Mak Kay Orton... Entomologiya[1] bo‘yicha ilmiy darajaga ega, Kornel universitetida (AQSH) o‘n yildan beri asalarilar bo‘yicha ilmiy tadqiqotlar olib boradi.
Tadqiqotchi M.K. Orton bunday deydi: “Qur’onda asalarilar haqida bir sura borligini eshitdim. 1445 yil muqaddam nozil bo‘lgan Kitobda kelgan asalarilarga oid ma’lumotlarning aniqligi meni qattiq hayratga soldi. Qur’ondagi 16 tartib raqam ostidagi “Nahl” surasini to‘liq o‘qib chiqdim. Ushbu suraning asalari haqidagi 68-oyatida 16 ta so‘z va 16 xil arab harflari kelgan. Qiziq jihati, urg‘ochi asalarilarda 16 juft xromosoma, erkak asalarilarda ham 16 xromosoma bor”.
Mak Kay Orton yana bunday deb aytadi: “Asalarilar bilan bog‘liq yana bir narsa meni qiziqtirdi. Ma’lumki, Qur’oni karimda fe’llar muzakkar (erkak jinsi) va ba’zilari muannas (ayol jinsi) shaklda kelgan. Asalarilar haqida kelgan oyatlar aynan ayol jinsida ifodalangan. XIX asrning boshlarida Edvard Bevan asalni faqatgina urg‘ochi asalarilar ishlab chiqarishini aniqlagan. Erkak asalarilar asal bermaydilar”.
Alloh taolo Qur’oni karimda bunday marhamat qilgan: «Robbing asalariga vahiy yubordi: “Tog‘lardan, daraxtlardan va ko‘tarilgan ishkomlardan uy tutgin. So‘ngra hamma mevalardan yegin. Bas, Robbingning oson qilib qo‘ygan yo‘llaridan yurgin”. Qorinlaridan turli rangdagi ichimlik chiqar. Unda odamlar uchun shifo bordir. Albatta, bunda tafakkur qiluvchilar uchun oyat (belgi) bordir» (Nahl surasi, 68-69-oyatlar).
Ushbu oyatda “yemoq” fe’lining amr (buyruq) shakli “kuli” (yegin) ayol jinsi shakli ishlatilgan. Erkak jinsida bu so‘z “kul” shaklida keladi. Boshqa fe’llar ham shunday shaklda kelgan.
Shuningdek, oyatda “batnun” (oshqozon) so‘zining ko‘plik shakli “butuunun” so‘zi kelgan. “Ha” olmoshi uchinchi shaxs birlik ma’nosidagi ayol jinsini bildiradi.
Tadqiqotlarda urg‘ochi arining haqiqatan ham ikkita oshqozoni borligi, biri oziq-ovqatni hazm qilish uchun, ikkinchisi gullardan yig‘ilgan nektarni saqlash uchun ekani aniqlangan.
Davron NURMUHAMMAD
[1] Entomologiya (lotincha: hasharotlar) – hasharotlar to‘g‘risidagi fan. Hasharotlarning tuzilishi, hayot kechirishi, ularning individual va tarixiy rivojlanishi, xilmaxilligi, yer yuzida tarqalishi, yashash muhiti bilan munosabatlari va boshqalarni o‘rganadi.
100 ta SIR-ASRORLI IBORA
yoxud
ODAMLAR BILAN
MULOQOT (oila, uy, ishxona, jamoat joylari) DAGI
100 ta “SЕHRLI SO‘Z”ni
ULUG‘ USTOZ ULAMOLARIMIZ bayon qilib berganlar:
(1-qism)
KALOMULLOHNING OYATI KARIMALARIDA
XUDOIM TAOLO MARHAMAT QILADI:
JANOBI PAYG‘AMBARIMIZ
RASULULLOH SALLALLOHU ALAYHI VASALLAM
MЕHR-MURUVVAT TARIQASIDA MARHAMAT QILADILAR:
(1 – qism tugadi. Davomi bor...).
Ibrohimjon domla Inomov