Sayt test holatida ishlamoqda!
08 Iyun, 2025   |   12 Zulhijja, 1446
search icon
Avvalgi sayt
ЎЗ РУ EN AR

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:50
Peshin
12:27
Asr
17:36
Shom
19:58
Xufton
21:35
Bismillah
08 Iyun, 2025, 12 Zulhijja, 1446
Avvalgi sayt
#search
 YouTube

Abdurauf Fitrat birinchi o'zbek professorlaridan biridir

30.10.2020   3174   2 min.
Abdurauf Fitrat birinchi o'zbek professorlaridan biridir

O'zbekiston xalqi ilm-fan, madaniyat va san'atga hissa qo'shgan buyuk ajdodlarni chuqur hurmat qiladi.

O'zA xabariga ko'ra, bizning mamlakatimizda O'zbekiston olimlarining merosi va tarixiy asarlarini o'rganiladi, ularning xotirasi abadiylashtiriladi.

Prezidentimiz Shavkat Mirziyoevning 2020 yil 8 oktyabrda qabul qilingan "Qatag'on qurbonlari merosini chuqurroq o'rganish va ularning xotirasini abadiylashtirish bo'yicha qo'shimcha chora-tadbirlar to'g'risida" gi farmoyishi ota-bobolarimizning hayoti va ijodini yangidan o'rganishga xizmat qildi.

Alohida ta'kidlash kerakki, Alisher Navoiy nomidagi O'zbekiston Milliy kutubxonasi o'zbek jadid-ma'rifatparvarlari ijodini o'rganish va ommalashtirishda muhim ahamiyatga ega. Maxsus fond va majburiy nusxalarni saqlash xizmatida ko'plab mualliflarning, shu jumladan Abdurauf Fitratning noyob asarlari va ilmiy asarlari saqlanadi. Ba'zilari o'zbek tilini rivojlantirish va yanada ommalashtirishga bag'ishlangan.

Shoir va olim, yozuvchi va dramaturg, o'qituvchi va ma'rifatparvar Abdurauf Fitrat 1925 yilda eski o'zbek alifbosida "O'zbek tili qoidalari bo'yicha tajriba. Sarf" darsligini yozgan. Kitob HH asrning 30-yillariga qadar ko'p marta qayta nashr etilgan. Ushbu asar o'zbek tili grammatikasini yanada o'rganish uchun asos bo'lib xizmat qildi.

Fitrat arab, fors va usmonli tilshunosligining o'zbek tilidagi ot, sifat, fe'l va yordamchi so'zlarni aniqlashdagi yutuqlari va an'analariga murojaat qildi. Uning ijodi yigirmanchi asrning 20-yillari o'zbek tilshunosligining noyob namunalari, o'tmishning o'lmas manbalari (hind, arab tilshunosligi, turkshunoslik) va zamonaviy tilshunoslik o'rtasida mustahkam ko'prik bo'lib xizmat qiladi.

Abdurauf Fitrat o'zbek olimlaridan birinchilardan bo'lib professor unvoniga sazovor bo'ldi. 1991 yil 25 sentyabrda o'zbek dramaturgiyasi, realistik adabiy tanqid va adabiyotshunoslik maktabini yaratishda qo'shgan hissasi uchun Abdurauf Fitratga Alisher Navoiy nomidagi Davlat mukofoti berildi.

O'zbek tilini yanada rivojlantirishda ijodiy uchrashuvlar, xotira kechalari, onlayn muloqotlar tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda, bu ham yosh avlodning buyuk ajdodlar-o'ma'rifatparvarlar Mahmudxo'ja Behbudiy, Abdulla Avloniy, Ishoqxon Ibrat, Abdurauf Fitrat, Abdulla Qodiriy hayoti va faoliyati to'g'risida bilimlarini boyitishga xizmat qilmoqda.

O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Arafotda o‘qiladigan duo va zikrlar

04.06.2025   4324   3 min.
Arafotda o‘qiladigan duo va zikrlar


Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Men va mendan oldingi payg‘ambarlarning Arafot maydonida qilgan eng ko‘p duolari:

لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

O‘qilishi: "Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu. Lahul mulku va lahul hamdu biyadihil xoyru va huva ’alaa kulli shayin qodiyr".

Ma’nosi: "Yagona Allohdan o‘zga iloh yo‘q. Uning sherigi yo‘q. Mulk ham, barcha maqtovlar ham Unga xosdir. Barcha yaxshiliklar Uning qo‘lidadir. U har bir narsaga qodirdir".


اللَّهُمَّ اجْعَل فى قَلبى نُوراً وفى صَدْرى نُوراً وفى سَمْعى نُوراً وفى بَصَرى نُوراً اللَّهُمَّ اشْرَحْ لى صَدْرِى ويَسِّرْ لى أَمْرى وأعُوذُ بِكَ مِنْ وَسْاوسِ الصَّدْرِ وشَتَات الأمْر وفِتْنةِ القَبْرِ اللَّهُمَّ إنى أعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ ما يَلِجُ فى اللَّيْل وشَرِّ ما يَلِجُ فى النَّهارِ وشَرِّ مَا تَهُبُّ بِهِ الرِّياحُ وشَرِّ بَوائِق الدَّهْر.

O‘qilishi: "Allohumma, ij’al fii qolbiy nuron va fiy sodriy nuron va fiy sam’iy nuron va fiy basoriy nuron. Allohumma, ishroh liy sodriy va yassir liy amriy va a’uuzu bika min vasvaasis-sodri va shataatil-amri va fitnatil-qobri. Allohumma, inniy a’uuzu bika min sharri maa yaliju fil-layli va sharri maa yaliju fin-nahaari va sharri maa tahubbu bihir-riyaaahu va sharri bavoiqid-dahr" (G‘uniyatun nosik).

Ma’nosi: "Allohim qalbimni, ko‘ksimni, quloqlarimni va ko‘zlarimni nurga to‘ldir. Allohim! Qalbimni ochgin, har ishimni oson qilgin.Allohim! Sendan ko‘ksimdagi vasvasalardan, ishlarimning parokandaligidan, qabr fitnasidan panoh so‘rayman.
Allohim, tunda va kunduzi bo‘ladigan narsalarning yomonligidan, ustidan shamol esgan narsalarning yomonligidan, zamona halokatining yomonligidan O‘zingdan panoh so‘rayman".


“Robbana atina fid-dunya hasanatan va fil axiroti hasanatan va qina ’azaban-nar”.

“Allohumma aslih li diniyallaziy huva ’ismati amri va aslih li dunyayallati fiha ma’ashiy va aslih liy axirotiyallati fiha ma’adiy, vaj’alil hayata ziyadatalli min kulli xoyrin, vaja’lil mavta rohatalli min kulli sharrin”.

“A’uzu billahi min jahdil balai va darkish-shaqoi va su’il qazoi va shatamatil a’dai”.

“Subhanallohi va bihamdihi. Subhanallohil ’aziym”.

“Laa ilaha illa anta. Subhanaka inni kuntu minaz-zolimiyn”.

“Laa havla va laa quvvata illa billahil ’aliyil ’aziym”.

Davron NURMUHAMMAD