23 Август, 2025, 29 Сафар, 1447
23 Август, 2025, 29 Сафар, 1447
Мусулмон киши ҳар бир ишида Аллоҳ таолога таваккул қилади. Зеро, Аллоҳ таоло таваккал қилувчиларни яхши кўради. Бу ҳақда Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:“(Бирор ишга) азму қарор қилсангиз, Аллоҳга таваккул қилинг. Зеро, Аллоҳ таваккул қилувчиларни яхши кўради” (Оли Имрон сураси, 159-оят). Ушбу оят тафсирида: “Аллоҳга таваккул қилиш улуғ фазилат. Аммо таваккул, Аллоҳ ирода қилганидек, тўғри ҳолда бўлиши керак. Баъзи кишилар таваккулни яхши англашмайди. Ўйламай, уринмай, чора-тадбир кўрмай, сабабларини ахтармай, кўр-кўрона туришни таваккул деб тушунувчилар бор.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Уҳуд урушида қилган таваккулларини олайлик. У зот мушриклар аскар тортиб Уҳудга етиб келганларини эшитиб, тезда мусулмонларни йиғиб, кенгаш ўтказдилар. Ўзлари биринчи бўлиб Ҳужраи саодатга кириб, устма-уст иккита совут кийиб чиқдилар. Эътибор беринг – Аллоҳга таваккул қилувчиларнинг энг улуғи, пешвоси бўлган зот урушга кетаётиб бир эмас иккита совут кийиб чиқдилар! Одамларни жиҳодга тарғиб қилдилар. Манзилга тезроқ, осонроқ ва тинчроқ элтувчи йўлни биладиган одамни топиб, унга йўл бошлашни топширдилар. Етиб борганларидан кейин душманнинг куч-қувватини яхшилаб ҳисоб-китоб қилдилар. Сўнг ўз жангчилари билан бирма-бир танишиб, ҳаммани жой-жойига қўйдилар. Ўнг қанот ва чап қанотларда кимлар бўлишини белгилаб, режа туздилар. Хуллас, урушга зарур бўлган чора-тадбирларни кўрдилар. Аммо Аллоҳга таваккул қилишлари бу ишлардан айри эмасди.
Таваккул буларнинг барчасини боғлаб турадиган бир ип мисоли. У ҳар бир ишда, чора-тадбирда Аллоҳни вакил деб эътиқод қилишдир. Афсуски, кўпчилик таваккулни ҳаракатсизлик, уриниб кўрмаслик билан боғлиқ ҳолда тушунади. Баъзилар Аллоҳга таваккул қилдим, деб ҳаракат қилишлари керак бўлган ишларни ҳам қилишмайди. Бу эса дангасалик, холос.
Пайғамбар алаҳиссалом даврларида бир киши келиб: “Ё Расулуллоҳ! Туямни боғлайми ёки эркин қўйиб, таваккул қилайми?” деб сўради. Пайғамбар алайҳиссалом: “Боғлаб қўйиб, ундан кейин таваккул қил” дедилар (Имом Термизий ривояти).
Аллоҳ таоло барчамизни Ўзига таваккал қиладиган бандалари қаторида қилиб, икки дунё саодатига мушарраф этсин!
Руҳиддин Акбаров,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Қашқадарё вилояти вакиллиги ходими
1 қисм / 2 қисм
Улар: “Хўп яхши. Демак, тўрт имомларнинг барчаси тўғри экан, бордию тўрт имомдан учтаси бир хил фикрда бўлишса-ю, лекин биттаси бошқа фикрда бўлса, улардан қайси бирига эргашамиз?” деб яна сўрадилар.
Мен: “Бир имомга”, деб жавоб бердим.
Улар: “Нима учун, ахир кўпчиликка эргашиш керак эмасми?”, дейишди.
Мен: “Аллоҳ таоло 124 минг пайғамбарларини юборди. Уларнинг ададини Аллоҳ таолонинг Ўзи билади. Биз барчаларига иймон келтирамиз.
Қуръони каримда Юсуф алайҳиссаломга акалари сажда қилганлари ҳақида оят келган. Уламолар ушбу оятнинг тафсирида: “Инсонларнинг бир-бирига ҳурмат маъносида сажда қилиши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламгача ўтган барча пайғамбарлар даврида рухсат этилган”, дейдилар. Аммо Пайғамбаримиз алайҳиссалом бизни бундай қилишдан қайтарганлар. Лекин ўтган 123 минг 999 нафар пайғамбар бундан қайтаришмаган. Сиз ўтган пайғамбарларга эргашасизми ёки охирги замон пайғамбари Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламгами?” деб сўрадим.
Улар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашамиз”, дедилар.
Мен: “Худди шунингдек биз ҳам бир имомга эргашамиз”, дедим.
Улар: “Ислом дини Макка, Мадинада нозил бўлганми ёки Куфадами?”, деб яна савол сўрадилар.
Мен: “Макка, Мадинада”, дедим.
Улар: “Унда Куфадаги Абу Ҳанифага эргашмасдан, Макка, Мадинадаги имомларга эргашимиз керак эмасми?” дедилар.
Мен: “Тўғри, Қуръони карим оятлари Макка ва Мадинада нозил бўлди. Лекин етти қорилардан бири Маккалик, бошқаси Мадиналик, яна бири Басралик бўлган. Сизлар ҳам куфалик Имом Осимнинг қироатига эргашасизларку. Нега унда Қуръон Макка, Мадинада нозил бўлган бўлса, куфалик қорининг қироатига эргашяпсизлар?” деб саволларига савол билан жавоб бердим.
Улар: “Чунки куфалик қорилар Қуръонни ўзлари ўйлаб топишмаган. Улар куфага Макка, Мадинадан борган кўплаб саҳобалардан таълим олишган. Саҳобалар уларга Қуръонни ўргатишган”, дедилар.
Мен: “Саҳобалар Куфага келишганида ибодатларни ҳам ўргатишганми? Хусусан, қандай намоз ўқишни ҳам кўрсатиб беришганми? Нима деб ўйлайсиз?” деб сўрадим.
Улар: “Ҳа, саҳобалар қандай намоз ўқишган бўлса, уни куфа аҳлига ҳам ўргатишган”, дейишди.
Мен: “Демак, саҳобалар Қуръондан таълим беришган экан, албатта намозни ҳам ўргатганлар. Демак, бир мазҳабга эргашсак саҳобага эргашаётган бўламиз. Саҳобалардан кўра Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашишда ким гўзалроқ намуна бўлиши мумкин?” дедим.
Хулоса ўзингиздан.......
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 