Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Iyul, 2025   |   22 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:25
Quyosh
05:05
Peshin
12:34
Asr
17:39
Shom
19:58
Xufton
21:30
Bismillah
17 Iyul, 2025, 22 Muharram, 1447

“Muborak oy suhbatlari” (7-son)

02.05.2021   7149   6 min.
“Muborak oy suhbatlari” (7-son)

Boshlovchi — Saidolim Turdiboyev: — Assalomu alaykum, aziz do'stlar! Muhtaram teletomoshabinlar, e'tiboringiz markazida O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Din ishlari bo'yicha qo'mita, O'zbekiston Musulmonlari idorasi hamda “UzReportTV” telekanali bilan hamkorlikda tayyorlanib, jonli efirda uzatilayotgan “Muborak oy suhbatlari” ko'rsatuvining navbatdagi soni xonadoningiz mehmoni.

Eslatib o'tamiz, ko'rsatuvimiz bosh homiysi — “Ipak yo’li banki”. Homiylarimiz “Biolife” hamda “Plasterm” savdo belgilari.

Bugungi ko'rsatuvimiz mehmoni O'zbekiston Musulmonlari idorasi Fatvo bo'limi mutaxassisi Hikmatilla domla Toshtemirov. Assalomu alaykum. Ko'rsatuvimizga xush kelibsiz!

— Assalomu alaykum va rahmatullohi va barokatuhu!

Boshlovchi: — Bugun Ramazon oyining o'ninchi kuni. Rahmat dahasiyam nihoyasiga etmoqda. Endi mag'firat dahasi boshlanadi.

Darvoqe, siz bilan kechgan o'tgan galgi ko'rsatuvimiz ham mazmunli o'tdi. Bugun ham imkon qadar muxlislarimizning talab va istaklari asosida ulardan kelayotgan savollarga ko'proq e'tibor qaratsak.

Shu o'rinda aytib o'tishimiz kerakki, bizni telegram kanalidagi botimiz ham muntazam ravishda ishlab turibdi. Savollaringizni yo'llang va biz imkon qadar to'liqroq javob berishga harakat qilamiz. Bizni oynai jahon hamda ijtimoiy tarmoqlar orqali ham kuzatishda davom eting.

 

— Assalomu alaykum. Ta'ziya bo'lgan xonadonda iftorlik qilish shart, deb eshitganman. Shu to'g'rida ma'lumot bersangiz?

 

— Bismillah alhamdulillah. Dinimizda ta'ziya bo'lgan xonadonda, albatta, mehmon chaqirib iftorlik qilish shart, deyilmagan. Biroq iftorlik qilish, odamlarni taomlantirish katta savob ekani aytiladi. Masalan, ro'zadorga bir qultum suv yoki luqma bersangiz ham katta savob bo'ladi. Bu degani ro'zadorning savobi kamayib qoladi, degani emas. Ba'zi odamlar iftorlikni qarz olib qilishadi. Bu yaxshimas. Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam aytadiki, sadaqaning afzali o'z molidan ortiqchasidan bo'lgani.

 

— Mashina olgandim. Tom qismida yoriq bor ekan. Ko'rmaganman. Endi sotmoqchiman. Mashinaning aybini aytib sotish kerakmi yo so'rasa aytaymi?

 

— Albatta, molning aybini aytib sotish kerak. Va yana aytish mumkinki, mana shu erida yoriq bor. Keyin chiqqan ayblariga men javobgar bo'lmayman, deyishi ham mumkin. Ammo o'zi bilgan aybini aytib sotishi lozim. Bo'lmasa olayotgan odamga xiyonat qilib qo'yadi.

 

— Bir do'stim bor. U xristian. O'zga din vakillari bilan do'stlikning ziyoni yo'qmi? Do'stlikni davom ettirsam bo'ladimi? Shu haqda ma'lumot bersangiz?

 

— Qur'oni karimda boshqa din vakillari bilan yaxshi muomalada bo'lishimizga doir ko'rsatmalar bor. Ular bilan oldi-berdi qilish mumkin. Hadisi sharifda shunday deyiladi, kim bilan do'st bo'layotganingga qaragin inson do'stining dinu diyonatiga moslashib ketadi, deyiladi. Bu tomondan qaraydigan bo'lsak, o'sha do'stining dinini qabul qiladigan darajada do'st bo'linmaydi. Va yana bir tomoni borki, bir musulmonning zarariga ish qilinadigan darajada do'stlashilmaydi. Hamkorlik qilinmaydi.

 

— Tariqat nima?

