Masjidlar nafaqat hayratlanarli darajadagi go'zal me'moriy yodgorliklar, balki ular musulmon dunyosida muhim diniy, ijtimoiy va madaniy maskandir. Ushbu maqolada dunyodagi eng katta 5 ta masjid haqida ma'lumot beramiz.
1. Makkadagi “Masjidi Harom”
Islom olamining markazida – Makka shahrida joylashgan Masjidi Harom dunyodagi eng katta masjid hisoblanadi. Masjid er yuzidagi eng birinchi ibodatgoh — Ka'bani o'z ichiga oladi. Manbalarga ko'ra, Ka'bani ilk quruvchilari farishtalar bo'lgan. O'zining uzoq asrlik tarixi davomida masjid imkon qadar ko'proq ziyoratchilarni qabul qilish uchun bir necha bor qayta qurilgan. Endilikda Masjidi Harom 1 millionga yaqin kishini sig'dira oladi. Agar masjid atrofidagi hududlarni hisobga oladigan bo'lsak, ibodat qiluvchilar soni 2 milliondan oshishi mumkin. Masjidning maydoni 357 ming kvadrat metrni tashkil qiladi. Lekin masjid doimiy ravishda kengayib bormoqda.
2. Madinadagi Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam masjidi –Masjidi Nabaviy
Payg'ambar alahissalom masjidi dunyodagi ikkinchi yirik masjiddir. Uning qurilishi 622 yilda boshlangan va unda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning o'zlari ishtirok etgan. Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning qabrlari majmua ichida joylashgan bo'lib, devorlar bilan o'ralgan. Dafn qilingan joy ustida yashil gumbaz qad rostlagan. Masjidning hozirgi o'lchami ilk bor qurilgan masjid binosidan yuz barobar katta. Darhaqiqat, masjid hozir butun Madinaning eski shahar qismini deyarli qamrab oladi. Odatiy kunlari Masjidi Nabaviyda 600 mingga yaqin odam sig'adi. Haj va Ramazon umrasi vaqtida 1 milliongacha ziyoratchilarni qabul qilishi mumkin. Masjidning maydoni taxminan 400 ming kvadrat metrni egallaydi.
3. Islomoboddagi Faysal masjidi
Pokiston poytaxti Islomobodda joylashgan Faysal masjidi dunyodagi eng katta uchta masjiddan biridir. Masjid qurilishiga Qirol Faysal va Saudiya Arabistoni hukumat homiylik qilgan. Masjid binosi go'zal hududda joylashgan. Shunisi e'tiborga loyiqki, uning dizayni musulmonlarning an'anaviy arxitekturasidan keskin farq qiladi. Eng muhimi, binoning shakli ko'chmanchilarning chodiriga o'xshaydi. Masjidning dizayni qurilish boshlangan vaqtda katta noroziliklarga sabab bo'ldi, ammo qurilish tugagandan so'ng, tanqidchilar noto'g'ri fikrda bo'lganliklarini tan oldilar. Faysal masjidi taxminan 300 ming kishini sig'dira oladi.
4. Jakartadagi Istiqlol masjidi
Indoneziya Mustaqillik masjidi yoki Istiqlol masjidi Janubi-Sharqiy Osiyodagi eng katta masjiddir. 1949 yilda Indoneziya mustaqillikka erishdi va bu voqeani abadiylashtirish uchun davlat poytaxtida katta masjid qurishga qaror qilindi. Masjid qurilishi 1961 yilda boshlangan va 120 mingga yaqin namozxonlarni qabul qiladi.
5. Kasablankadagi Hasan II masjidi
Marokashning eng yirik shahri Kasablankada joylashgan Hasan II masjidi nafaqat ulkan hajmi, balki go'zalligi bilan ham hayratga soladi. Atlantika okeani qirg'og'ida joylashgan masjid atrofida ajoyib manzara kasb etgan. Masjid 105 ming kishini sig'dira oladi, maydoni taxminan 9 gektarni tashkil qiladi. Masjid qurilishiga sarflangan 800 million dollarning barchasi odamlarning xayr-ehsonlari hisoblanadi.
Jizzax viloyati, G'allaorol tumani
bosh imom-xatibi G'ulom Jumanov
Bugun, 3 yanvar kuni Toshkent islom institutida Diniy idora tasarrufidagi oliy va o‘rta maxsus islom ta’lim muassasalarining o‘quv ishlari bo‘yicha rahbar o‘rinbosarlari, o‘quv-uslubiy va yoshlar bilan ishlash, ma’naviyat-ma’rifat bo‘limlari boshliqlari uchun qisqa muddatli malaka oshirish kursi boshlandi.
Shu munosabat bilan o‘tkazilgan tadbirda Oliy ma’had rektori Uyg‘un G‘afurov, Diniy idora mutaxassisi Muhammadamin Nasriyev va Din ishlari bo‘yicha qo‘mita bo‘lim boshlig‘i Husanboy Qirg‘izov ishtirok etib, mazkur malaka oshirish kursining ahamiyati xususida so‘z yuritishdi.
Tadbirda mutasaddi vakillar malaka oshirish mashg‘ulotlari diniy ta’lim muassasalarining o‘quv-uslubiy, ma’naviy-ma’rifiy salohiyatini oshirish, zamonaviy pedagogik usullarni joriy qilish, ta’lim sifatini yaxshilashga xizmat qilishi, o‘quv mashg‘ulotlari maxsus o‘quv reja va dars jadvali asosida zamonaviy axborot texnologiyalari va interfaol usullardan foydalangan holda o‘tkazilishi aytib o‘tildi.
Ma’lumot o‘rnida, ana shunday malaka oshirish kursalari shu yil 3–7 yanvar kunlari diniy ta’lim muassasalari pedagog-o‘qituvchilar uchun Toshkent, Buxoro va hududlardagi ta’lim muassasalarida ham o‘tkazilmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati