Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
20 Сентябр, 2025   |   28 Рабиъул аввал, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:49
Қуёш
06:08
Пешин
12:21
Аср
16:35
Шом
18:28
Хуфтон
19:40
Bismillah
20 Сентябр, 2025, 28 Рабиъул аввал, 1447
Мақолалар

Бағрикенгликнинг 12 кўриниши

29.11.2024   5925   1 min.
Бағрикенгликнинг 12 кўриниши

Самоҳат (бағрикенглик) сўзи араб луғатларида “саховат”, “осонлик” ва “мулойимлик” маънолари атрофида айланади. Журжонийнинг “Таърифот” китобида бу сўз “шарт бўлмаган нарсани ихтиёрий равишда бериш” деб таърифланган.

Шариат тушунчасида ҳам бу сўз луғавий маънодан кўп ҳам фарқ қилмайди. Бағрикенглик кўпгина ахлоқларни ўз ичига олади: саховат, мулойимлик, яхши муомала, гўзал муносабат, олий ахлоқни қўллаш, камчиликларга кўз юмуш, ўз ҳақ-ҳуқуқларидан кечиш ва тортишувдан воз кечиш.

Бағрикенглик тушунчасини очиқроқ баён қилиш учун Имом Аҳмад ибн Ҳанбал раҳимаҳуллоҳнинг гўзал хулқ ҳақида айтган сўзларини келтириш мумкин: “Мусулмон киши ўз ҳақларидан осонлик билан кечадиган, бошқалардан ҳаққини талаб қилмайдиган, бошқаларнинг ундаги ҳақларини тўлиқ адо этадиган киши бўлиши керак. Масалан:

1. Касал бўлса, уни кўргани борилмаса;
2. Сафардан келса, уни зиёрат қилинмаса;
3. Салом берса, саломига алик олинмаса;
4. Меҳмонга борса, унга ҳурмат кўрсатилмаса;
5. Шафоат сўраса, илтимоси инобатга олинмаса;
6. Яхшилик қилсаю, унга раҳмат айтилмаса;
7. Бир жамоага кирсаю, унга жой берилмаса;
8. Гапирсаю, унинг гапига қулоқ солинмаса;
9. Бирор дўстининг ҳузурига кириш учун изн сўрасаю, изн берилмаса;
10. Совчи бўлиб борсаю, унга уйлантирилмаса;
11. Қарз муддатини узайтиришни сўрасаю, муддат берилмаса;
12. Уни камситилсаю, ўзини камситилгандек кўрсатмаса.

Шу каби ҳолатлар юз берганда мусулмон кишининг жаҳли чиқмаслиги, ўч олмаслиги ва аввалги ҳолатини ўзгартирмаслиги унинг самоҳати (бағрикенглиги)дан далолатдир”.

Имом Байҳақий “Шуъабул-Иймон”да ривоят қилган.

Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Муфтий ҳазратлари: "Мусулмонларнинг ўзаро аҳил ҳаёт кечиришлари динимиз амридир”

19.09.2025   2577   1 min.
Муфтий ҳазратлари:

Бугун, 19 сентябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари жума намозини Тошкент шаҳри Яккасарой туманидаги "Ракат" жоме масжидида адо этдилар.

Муфтий ҳазратлари жума намозидан олдин йиғилган жамоатга мавъиза қилиб бердилар. Мусулмоннинг мусулмонга эҳтироми мавзусида қилинган гўзал суҳбат давомида Аллоҳ таоло инсон зотини азизу мукаррам этиб, борлиқдаги барча нарсани инсонга хизмат қилдириб қўйгани, шундай экан, инсонлар ҳам ўзаро аҳл-иноқ, меҳр-муҳаббатли, бир-бирларига доимо ёрдамчи бўлиб ҳаёт кечиришлари динимиз амри экани эслатиб ўтилди.

Маъруза асносида Қуръони карим ва ҳадиси шарифлар келтириб ўтилди. Жумладан, машҳур саҳобий Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳудан келтирилган ҳадисда бундай дейилади: “Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Каъба атрофида тавоф қилаётганларини кўрдим. У зот Каъбага қараб бундай дер эдилар: "Сен ва сенинг ҳидинг қандай ҳам гўзал! Сен қандай улуғсан ва сенинг ҳурматинг қандай буюк! (Лекин) Муҳаммаднинг жони қўлида бўлган Зотга қасамки, Аллоҳ наздида мўминнинг ҳурмати сенинг ҳурматингдан ҳам улуғдир" (Имом Ибн Можа ривояти). 

Мусулмон кишининг Аллоҳ наздидаги ҳурмати мана шундай баланд экан, ўзаро ҳурмат-эҳтироми ҳам шунга монанд бўлиши таъкидланди. Манфаатли суҳбат якунида бутун дунё мусулмонлари, хусусан, халқимизнинг ўзаро аҳил-иноқлиги бундан ҳам зиёда бўлишини сўраб хайрли дуолар қилинди.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Муфтий ҳазратлари:
Янгиликлар