Kimning ota-onasi tirik ekan, u inson dunyoda eng baxtli insonlardan erur. Ayniqsa, bu tabarruk zotlar bilan bir xonadonda bo‘lishlik va ularning xizmatini chin dildan ado qilishlik dunyoning barcha ne’matlaridan ham a’loroq. Ammo hayot shunday ekanki, bir necha farzand bo‘lsa ularning hammasi ham birdan bunday ulug‘ ne’matdan bahramand bo‘lish imkoniga ega bo‘la olmas ekan.
Kimki ota-onasini rozi qilib, ularning xayrli duolarini olsa, o‘sha kishi uchun jannatdan ikki eshik ochiladi. Ota-onasi rozi bo‘lmagan kishi uchun esa jahannamdan ikki eshik ochiladi.
Alloh taolo O‘zining Qadim Kalomida bir necha oyatlarda O‘ziga ibodat qilishning orqasidanoq ota-onaga yaxshilikka buyurganligini bugungi kunda yurtimiz musulmonlari yaxshi biladilar. Darhaqiqat, ota-ona jannatning hidlari ekan, biz esa ko‘pincha bu hikmatni unutib qo‘yib, qancha mashaqqatu, sarf-xarajatlar ila atrofdan jannat izlab yuramiz. Vaholonki, jannatimiz ro‘paramizda turibdi-ku! Ana o‘shalarning xizmatini qilish eng to‘g‘ri yo‘l va sharafli ibodat emasmi?
وعن أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عـليه و سلم قال: رغم أنفه، رغم أنفه، قيل من يا رسول الله؟ من أدرك أحد أبويه عند الكبر أحدهما أو كلاهما فلم يدخل الجنة . رواه مسلم و الترمذي .
Abu Hurayra raziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: payg‘ambarimiz sallallohu alayhi va sallam “Burni ishqalansin! Burni ishqalansin! ‒ dedilar. “Kimning, ey Allohning Rasuli?” ‒ deyildi. “Kimki ota-onasinining birini yoki ikkalasini ham qarigan chog‘ida topibdiyu, jannatga kirib olmabdi”, ‒ dedilar Rasululloh sallallohu alayhi va sallam. (Muslim va Termiziy rivoyati)
Ha, biz izlab yurgan jannat juda yaqin, yonginamizda ekan.
Alloh taoloning g‘azabidan qo‘rquvchi kishi ota-onasini ranjitmaydi, qanday qilib bo‘lsa ham — ilojini topib, ularning ko‘nglini, roziligini va duolarini oladi.
Hatto xafa qilsalar ham, farzand ularga qarshi bosh ko‘tarmaydi, ularning istaklariga, ko‘ngillariga qaraydi. Agar ular yanglish, xato va harom ishni taklif etsalar, ularga buni juda muloyim tarzda bildirishi, ishontirishi va ogohlantirishi lozim bo‘ladi.
Ota-ona keksa bo‘lsa, ularga yordam berish va yolg‘iz qoldirmaslik kerak. Boshqalarning ular bilan yengil-yelpi muomalalariga yo‘l qo‘ymaslik, xizmatlarini to‘la ado etish uchun qo‘ldan ne kelsa bajarmoq lozim.
Farzand kichik paytida ota-ona unga qo‘l-qanot bo‘ldilar. Yemadilar, yedirdilar. Kiymadilar, kiydirdilar. Kenglik-tanglik, bor-yo‘q, issiq-sovuq demadilar. Xizmatdan qochmadilar.
Ota-onasi rozi bo‘lgan farzanddan Alloh ham rozi bo‘ladi. Ota-ona kechirmagan farzandni Alloh g‘azabiga oladi.
Payg‘ambarimiz (sallallohu alayhi va sallam) bir hadisi shariflarida shunday dedilar:
«Jannat — onalar oyog‘i ostidadir».
