Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Yanvar, 2025   |   19 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:45
Peshin
12:39
Asr
15:42
Shom
17:26
Xufton
18:44
Bismillah
19 Yanvar, 2025, 19 Rajab, 1446

Adliya vaziri: Harom-halol tushunchasi korruptsiyaga kelganda ishlamay qoladi

21.09.2020   1896   3 min.
Adliya vaziri: Harom-halol tushunchasi korruptsiyaga kelganda ishlamay qoladi

Adliya vaziri Ruslanbek Davletov ishtirokida sentyabr' oyida vazirlikda korruptsiyaga qarshi kurash tizimining yaratilishi va bu borada erishilgan natijalarga bag'ishlangan matbuot anjumani o'tkazildi. «Daryo» muxbiri Mirolim Isajonovning xabar berishicha, Davletov korruptsiyaga qarshi kurashda harom-halol diniy tushunchasining samaradorligi qay darajada ekanligi to'g'risidagi savolga o'z munosabatini bildirdi.
«Harom va halol tushunchasi, albatta, din munosabatlari bilan bog'liq. Biz bundan faoliyatimizda foydalanishimiz mumkin. Chunki O'zbekiston aholisining 90 foizi musulmon, ota-onasidan harom-halolni o'rganadi, ular hayoti davomida tarbiya ko'radi. Ammo bu faqat korruptsiyaga kelganda ishlamay qoladi. Agar ishlaganida, bunday bo'lmasdi, sababi hammamiz musulmonmiz.
Davlat boshqaruvi, korruptsiya bu boshqa narsa. Harom-halolni ko'pincha oddiy narsalarda bajarish juda zo'r. Oziq-ovqatga kelganida, bu harom ovqat, chunki halol ovqatni al'ternativi juda ko'p. Harom ovqatni chetga surib, halolini iste'mol qilish mumkin. Lekin korruptsiyada al'ternativ yo'qligi uchun, bu ko'p holatlarda ishlamayapti. Musulmon mamlakatlarga e'tibor qiling, ularda korruptsiya bilan bog'liq ko'plab muammolar mavjud.
Birlashgan Arab Amirligi korruptsiyaga qarshi kurashda dunyo bo'yicha 23-o'rinda turibdi. Tahlil qilsangiz, Dubayda korruptsiyaga qarshi juda kuchli tizim yaratilgan. Oxirgi 20-25 yil ichida katta o'zgarishlar qilindi. Bu davlat dunyoga mashhur xorijiy konsalting agentliklari va auditorlarni jalb qilish orqali ularga millionlab dollar berib, davlat organlari faoliyatini baholatadi. Ular bu tizimga millionlab mablag'ni bekordan-bekorga sarflayotgani yo'q.
Agar korruptsiya faqat harom-halol bilan hal bo'lganida edi, biz qachonlardir bu muammodan qutulgan bo'lardik. Ammo shunga qaramay, harom-halol tushunchasi juda yaxshi, biz uni bolalikdan singdirib, rivojlantirishimiz kerak. Barcha dinlarda birovdan pora olib, ishni bitirish gunoh, deb qaraladi. Bizning Islom dinimizda ham bu juda katta gunoh. Shu bois korruptsiyaga qarshi kurash kabi ijtimoiy maqsadlarda mana shunday diniy tushunchalarni ishlatishimiz kerak. Bu katta yordam beradi», — dedi Adliya vaziri.
Davletov o'z nutqida korruptsiyaga qarshi kurash uni 30 foizga ham qoniqtirmasligini ta'kidladi.
«Tizim ichidagi muammolardan o'zimiz yaxshi xabardormiz. Bilganlarimdan biri shuki, gap ta'sir qilmaydi. Masalan, siz yig'ilish o'tkazasiz, juda qattiq gapirasiz, kuyunasiz, hatto o'lib ketasan, qamatamiz, deganiz bilan ham ta'sir qilmaydi. Buni qisqa muddatda ta'siri bo'lishi mumkin. U 10 kundan keyin hayotdagi real muammolarga duch kelganida so'zlaringizni unutadi. Shuning uchun har tomonlama o'ylashimiz kerak: u nimaga ko'proq moyil, unga oylik ko'p to'layapmizmi yoki yo'qmi?
Li Kvang Yuning bitta gapi bor: «Insofsiz xodimlarga ko'proq oylik to'lashimizning foydasi yo'q». Nopok xodim katta maoshini olib ham shu ishini davom ettiraveradi. Shu sababli biz tizimni tozalashimiz va haqiqatan shunga loyiq bo'lgan xodimlarga oshirilgan ish haqini to'lashimiz kerak. Qisqasi, bu borada qiladigan ishlarimiz hali juda ko'p», — dedi Ruslanbek Davletov.

