Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhumo Alloh taoloning fazli bilan Islom ne’matiga erishdi. U zot butun vujudi bilan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni yaxshi ko‘rar, qalbi Payg‘ambarimiz alayhissalomning muhabbatiga limmo-lim to‘la edi. Bu muhabbat Ibn Umar roziyallohu anhuni barcha ishlarda Nabiy sollallohu alayhi vasallamga o‘xshashga chorlardi. Shuning uchun, u doimo Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni kuzatib, so‘zlarini ixlosu muhabbat bilan tinglardi. Hatto masjidda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qanday ruku va sajda qilib namoz o‘qisalar, u ham xuddi shunday ibodat qilardi.
Ibn Umar roziyallohu anhu Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan ko‘p hadislar rivoyat qilgan. Uning hadis rivoyat qilishda asosiy mezoni, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan qanday eshitgan bo‘lsa shunday yetkazish edi. U zot alayhissalomning so‘zlariga biror so‘zni qo‘shmasdi. Shuningdek, biror kalimani kamaytirmas edi. Ibn Umar roziyallohu anhu vaqt o‘tishi bilan hadis rivoyat qilishda sahobiylarning omonatdorlaridan biriga aylandilar.
Zubayr rahimahulloh aytadi: “Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan nima eshitsa, uni yodlab olardi. Agar Nabiy sollallohu alayhi vasallamning biror suhbatlarida qatnasha olmasa, guvoh bo‘lganlardan so‘rar edi. Ibn Umar roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallam borgan masjidlarni ziyorat qilib, u yerda ikki rakat namoz o‘qirdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam haj mavsumida Arofat tog‘ida turgan joyga Abdulloh roziyallohu anhu ham, albatta, to‘xtardi”.
Nabiy alayhissalom safarga chiqqan paytda, hordiq chiqargan joylarda Ibn Umar roziyallohu anhu ham to‘xtab o‘tardi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam soyalangan daraxtning ostida Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu to‘xtar va o‘sha daraxtga suv quyib parvarish qilib ketardi. Natijada daraxt Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldidan o‘tgan paytdagidek uzoq vaqt yashnab turardi.
Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu duo qilishda ham Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga taqlid qilardi. Agar u zot (alayhissalom) turib duo qilsalar, tik turar, o‘tirib iltijo qilsalar o‘tirib duo qilardi.
Abdulloh roziyallohu anhu doimo Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ortlaridan ergashar edi. Bundan Oysha roziyallohu anho qattiq ta’sirlanib bunday degan ekan: “Biror kishi Abdulloh ibn Umar (roziyallohu anhu)dek Nabiy (alayhissalom)ning ortlaridan ergashgan emas”.
Ibn Umar roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni yod etib, so‘z boshlasa ko‘zlari yoshga to‘lardi. Ahli baytning uylarini oldidan o‘tsa, ko‘zlarini yumib olardi. Darhaqiqat u zot roziyallohu anhu butun umri davomida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni sevib yashadi. U zot alayhissalom hayotlik paytlarida sadoqat bilan xizmat qildi. Bir mo‘min bunday duo qilardi: “Yo Allohim! Men Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhuga ergashishim uchun, uning umrini uzun qilgin. Zero, men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam zamonida Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudek amallarni mukammal bajaradigan boshqa odamni bilmayman”.
Manbalar asosida
Zomin tumani “Xo‘ja Ro‘shnoiy”
jome masjidi imom-xatibi
Abdulg‘ofur MAMATQULOV
tayyorladi.
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُوا كِتَابِيَهْ. إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيَهْ. فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ. فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ. قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ. كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ
Yaqinda davlatimiz Rahbari raisligida ijtimoiy himoya sohasida amalga oshirilgan ishlar hamda 2025 yildagi ustuvor vazifalarga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari nutq so‘zladi.
Jumladan, ijtimoiy himoyaga muhtoj, nogironligi bo‘lgan kishilarga yordam ko‘rsatishning fazilati, ular haqiga xiyonat qilish og‘ir gunohligi, Ijtimoiy himoya milliy agentligi tashkil etilishi, xayru ehsonlar o‘z egalariga yetkazilayotgani, yaxshilik qilishning fayzu barakasi haqida to‘xtaldi.
Qur’oni karimda yutuqqa erishish va oxiratda najot topishning to‘rt asosiy sababi haqida so‘z boradi. Alloh taolo aytadi: “Ey iymon keltirganlar, ruku, sajda qilinglar va Rabbingizga ibodat qilinglar hamda yaxshilik qilinglar, shoyadki, najot topsangiz” (Haj surasi, 77-oyat).
“Yaxshilik qilinglar” buyrug‘i barcha yaxshilikni o‘z ichiga oladi. Alloh taolo boshqa bir oyatda aytadiki: “Ularning ko‘pgina maxfiy suhbatlarida yaxshilik yo‘q, magar kim sadaqaga, yaxshilikka va odamlar orasida islohga amr qilsagina, yaxshilik bor” (Niso surasi, 114-oyat).
Haqiqiy yutuq odamlarning holini o‘nglash kabi voqelikda ta’siri ko‘rinadigan yaxshi amallaridir. Talabaning muvaffaqiyati ilmiy yuksalishda, jamiyatga foydasi tegadigan mutaxassis bo‘lib yetishishda. Ustozning muvaffaqiyati talabalarga chiroyli ta’lim berishda. Shu kabi har qanday kasb egasining yutug‘i o‘z ishini puxta bilishi, unga yuklangan vazifani to‘la-to‘kis ado etishidadir.
Haqiqiy yutuq Haqning toatida bo‘lish, Uning buyrug‘iga amal qilish, qaytarig‘idan qaytish ila ro‘yobga chiqarkan!
Haqiqiy yutuq – qiyomat kunida kishining amallari yozilgan daftari o‘ng tomonidan berilishidir: «Bas, o‘z kitobi (nomai a’moli) o‘ng tomonidan berilgan kishi aytur: “Mana, mening kitobimni o‘qingiz! Darhaqiqat, men hisobotimga ro‘baro‘ bo‘lishimni bilar edim”. Bas, u qoniqarli maishatda, oliy jannatda, mevalari (uzib oluvchiga) yaqindir. (Jannat ahliga): “O‘tgan kunlarda (dunyoda) qilib o‘tgan (ezgu) amallaringiz sababli (ushbu noz-ne’matlarni) yoqimli ishtaha bilan yeb-ichaveringiz!” (deyilur)» (Haqqa surasi, 19–24-oyatlar).
Musulmon inson dini va oxirati xususida muvaffaqiyatga erishishi kerak degani dunyoviy muvaffaqiyatlarga erishishga harakat qilmasin, dunyoga butunlay qo‘l siltasin deganimas! Aksincha, musulmon kishining dunyoda muvaffaqiyat qozonish uchun harakat qilishi – Allohning yerdagi “xalifasi” maqomiga munosib ish! O‘tkinchi hayotda muvaffaqiyat qozonishga berilib ketib, oxirat tadorigidan chalg‘imasa, bas! Musulmonlar dinu dunyolarida, oxiratlarida yutsalar, naqadar soz bo‘ladi!
Abdulaziz ABDULLAYEV,
Qamashi tumanidagi “Chim” jome masjidi imom-xatibi
"Hidoyat" jurnali 2-sonidan