Bu hadisning majoziy ma’nosi. Payg‘ambarimiz ma’noni ummatga ramzli, qisqa, badiiy va go‘zal bir tarzda yetkazmoqdalarki, aqli bor odam buni anglaydi. Oyoqdan murod — onaning roziligi, jannatdan murod — Allohning roziligidir
Jannatga kirishga loyiq bo‘lish uchun ota-ona roziligini olish zarur. Alloh taolo Musoga (alayhis salom) marhamat qildi:
«Ey, Muso! Ota-onasiga yaxshi muomalada bo‘lib, ularning roziligini olgani holda Menga osiy bo‘lgan qulimni Men yaxshi qullarim qatorida yozaman. Aksincha, Menga qullik xizmatida qusuri bo‘lmasa ham, ota-onasiga yaxshiliklar qilmay, yaxshi muomalada bo‘lmay, ota-ona roziligini olmagan qulimni esa osiylar qatorida yozaman!»
Rasululloh (sallallohu alayhi va sallam) aytganlar:
«Ota-onasiga yaxshiliklar qilib, yaxshi muomalada bo‘lib, ularni mamnun etgan kishining umri barakali, uzun bo‘ladi. Aksincha, ularni ranjitib, xafa qilgan kimsaning umri qisqa bo‘ladi».
Qiyomat kun eng og‘ir jazolanuvchilar ota-onasini ranjitganlar bo‘ladi. O‘sha dahshatli kunda Alloh rahmatidan ularni uzoq qiladi.
(Foydalanilgan manba: Ey, farzand. Abu Homid G‘azzoliy. ziyouz.som kutubxonasi)
Muhammadiyxon Hojiyev,
Asaka tumanidagi Mirzaxoliq ota jome masjidi imom xatibi
O‘quv yili tugab, ota-onani ziyorat qilish, ularning xizmatiga borish vaqti kelgach, darslar tugab, imtihonlardan forig‘ bo‘lgach, «Endi butunlay bo‘shman, ilmdan forig‘ bo‘ldim», deb tasavvur qilmang. Ota-onaning xizmatida bo‘lib, duolarini oling. Ta’til payti ham siz uchun muhim bir vaqt hisoblanadi.
Ota-onangiz, aka-ukangiz, opa-singlingiz, qarindosh-urug‘laringiz nimalarni o‘rganganingizga, odobingiz qanday bo‘lganiga qiziqishadi. «O‘g‘limiz nimalarni o‘rganib keldi ekan-a, ustozlaridan nimalarni ta’lim oldi ekan» deb, havas ko‘zlari bilan qaray boshlashadi. Ana shunda siz ularni odobingiz, kamtarligingiz, xizmatingiz bilan xushnud qilsangiz, nafaqat o‘zingizni, balki ustozlaringizni, nafaqat ustozlaringizni, balki Islom dinini ham barchaga sevdirasiz.
Buning natijasi o‘laroq odamlarda din ilmiga rag‘bat oshib, ular ham farzandlarini ahli ilm qilishga, qori qilishga shoshib qoladilar. Aksincha, namozlar qazo bo‘la boshlasa, xulq-atvor yomon bo‘lsa, «Bu bola o‘qib yurib shu ahvolda bo‘lsa, bundan ko‘ra o‘qimaganimiz yaxshi ekan», deyishadi. Odamlarning ilm olishdan hafsalasi pir bo‘ladi, ustozlarni hurmat qilmay qo‘yishadi. Bu holatda dinga foydangiz emas, zararingiz ko‘proq tegadi. Bunday tolibi ilmlardan Alloh taoloning O‘zi asrasin!
Bir narsani yaxshi bilib oling: siz makonlar, holatlar o‘zgarishi bilan o‘zgarib qolavermang. Holatlar sizni o‘zgartirmasin, siz holatlarni o‘zgartiring. Doimo istiqomatda bo‘ling, sabot bilan turing. Alloh taolo har holatda ham sizni ko‘rib turganini aslo yodingizdan chiqarmang.
«Talabalik davrini qanday o‘tkazmoq kerak?» kitobidan