Bismillahir Rohmanir Rohiym
Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Mening ismimni qo‘yinglar! Kunyamni qo‘ymanglar. Chunki men sizning o‘rtangizda (ilmni) taqsimlovchi qilindim” (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Abu Dardo roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qiyomat kunida o‘z ismingiz va otalaringiz ismlari bilan chaqirilasizlar. Shuning uchun (farzandlarga) chiroyli ism qo‘yinglar!” deganlar (Imom Ahmad, Abu Dovud, Ibn Hibbon va Tabaroniy rivoyati).
2023 yilda Angliya va Uelsdagi ota-onalar o‘g‘liga Muhammad, qiziga esa Oliviya deb ism qo‘yishgan. Bu haqda theguardian.com sayti xabar berdi.
Muhammad ismi Nuh (Noy) ismini chetga surib, ikkinchi o‘rindan yuqoriga ko‘tarildi.
Shu bilan birga, Oliviya ismi ham ketma-ket ikkinchi yil eng mashhur nom bo‘ldi.
Bu ma’lumotlar Buyuk Britaniya Milliy statistika boshqarmasi yillik hisobotida ma’lum qilindi.
O‘g‘il bolalarning 100 ta eng yaxshi ismlari Muhammad ismining uch xil shaklini, jumladan, Mohammed va Mohammadni ham o‘z ichiga oladi.
Muhammad ismi Angliyada 2016 yildan beri kuchli 10 talikdan joy olib kelmoqda. Statistika boshqarmasi Muhammad ismining mashhurligi diniy sabablarga ko‘ra ekanligini ta’kidlagan.
2023 yildagi eng yaxshi uch nafar qiz ismlari 2022 yildan beri o‘zgarishsiz qolmoqda. Bu ismlar Oliviya, Ameliya va Isla.
Shuningdek, qizlarning eng mashhur o‘nta ismlari qatoriga Lili, Freya, Ava, Ivi, Florens va Izabella ham kirdi. O‘g‘il bolalar uchun eng yaxshi uchta ism Muhammad, Nuh, Oliver. Kuchli o‘nlikka Jorj, Leo, Artur, Lyuk, Teodor, Oskar va Genrilar kirdi.
Manba: Theguardian.com
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Kelinlikka nomzod shaxsning ham o‘ziga yarasha huquqlari va odoblari mavjud.
1. Kelinlikka nomzod shaxs o‘zini xushro‘y ko‘rsatish uchun ziynatlanishga haqli.
Ulamolarimiz bunga misol qilib, Subayha binti Horis roziyallohu anhoning hadisini keltirishadi. Unda «Qachonki nifosdan poklanganda, sovchilar uchun ziynatlandi» degan jumla bor. Boshqa bir rivoyatda: «...surma surtib, xino qo‘yib tayyorlandi», deyilgan.
2. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzodni ko‘rishga haqli.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Mug‘iyra roziyallohu anhuning hadisidagi: «Unga nazar sol, chunki bunday qilish ikkingiz orangizda bardavomlikka kerakdir», deganlari kelinlikka nomzodga ham tegishli.
3. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzod bilan suhbatlashishga haqli. Bu – tabiiy holat. Ko‘rishgandan keyin, oila qurish niyati bo‘lgandan keyin, o‘rtada suhbat bo‘lishi turgan gap.
4. Kelinlikka nomzod shaxs muayyan erkakni yoqtirish va unga nikohlanish istagini bildirishga haqli.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَلَدَتْ سُبَيْعَةُ الْأَسْلَمِيَّةُ بَعْدَ وَفَاةِ زَوْجِهَا بِنِصْفِ شَهْرٍ، فَخَطَبَهَا رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا شَابٌّ وَالْآخَرُ كَهْلٌ، فَحَطَّتْ إِلَى الشَّابِّ، فَقَالَ الشَّيْخُ: لَمْ تَحِلِّي بَعْدُ، وَكَانَ أَهْلُهَا غَيَبًا وَرَجَا إِذَا جَاءَ أَهْلُهَا أَنْ يُؤْثِرُوهُ بِهَا، فَجَاءَتْ رَسُولَ اللهِ r، فَقَالَ: قَدْ حَلَلْتِ فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ. رَوَاهُ مَالِكٌ.
«Ummu Salama aytadilar:
«Subayha Aslamiya erining vafotidan yarim oy o‘tib tug‘di. Unga ikki kishi sovchi qo‘ydi. Ulardan biri yosh, boshqasi qari edi. U yoshiga moyil bo‘ldi. Chol: «Hali halol bo‘lganing yo‘q», – dedi. Ayolning ahli g‘oyib edi. Chol ayolning ahli kelganda uni o‘ziga berishlaridan umidvor bo‘ldi. Ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordi. Bas, u zot: «Sen halol bo‘lding. Kimni istasang, o‘shanga nikohlan», dedilar» (Molik rivoyat qilgan).
Ikki taraf rioya qilishi lozim narsalar
Kelinlik va kuyovlikka nomzodlar nikohdan oldingi uchrashuv va boshqa munosabatlarda rioya qilishlari lozim bo‘lgan narsalar quyidagilardan iborat:
1. Ikkovlari bir-birlariga nomahram ekanliklarini unutmasliklari zarur.
Chunki asli mahram bo‘lmagan ikki jinsdagi shaxsning nikohdan boshqa narsa mahram qila olmaydi, jumladan, sovchilik qilish va unashtirish ham.
2. Ikkovlari uchrashmoqchi bo‘lsalar, faqat mahramlarining ishtirokida uchrashishlari shart.
3. Ikkovlari uchrashganda qo‘l berib ko‘rishishlari mutlaqo mumkin emas.
4. Nikohdan oldin ikkovlari xoli qolishlari mutlaqo mumkin emas.
"Baxtiyor oila" kitobidan