Minorai Kalon Buxorodagi betakror me’moriy yodgorlik hisoblanadi. Qaysidir ma’noda qadim Buxoroning ramzi desak ham bo‘ladi. Minora Poyi Kalon me’moriy majmuasining bir qismi. U Mir Arab madrasasi hamda Kalon masjidining o‘rtasida qad rostlagan. Eski Buxoroning eng baland inshootidir. Minorai Kalon tojik tilidan tarjima qilinganda katta minora ma’nosini anglatadi. Uning o‘rnida avval ham minora bo‘lgan, u qulab tushgach, mustahkam qilib qayta qurilgan. Minoraning xozirgi ko‘rinishi o‘sha vaqtda bunyod etilgan. O‘z vaqtida Minorai Kalon yuqoridan kuzatish, hamda aholini namozga chaqirish uchun xizmat qilgan. Inshoot muhandis va o‘z davrining mashhur me’mori Baqo loyihasi asosida xukmdor Arslonxon Muhammad tomonidan 1127-yili qurdirilgan. Poydevori tosh va maxsus qorishmadan terilgan. Yer sathidan 9 m chuqur, balandligi 46,5 m, kursisi qirrador. Minora yuqoriga ingichkalashib boradi va muqarnas bilan tugaydi. Qafasasidagi 16 ravoqli darchalar orqali atrofni kuzatish mumkin. Tepaga minora ichidagi 104 pillapoya aylanma zina orqali chiqiladi. Masjidi Kalon tomonidan minoraga o‘tiladigan ko‘prikcha bo‘lgan. Minora sathi turli ajib bezaklar bilan ishlangan. Ular orasida tarixiy va diniy mazmundagi kufiy yozuvlar uchraydi. Minorai Kalon shu turdagi qadimiy inshootlar orasida alohida o‘rin tutadi. Shakllarning o‘zaro uyg‘unligi, ajoyib ko‘rk va mahobatlilik Minorai Kalonga chinakam go‘zallik bag‘ishlaydi. Xalq orasida minora haqida ko‘plab rivoyat va afsonalar mavjud. Uzoq yillar davomida Kalon minorasi o‘z mahobati bilan shaharga tashrif buyuruvchilarni lol qoldirib kelgan. Inshoot yovlarning hujumidan ko‘p ziyon ko‘rgan bo‘lsada qulamagan. Faqat bir muddat ta’mirtalab ahvolga kelib qolgan. 1924 yili inshoot yuzasi va muqarnaslari ta’mirlangan. 1960 yili esa yer ostidagi asosi (kursisi) usta Ochil Bobomurodov tomonidan ochib ta’mirlandi. 1997 yil Buxoroning 2500 yilligi munosabati bilan minorada yana bir bor ta’mirlash ishlari olib borildi. Minorai Kalon Buxoro shahrining noyob va ko‘hna yodgorligi hisoblanadi. Shaharga tashrif buyurgan mehmonlar uning mahobati, salobati, murakkab me’moriy yechimiga maftun bo‘ladi. Xozirda ko‘hna Buxoro deganda har bir kishini ko‘z oldiga dastlab albatta Minorai Kalon keladi.
Shahzod Shomansurov tayyorladi
Saudiya Arabistoni Haj va umra vazirligi “Haj – 2026” mavsumida ziyoratchida “Nusuk” platformasidan olingan tibbiy sog‘lomlik to‘g‘risida guvohnoma bo‘lgan taqdirda unga haj vizasi berilishi haqida bayonot e’lon qildi.
Saudiya Arabistoni Sog‘liqni saqlash vazirligi haj safari bilan shug‘ullanuvchi vazirlik va idoralarga har bir ziyoratchini sinchkovlik bilan tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish va haj safariga borish layoqatiga mos kelmaydigan kasallik bor-yo‘qligini aniqlash majburiyatini yukladi. Bu talab hojilar xavfsizligi va salomatligini ta’minlashga qaratilgan.
Haj-2026 hojilari diqqatiga:
Tibbiy ko‘riklardan o‘tmasdan va tegishli guvohnoma olmasdan haj vizasini rasmiylashtirish imkoni yo‘q.
Bayonotda, quyidagi kasalliklarga chalingan ziyoratchilar haj safariga yuborilmasligini ma’lum qildi:
Dializ talab qiladigan buyrak yetishmovchiligi;
Minimal jismoniy yuklamada ham namoyon bo‘luvchi yurak yetishmovchiligi;
Davriy yoki doimiy ravishda kisloroddan foydalanishni talab qiluvchi o‘pkaning surunkali kasalliklari;
Jigar yetishmovchiligi belgilari bilan kechuvchi jigar sirrozining og‘ir bosqichi;
Og‘ir ruhiy va nevrologik buzilishlar;
Qarilik demensiyasi kasalliklari;
Homiladorlikning oxirgi uch oyi, shuningdek, yuqori xavfga ega bo‘lgan har qanday homiladorlik;
Faol yuqumli kasalliklar (shu jumladan, silning ochiq shakli, gemorragik isitmalar va hokazo);
Kimyoterapiya yoki boshqa immunitetni susaytiruvchi muolajalardan o‘tayotgan faol onkologik kasalliklar;
Saudiya Haj vazirligining mazkur talablari buzilgan yoki yolg‘on ma’lumot berilgan taqdirda, Haj vazirligi tomonidan chora ko‘rilishi bildirilgan.
“Haj” va “Umra” tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha Respublika jamoatchilik kengashi ziyoratchilarni ushbu talablarga to‘liq amal qilishga chaqiradi, hamda ushbu talablar haj ishtirokchilarining hayotini va salomatligini saqlashga qaratilganini ma’lum qiladi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Haj va Umra markazi