Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Машҳур фақиҳ, усулий аллома шайх Муҳаммад Аднон ибн Ёсин Дарвиш 1970 йил 17 ноябрда Суриянинг Дамашқ шаҳрида таваллуд топган.
Мисрнинг “Ал-Азҳар” университетининг бакалавриати (шариат ва қонун факультети) ва магистратура босқичини (усулул фиқҳ) тамомлаган.
Усулул фиқҳ йўналиши бўйича фан доктори илмий унвонига эга.
«Абдулазиз Бухорийнинг усулул Баздавийга шарҳи “Кашфул асрор” асарининг илмий таҳқиқи» мавзусидаги магистрлик илмий ишини ҳимоя қилган.
“Ибн Ҳожибнинг усулдаги фикрлари” докторлик илмий иши биринчи ўринга сазовор бўлган.
Дамашқ шаҳри ва вилоятидаги ўрта мактабларда мударрислик қилган.
1989 йилдан Фатҳ Ислом институтида, 2006 йилдан ушбу таълим даргоҳининг юқори университет қисмида дарс бериб келади.
2014 йилдан буён Туркиянинг Истамбул шаҳридаги Сабоҳуддин Заим масжидида мударрис сифатида фаолият юритмоқда.
Шом олий маъҳадида фиқҳ ва мазҳаблар фиқҳи бўйича ҳам мударрислик қилган. Дамашқ вилоятидаги Ҳуда маъҳадининг асосчиси ва мудири саналади.
Ўтган забардаст уламолар, хусусан Имом Суютийнинг “Саҳиҳи Муслим”га ёзилган “Дебож” номли шарҳини, Имом Косонийнинг “Бадоиъус-саноиъ” китобини, “Ҳидоятул Фаттоҳ фи зикри адиллати нурул ийзоҳ” китобини, Мерос илмига оид “Сирожия” китоби шарҳини, Мунзирийнинг “Арбаъийн фи истисноъил маъруф” китобини, Имом Марғинонийнинг “Ҳидоя” асарини, Имом Мусилийнинг “Ихтиёр” китобини, “Саҳиҳул Бухорий”нинг энг катта шарҳларидан бўлмиш “Нажоҳул қорий бишарҳил Бухорий” китобини шарҳлаган ва таҳқиқ қилган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Сизни кимдир хафа қилганида ёки нимадандир маҳзун бўлганингизда ё ёлғизланиб қолганингизда ҳеч йиғлаганмисиз?
Бошингизга оғир синов тушганда, ғамга ботганингизда, оилангиз нотинч ёки фарзандларингиз билан боғлиқ муаммо бўлганда қандай қилиб муаммодан чиқишни билмай қолганмисиз?
Бундай вазиятдан қутулиш учун нима қилгансиз?
Кунларнинг бирида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир ўзлари якка ҳолда ўтириб, йиғлар эдилар. У зот алайҳиссалом оғир вазиятга гўёки чорасиз бир ҳолатга тушиб қолгандек ўзларини ҳис қилардилар. Шу пайт Аллоҳ таоло ушбу оятни нозил қилди:
﴿وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ﴾
“Албатта, Биз уларнинг айтаётганларидан сенинг дилинг сиқилишини яхши билурмиз. Бас, Роббинг ҳамди ила тасбиҳ айт ва сажда қилгувчилардан бўл. Ва сенга аниқ нарса (ўлим) келгунича Роббингга ибодат қил” (Ҳижр сураси, 97-99-оятлар).
Ушбу оятда Аллоҳ таоло: “Эй Муҳаммад алайҳиссалом мушрикларнинг масхара қилаётганлари, келтираётган ширклари сизнинг қалбингизни маҳзун этаётганини билиб, кўриб турибман”, деб айтмоқда.
Аллоҳ таоло оятнинг давомида Ўз Расулига озор бераётган нарсалардан қутулиш йўлини ўргатди, бу оят Набий алайҳиссаломнинг қалбларига таскинлик берди.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга бир муддат ваҳий тушмай қолди, у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам маҳзун бўлдилар. Мушриклар “Муҳаммаднинг Роббиси унга ғазаб қилди, уни тарк этди”, деб гап тарқатдилар. Шунда Аллоҳ таоло ушбу оятни нозил қилди:
“Чошгоҳ билан қасам. Сукунатга чўмган тун билан қасам. Роббинг сени тарк қилгани йўқ, сенга ғазаб ҳам қилгани йўқ” (Зуҳо сураси, 1-3-оятлар).
Аллоҳ таоло зуҳо ва тун билан қасам ичиб “Ўз Пайғамбари Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга ғазаб қилмаганини ва у зотни тарк этмаганини ҳам” маълум қилди.
Ҳа, Аллоҳ таоло Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга ҳамиша Ўзи нусрат берган, доимо ҳар қандай қийинчиликлардан чиқиш йўлини кўрсатган, асло ўз ҳолларига ташлаб қўймаган. Бу оятлар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қалбларида умид учқунларини пайдо қилди.
Умид сабабли эзилган, қайғуга ботган қалб шифо топа бошлайди. Демак, мусибатга учраган банда билиши керак бўлган нарсаларнинг энг биринчиси шуки – Роббимиз бизни ҳеч қачон тарк этмайди, ўз ҳолимизга ҳам ташлаб қўймайди. У доимо биз билан бирга.
Аллоҳ таоло Зуҳо сурасининг давомида бундай марҳамат қилди:
“Ва албатта охират сен учун бу дунёдан яхшидир” (Зуҳо сураси, 4-оят).
Бу оят ҳар бир мўмин банда учун Қодир Аллоҳдан буюк инъомдир.
Бу оят қалбдаги сўнган умидни уйғотади.
Бу оятда Аллоҳ таоло: “Эй бандам, бу дунёда сенга етган ҳар қандай оғир мусибат, синов ҳам, сени ташвишга солаётган бу қийинчиликлар ҳам ўткинчи, ҳар қандай албатта муаммо ҳал бўлади. Лекин охират ва ундаги мукофотлар бу дунёдан яхшидир”, деб марҳамат қилмоқда. Унутманг! Бир қийинчиликнинг ортидан албатта икки енгиллик келади.
Аллоҳ таоло оятнинг давомида яна бундай марҳамат қилади:
“Ва тезда Роббинг сенга ато қилур ва сен рози бўлурсан” (Зуҳо сураси, 5-оят).
Аллоҳ таоло бу дунёда ҳам, охиратда ҳам шу қадар кўп неъматларини берадики банда улардан рози бўлади. Шикоятга ҳам, яна қўшимчага ҳам асло ўрин қолмайди. Чунки Роббингиз сизга тайёрлаб қўйган нарсалар сиз учун фақат яхшилик ва хурсандчилик бўлади.
Шундай экан, бирор мусибатга учрасангиз асло маҳзун бўлманг, ғамга ботманг! Аллоҳ таолодан яхшиликларни умид қилинг. Аллоҳ таолонинг сизга берадиган жуда кўп мукофотлари бор. Уларни кўрганингизда бениҳоя бахтиёр бўласиз...
“У сени етим топиб жойлаб қўймадими?”
“Ва У сени ҳайрон ҳолда топиб, ҳидоятга бошламадими?”
“Ва У сени камбағал ҳолда топиб, бой қилмадими?”
“Аммо етимга қаҳр қилмагин”.
“Ва аммо «соил»га зажр қилма”.
“Ва аммо Роббингнинг берган неъмати ҳақида сўзла” (Зуҳо сураси, 6-11-оятлар).
Даврон НУРМУҲАММАД