O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Qur’onni yodlay olmayapman

17.01.2025   7040   2 min.
Qur’onni yodlay olmayapman

Al-Kisoiy al-Kufiy 119/737 yil Kufada dunyoga kelgan.

To‘liq ismi: Ali ibn Hamza ibn Abdulloh ibn Bahman ibn Fayruzm al-Kisoiy al-Kufiy. Imom al-Kisoiy yoshligida ilm o‘rganishga juda intilardi, lekin boshlang‘ich davrda muvaffaqiyat qozona olmasdi. Bir safar Qur’onni yod olishda qiynalgach, ustoziga: “Men hech narsani yodlay olmayapman, charchadim”, dedi.
Ustoz unga sabr qilishni va Qur’onning barakasiga ishonishni tavsiya qildi. Shundan so‘ng, Imom al-Kisoiy sabr bilan harakat qilib, Qur’onni mukammal yod oldi va keyinchalik mashhur qiroat imomlaridan biri bo‘ldi. Bu voqea sabr va mehnatning samarasini eslatadi.

Hayoti: Al-Kisoiy Kufada tug‘ilgan va tilshunoslikda ham, qiroatda ham yuqori maqomga ega bo‘lgan. Undan nega «Kisoiy» deb nom olganligi haqida so‘rashganida u, – "chunki men hajda kisoda (kiyimda) ehrom bog‘laganman", deb javob bergan ekan. U asli fors bo‘lib, Bani Asad qabilasining qullaridan edi.  

Ilmiy faoliyati: Uning asosiy ustozlari Hamza al-Kufiy va boshqa yirik qiroatchilar bo‘lgan. Bundan tashqari Kufa maktabini asoschisi hisoblanadi.
Muoz al-Harro va Abu Ja’far Ruasiylarda nahvdan tahsil oldi. Ular-dagi ilmlarni olib bo‘lib, ulardan qoniqmay qolgach, Basraga kelib Iso ibn Umar, Abu Amr ibn al-Alo va Al-Xalil ibn Ahmaddan ilm o‘rgangan. Qiroatni esa Sho‘ba ibn Hajjojdan ta’lim olgan. 

U zot juda ko‘p asarlar ham yozgan: "Kitab muxtasar fi an-nahv" (Nahvga oid qisqa bo‘lgan kitob), "Kitab al-hudud fi an-nahv"  (Nahvdagi hadlar oid kitob), "Kitob al-qiroat (Qiroatga doir kitob)", "Kitab al-adad (Sonlarga doir kitob)", "Kitab ixtilaf al-adad (Sonlarning ixtilofiga oid kitob)", "Kitab al-huruf (Harflarga oid kitob)", "Kitab maoniy al-Qur’an (Qur’on ma’nolari haqidagi kitob)" kabi ko‘plab kitoblar yozgan. 
Nahvdan Farro uning xos shogirdlaridan hisoblanadi. 

Kisoiy 189/805 yil Roy shahrida vafot etgan.

Matkarimov Nurmuhammad,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.