Abu Dovud Sulaymon ibn Ash’as ibn Is'hoq al-Azdiy Sijistoniy hujjat bilan hukm qiluvchi, huffozlarning sayyidi, hadislarni tahlil etuvchi «Kitobi Sahih» deb tan olingan olti muhaddisning biridurlar. Nisbatlari Basra qishloqlarining biri bo‘lgan Sijistongadir.
Bu zot 202 hijriy sana Basrada tavallud topdilar. Hadislarni to‘plashda Iroq, Xuroson, Shom, Misr, Arabiston Jazirasi kabi yurtlardagi ulamolar huzurida bo‘lib chiqdilar. 221 hijriy sanada Kufaga safar qildilar va ana shu yerdagi kishilardan ham hadislarni eshitib rivoyat qildilar.
Ulamolar bu zotda bo‘lgan sifatlarni ko‘p zikr qilishadi. Amr ibn Ali Bohiliy: «Imom Abu Dovud duosi ijobat bo‘luvchi kishilardan edilar»-deb aytadi. Muhammad ibn Sa’d Zuhariy: «Bu zot obid, taqvoli, fozil, solih, pok kishilardan edilar»-deb aytadi. Abu Hotim ar-Roziy: Bu zotdek tazarru’li va bu kishidek hujjati ishonchli kishini ko‘rmaganman» - degan.
Abu Dovudning «Sunan» kitoblari to‘g‘risida ham ulamolar g‘oyatda maqtov fikrlar bildirishgan: Zakariyo Soniy aytadi: «Qur’on Islomning asli, «Sunani Abu Dovud» Islomning ahdidir». Ulug‘ zotlardan Xattobiy: «Bu kitob ikkita sahih kitobdan ko‘ra faqihroq va hadis ilmida buning singari kitob tasnif etilmagan» -deb aytadi.
Imom Abu Dovud hammasi bo‘lib 50000 hadis rivoyat qilib, bulardan 4800-ta sahih hadisni «Sunan» kitoblariga kiritdilar. Imom Abu Dovudning «Sunan» kitoblariga ko‘plab sharh va muxtasarlar yozildi.
Bu zot hadislarni Muslim ibn Ibrohim, Sulaymon ibn Xarb, Abu Umar Havziy, Abu Valid Tayolisiy, Abu Muammar al-Muaqqad, Abdulloh ibn Maslama al-Qa’nabiy, Ahmad ibn Hanbal, Usmon ibn Shayba, Amr ibn Avn, Hishom ibn Ammor Dimashqiy, Rabiy’ ibn Nofi’ Halabiy, Ahmad ibn Solih Misriy va boshqa bir nechta jamoat kishilardan eshitdilar.
Imom Abu Dovuddan Termiziy, Nasaiy, o‘g‘illari Abdulloh, Ahmad ibn Muhammad ibn Horun, Ali ibn Husayn ibn Abd, Muhammad ibn Muhammad ad-Davriy, Ismoil ibn Muhamad Saffor, Ahmad ibn Salmon Najjor va boshqa bir necha kishilar rivoyat qilishdi.
Imom Abu Dovud hijratning 275 yili, Shavvol oyining 16-kunida Basrada vafot etdilar.
Joriy yilning 12 mart kuni Qashqadaryo viloyati hokimligi, Din ishlari bo‘yicha qo‘mitaning Qashqadaryo viloyati hududiy boshqarmasi va O‘zbekiston musulmonlari idorasi Qashqadaryo viloyati vakilligi hamkorlikda viloyatda ijtimoiy-ma’naviy muhit barqarorligini ta’minlash, mahallada va boshqa ijtimoiy obyektlarda ortiqcha isrofgarchilikka yo‘l qo‘ymaslik, maktab o‘quvchilarini ilm-fan va kasb-hunarga qiziqtirish borasida amalga oshirilishi lozim bo‘lgan chora-tadbirlar rejasiga muvofiq tadbirlar o‘tkazildi.
Kunning birinchi yarimida Qarshi shahridagi “Asl” to‘yxonasida mahalla faollari, tadbirkorlar va aholi ishtirokida “Isrofgarchilik va dabdababozlik ijtimoiy illatlardir” mavzusida ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot tadbiri o‘tkazildi.
Mazkur tadbirda O‘zbekiston musulmonlari idorasining Qashqadaryo viloyatidagi vakili, viloyat bosh imom-xatibi Rahmatillo domla Usmonov tomonidan bugungi kunda to‘y, ma’raka va marosimlardagi haddan oshishlar, Dinimizda asli yo‘q bo‘lgan “uch”, “yetti”, “yigirma”, “qirq”, “yil” va hokazo marosimlar, Eng achinarlisi, ibodatlarda ham dabdababozlikka berilish, ibodatlarni ko‘z-ko‘z qilish kabi illatlar haqida Qur’oni karim oyatlari, hadislar va hayotiy voqealardan misollar keltirib ma’ruza qilindi.
Kunning ikkinchi yarmida Qarshi shahrida joylashgan 6-sonli maktab binosida ta’lim oluvchi o‘quvchilarning ota va onalari ishtirokida “Ilm va kasb hunar fazilati hamda ota-onalarning farzandlari oldidagi majburiyatlari” mavzusida suhbat o‘tkazildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Qashqadaryo viloyati vakilligi
Matbuot xizmati