 

— Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam davrida islomiy ilmlar bitta bo'lgan. Keyinchalik tafsir, hadis, fiqh va tasavvuf ilmi kabilarga bo'linib ketgan. Tasavvuf ilmi g'oyasining iymon, islom va ehson degan martabalari bor. Iymon — g'aybga iymon keltirish, ishoniladigan narsalarga ishonish, islom — amal qilinadigan narsalarga amal qilish, buyruqlar, qaytariqlar kabilarga. Ehson esa — ixlos qilish, Alloh taoloni ko'rib turganday ibodat qilish. Tasavvuf shunga urg'u berib, rivojlantirib, odamlarning qalbiga iymon, ixlos, sadoqat urug'ini sochishga harakat qilishgan.

Shuning bilan tariqatlar ajralib chiqqan. Ustozlar etishib chiqqan. Uning g'oyasi — xolis musulmonni tarbiyalash.

Hozirgacha bizda Yassaviya, Kubroviya, Naqshbandiya tariqatlari davom etmoqda.

 

— Qanday uyga farishtalar kirmaydi?

 

— Qaysi uyda gunoh ishlar qilinsa, o'sha uyga farishtalar kirmaydi.

Qaysiki uyda ibodat, taqvo, ahillik, do'stlik bo'lsa o'sha uyga farishtalar kiradi. Farishtalar nurdan yaratilgan. Ularda jins yo'q. Nafs yo'q. Ular ko'proq masjidlarda bo'ladi. Kunduzi va kechasi almashib turadigan farishtalar bor. Ular bor joy sakinat kechadi.

 

— Men bitta qo'y zakot bermoqchiman. Shuning pulini berganim yaxshimi yoki qo'yning o'zini olib bergan ma'qulmi?

 

— O'zi asli qoida ko'ra, qaysi moli yoki mahsuloti zakotdagi miqdorga etsa, shuning o'zidan zakot beriladi.

 

— Kovid bilan og'rigan, kislorod apparida yotgan, qimirlashi qiyin bo'lgan bemor qanday poklansa bo'ladi. Ya'ni namoz o'qish uchun tahorat o'rniga qanday amalni bajaradi?

 

— Agar suv ishlatish kasalligi chuzilib ketishiga sabab bo'lsa, tayammum qilinadi. Ya'ni tuproq bilan poklanish. Qum, yassi tosh ham bo'laveradi. Bemor qo'llarini ana shu jismlarga urib yuzlariga surtadi, ikkinchi marta qo'llarini toshga urib chap qo'l bilan o'ng qo'lini, o'ng qo'l bilan chap qo'lini tirsakkacha siypalaydi. Keyin yotgan joyida imo-ishora bilan ibodat qilsa bo'ladi. Toki tuzalgunicha shunday bo'ladi.

 

RAMAZON-2021
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

O‘zbekiston Prezidentining madaniyat va ma’rifatga qaratgan e’tibori barcha musulmon mamlakatlari uchun namuna – Butunjahon Islom uyushmasi rahbari

16.07.2025   4135   5 min.
O‘zbekiston Prezidentining madaniyat va ma’rifatga qaratgan e’tibori barcha musulmon mamlakatlari uchun namuna – Butunjahon Islom uyushmasi rahbari

Saudiya Arabistonining Makka shahrida O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari Firdavs Abduxoliqov hamda Butunjahon Islom uyushmasi Bosh kotibi Shayx Muhammad bin Abdulkarim al-Issa  ishtirokida uchrashuv bo‘lib o‘tdi. Ushbu uchrashuv va tashrif Butunjahon Islom uyushmasi taklifiga binoan amalga oshirildi. Unda O‘zbekistonning Saudiya Arabistonidagi favqulodda va muxtor elchisi Nodir Turg‘unov ham qatnashdi.

Do‘stona va samimiy ruhda o‘tgan uchrashuvda Markaz rahbari O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan yurtimizda bunyod etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi haqida jumladan, Markaz doirasida amalga oshirilayotgan tadbirlar, barcha ilmiy va tashkiliy ishlar haqida ma’lumot berdi.

– O‘zbekiston Islom ilmi, fiqh va hadis sohasida yuksak merosga ega. Bu zaminda mashhur ulamolar, buyuk faqihlar, muhaddislar, mutafakkirlar va san’atshunoslar yetishib chiqqan, – dedi Islom uyushmasi bosh kotibi. – Ushbu merosning Islom olamidagi ahamiyati va dolzarbligini ko‘rsatishda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi muhim o‘rin tutadi. Bu yurtning taniqli va mashhur allomalari tufayli Islom sivilizatsiyasining asl mohiyati xususan, insonparvarlik va bag‘rikenglik qadriyatlari bugungi kunga qadar saqlanib qolgan. Mazkur megaloyiha bu boy merosni jahon hamjamiyatiga tanitishda asosiy ahamiyatga ega. Biz Butunjahon Islom uyushmasi nomidan ushbu sa’y-harakatlarni to‘liq qo‘llab-quvvatlaymiz. O‘zbekiston Prezidentining madaniyat va ma’rifatga qaratgan e’tibori barcha musulmon mamlakatlar uchun namuna bo‘ladi. Markaz bilan hamkorlik qilishdan benihoyat mamnunmiz! – deya ta’kidladi Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa.

