Milliy tarixini o'rgangan, undan to'g'ri xulosalar chiqargan avlod ulug' ishlarga qodir bo'ladi. Shu boisdan ham mamlakatimizda yoshlar ta'lim-tarbiyasi, ma'naviyati, ma'rifati davlat siyosatining ustuvor yo'nalishlaridan biriga aylangan. Buyuk ajdodlarimiz, xususan, jadid bobolarimiz ilgari surgan umidbaxsh g'oyalar, ularning orzu-intilishlari, shak-shubhasiz, bugun Yangi O'zbekistonimizda o'z aksini topayotgani ayni haqiqatdir.
Davlatimiz rahbari raisligida 2023 yilning 22 dekabrida o'tkazilgan Respublika Ma'naviyat va ma'rifat kengashining kengaytirilgan yig'ilishida mamlakatimiz ma'naviy-ma'rifiy hayoti bilan bog'liq yangi istiqbolli tashabbuslar o'rtaga tashlandi. Jumladan, Prezidentimiz ma'naviyat va ma'rifat, ta'lim-tarbiya masalasi bugun suv va havodek zarurligini ta'kidladilar.
Bugun chindan ham murakkab bir davrda yashamoqdamiz. Ijtimoiy tarmoqlar orqali erkimiz, mustaqilligimizga nisbatan aytilayotgan aljirashlar, ma'naviy tahdidlar, axborotlar kurashi, bizdan uyg'oq bo'lishimizni, jasorat ko'rsatishimizni talab etmoqda. Zotan, kim Vatan va xalq kelajagi haqida jur'at bilan so'z aytar ekan, barchasining mohiyatida jadid ma'rifatparvarlari peshvosi Mahmudho'ja Behbudiyning “Haq olinur, lekin berilmas!” degan ulug'vor g'oyasi mujassam.
Albatta, davlatimiz rahbari kuyunchaklik bilan aytgan ushbu so'zlari butun jamiyatimizni, millionlab qalblarni uyg'otib yubordi desak mubolag'a bo'lmaydi. “Tarixdan ma'lum: Vatan va xalq taqdiriga nisbatan tahdidlar kuchaygan vaziyatda aynan millat fidoyilari – uyg'oq qalbli ziyolilar, shoir va adiblar, san'at namoyandalari, ma'naviyat va ma'rifat sohasi xodimlari jasorat bilan maydonga chiqqanlar. Mamlakatimiz o'z taraqqiyotining yangi, yuksak bosqichiga kirayotgan hozirgi paytda bizga jadid bobolarimiz kabi G'arb ilm-fan yutuqlari bilan birga, milliy qadriyatlar ruhida tarbiya topgan etuk kadrlar suv bilan havodek zarur”.
Ha, bugungi kunda bizga ijtimoiy axloq, ma'naviyat, ma'rifat, fidoyilik va yuksak vatanparvarlik har qachongidan ham muhimdir. Zotan, har qanday yuksak iqtisodiy va ma'rifatli jamiyat asosida, avvalo, inson kamoloti, axloqi va tarbiyasi turadi.
Biz bu kabi ma'naviy, ma'rifiy jasoratni jadid bobolarimizning shijoati, ular yozib qoldirgan o'lmas asarlardan, g'oyalardan olishimiz mumkin. Shuning uchun yoshlarimiz jadid adabiyotini, ma'naviyati va ma'rifatini ko'proq o'qishlari, ularda ko'tarilgan g'oya va maqsadlarni o'z hayotlariga dasturilamal qilib olishlari lozim.
Aynan milliy g'oya – ijtimoiy, ma'naviy zarurat, u jamiyatga yangicha ruh, shijoat bag'ishlaydi. Milliy g'oya birdamlik, fidoyilik, vatanparvarlik bilan amalga oshadi.
Demak, bugun nafaqat iqtisodiy, balki tarbiyaviy, ma'naviy-ma'rifiy, mafkuraviy sohalarda ham raqobatga tayyor bo'lishimiz kerak.
