳон Масжидлар Кенгаши аъзоси;
– Жаҳон Тинчлик Кенгаши аъзоси;
– Иттифоқ Тинчлик Қўмитаси ҳайъат аъзоси;
– Осиё ва Африка бирдамлик ташкилоти аъзоси;
– Ислом Конференцияси ташкилоти аъзоси;
– Хорижий давлатлар билан дўстона ва маданий алоқалар ўрнатиш Совет қўмитаси ҳайъат аъзоси;
– Ўзбекистон Тинчлик қўмитаси ҳайъат аъзоси;
– Ўзбекистон Хорижий давлатлар билан дўстона ва маданий алоқалар ўрнатиш жамиятининг ҳайъат аъзоси.
Шайх Зиёвуддинхон ибн Эшон Бобохон 1982 йили 23 декабрда Тошкентда вафот этди.
2023 йил 27 июнда Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев Фармони билан Шайх Зиёвуддинхон ибн Эшон Бобохон ҳазратлари “Олий Даражали Имом Бухорий” ордени билан мукофотланди.