Uchrashuv davomida Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekistonda olib borilayotgan islohotlar xususan, Islom sivilizatsiyasi markazining barcha tadbirlari, rejalashtirilgan turli anjumanlarga qiziqish bildirib, bu borada olib borilayotgan ishlarni yuksak baholadi va mamnuniyat bilan e’tirof etdi. Islom sivilizatsiyasi markazining ochilish marosimi  qanchalik ahamiyatli ekanligiga esa alohida to‘xtaldi. Shu o‘rinda Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida so‘zlagan nutqidan quyidagi iqtiboslarni keltirdi: “Biz butun jahon jamoatchiligiga islom dinining asl insonparvarlik mohiyatini yetkazishni eng muhim vazifa, deb hisoblaymiz. Biz muqaddas dinimizni azaliy qadriyatlarimiz mujassamining ifodasi sifatida behad qadrlaymiz. Islom dini bizni ezgulik va tinchlikka, asl insoniy fazilatlarni asrab-avaylashga da’vat etadi. Islom sivilizatsiyasi markazining faoliyati ham shu maqsadga xizmat qiladi”. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Prezidenti tomonidan BMT minbaridan turib ilgari surilgan mazkur ulkan tashabbus Butunjahon Islom uyushmasi nomidan qo‘llab-quvvatlashini ta’kidlab o‘tdi.

Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Markaz tarkibida Arab-islom xattotlik maktabini ochish yo‘lga qo‘yilganini ma’lum qildi. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa ushbu loyihani to‘la-to‘kis qo‘llab-quvvatladi:

– Yangi O‘zbekiston loyihasi bo‘lmish bu xattotlik maktabi orqali Qur’oni karimning har bir surasini maxsus arab xatida, bezaklar bilan boyitilgan tarzda qo‘lda ko‘chirish maqsadga muvofiq, – deya taklif qildi Bosh kotib, – O‘zbekistondagi bo‘lajak Arab-islom xattotlik maktabi faoliyatini yo‘lga qo‘yishda, shuningdek, jahon miqyosida mashhur bo‘lgan katta tajribaga ega xattotlarni ushbu markazga jalb etish, xattotlarning ish faoliyati samarali bo‘lishi uchun ularni rag‘batlantirish va umuman maktab faoliyatini rivojlantirishda astoydil hamkorlik qilishga   tayyormiz.

Delegatsiya a’zolari Makka shahrida joylashgan Hiro madaniyat dahasi, Vahiy muzeyi, “Burj as-sa’a” minorasida joylashgan shu nomdagi muzey, Ka’ba kisvasi uchun qirol Abdulaziz majmuasi va Madina shahridagi “Bo‘ston” muzeyi, Payg‘ambarimiz (s.a.v) siyratlari  va Islom sivilizatsiyasi muzeyi, Jidda shahridagi Islom san’ati muzeyi va kutubxonasiga tashrif buyurdi va hamkorlik bo‘yicha muzokaralar olib bordi.

Bundan tashqari, Islom sivilizatsiyasi markazi delegatsiyasi a’zolari muzey va kutubxonalarga qilgan tashriflari jarayonida Payg‘ambarimizning faoliyat va turmush tarzlarini ifodalovchi videolavhalar O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markaziga taqdim etilishi masalasini ham ko‘rib chiqishdi. 

Shuningdek, uchrashuvda O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Samarqandda yangidan bunyod etilayotgan Imom Buxoriy majmuasi ziyoratchilari uchun qulay shart-sharoitlar yaratish masalasida ham fikr almashildi. Bu borada Saudiya Arabistoni tajribasidan foydalanish maqsadida Butunjahon Islom uyushmasi Tadbirlar va konferensiyalar bo‘limi boshlig‘i Shokir Saloh al-Advaniy bilan muloqot o‘tkazildi. Muloqot davomida Islom uyushmasi vakili bu  masalada Saudiya Arabistonining yetakchi tashkilotlaridan biri “Ilm” kompaniyasi ko‘mak berishini bildirdi. Keyingi muhokamalar videokonferensiya shaklida davom ettirilishiga kelishib olindi. 

Islom sivilizatsiyasi markazi

Dunyo yangiliklari