Davlatimiz rahbari: “Azizlarim, tarbiyasi izdan chiqqan nopok kimsalardan ogoh bo'laylik! Farzandalarimizni ularning buzg'unchi ta'siridan asraylik! Kelajagimizni yovuz kuchlar qo'liga berib qo'yishga aslo haqqimiz yo'q. Agar barchamiz birgalikda qat'iy harakat qilsak, jamiyatimizda sog'lom ijtimoiy-ma'naviy muhitni mustahkamlashga, albatta, qodirmiz. Yangi O'zbekistonda qonun ustuvor, jinoyatga jazo muqarrar bo'lishi shart. Va, albatta, shunday bo'ladi.” Albatta, kishi o'zining sobit fikri, boy dunyoqarashiga ega bo'lsa, uni ezgu yo'ldan adashtirib bo'lmaydi. Jamiyatda sog'lom muhitni qaror toptirish uchun, avvalo, yoshlarimizni har tomonlama yuksak salohiyatli etib tarbiyalamog'imiz lozim.
So'nggi yillarda diniy-ma'rifiy sohada ham katta ijobiy ishlar amalga oshirilmoqda. Prezidentimizning tashabbusi bilan haj kvotasi yildan-yilga ortib bormoqda. Umra ziyoratiga bo'lgan cheklovlar esa butunlay olib tashlandi. Demak, ulug' ziyoratlarni amalga oshirib kelgan yurtdoshlarimiz ma'naviyat, ma'rifat targ'ibotchisi bo'lishi, odamlarni yaxshilikka, ezgulikka boshlashi kerak. Afsuski, bu haqiqatni hamma ham tushunib etganlaricha yo'q. Ziyorat bahona o'zini ko'z-ko'z qilish, manmanlikka berilish kabi hunuk holatlar ko'zga tashlanmoqda. Bular, albatta, barchamizni o'ylantirishi, tashvishga solishi kerak.
Zotan, umra ibodati sunnat amal bo'lib, ilm olish orqali yurt taraqqiyotiga hissa qo'shishlikni ham anglatadi. Ilm egallash esa muqaddas dinimizda eng ulug' amallardan biri. Bugun Vatanimiz, xalqimiz bizdan, yoshlarimizdan kutayotgan birinchi ilinj ham mukammal, chuqur ilm olishdir.
Muhammadzakiy HOMIDOV,
Quva tumani “Akbarobod” masjidi
imom noibi
Bilasizmi? Silikat moddasiga boy bo‘lgan tuproqqa dafn qilingan insonning skeleti vaqt o‘tishi bilan tosh va xarsangga aylanadi.
Agar u pirit (temir sulfidi) moddasiga boy mintaqaga dafn qilinsa, unday jasad temir haykalga aylanib qolishi mumkin!
Bu ilmiy haqiqat yaqinda aniqlangan bo‘lsa-da, Qur’onda bu haqida 1445 yil oldin hayratlanarli tarzda juda aniqlik bilan bayon etilgan. Qur’onda bunday deyilgan:
وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا
"Ular: “Biz suyaklarga va chang- tuproqlarga aylanib ketganimizdan keyin ham, yangitdan tiriltirilamizmi?” dedilar. “Sen ularga, toshga yoki temirga aylaninglar”, deb ayt"
(Isro surasi, 50-oyat).
Bu oyat yaqin yillarda kashf etilgan — suyaklari toshga aylangan yoki temir haykalga aylangan qazilmalarga ochiq va ravshan ishora qilmoqda. Go‘yoki Qur’onda xabar berilgan ushbu dalillar olimlar kashf qilishlarini uzoq asrlardan beri kutib yotgandek.
Shunday ekan, aqlli inson bunday ochiq-oydin va ravshan mo‘jizani qanday inkor qila oladi? Qur’onning bu mo‘jizasi kunduzdagi quyoshdek ravshan emasmi?
Homidjon domla ISHMATBЕKOV