2025 yilning 25 yanvaridan 25 mayiga qadar Saudiya Arabistonining Jidda shahrida o‘tkazilayotgan “II Xalqaro Islom san’ati biyennalesi” bo‘lib o‘tmoqda. Nufuzli ko‘rgazmada butun dunyodan islomiy meros, nodir qo‘lyozmalar, hattotlik va naqqoshlik ijodlari, qadimiy tangalar, liboslar va boshqa noyob eksponatlar namoyish etilmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasi fondida saqlanayotgan Katta Langar Qur’onining ikki sahifasi ushbu ko‘rgazmaga qo‘yilgan. Mazkur eksponatni namoyish etish tashabbusi O‘zbekistondagi Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi tomonidan ilgari surildi.
***
Ko‘rgazmadagi ishtirok va unga tayyorgarlik jarayoni bir necha bosqichda amalga oshirildi. O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari Diniy idora kutubxonasi fondida saqlanayotgan Katta Langar Qur’onini shaxsan ko‘zdan kechirib, uning himoyasi, kelajak avlodga yetkazilishi va xalqaro ko‘rgazmalarda munosib taqdim etilishi borasida muhim ko‘rsatmalar berdilar.
Ko‘rgazmaga yo‘l olgan vakilimizni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov, raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulovlar xayrli duolar bilan kuzatib, ushbu namoyish yurtimiz va islomiy meros uchun manfaatli bo‘lishini tiladilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Kutubxona bo‘limi mudiri Kamoliddin Mahkamov Jidda shahriga borib, ko‘rgazma maxsus guruhi vakillari hamda Fransiyaning Luvr muzeyi restavratori bilan hamkorlikda Katta Langar Qur’oni sahifalarini ko‘rgazma zalidagi maxsus jihozga joylashtirdi.
Aytish mumkinki, Katta Langar Qur’oni Islom tamaddunining noyob durdonasi bo‘lib, uning sahifalari jahon ilmiy jamoatchiligi va san’atshunoslari tomonidan katta qiziqish bilan o‘rganilmoqda.
***
Xalqaro Islom san’ati biyennalesi dunyo bo‘ylab ko‘plab taniqli san’atshunos, tarixchi va ilmiy jamoatchilik vakillarini birlashtiradigan yirik ko‘rgazmalardan hisoblanadi. Unda O‘zbekistonning bebaho islomiy merosi namoyish etilishi mamlakatimiz madaniy-ilmiy merosini dunyo hamjamiyatiga tanitishda muhim qadamlardan biri bo‘ldi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Munosabat
Insonning qalbi birgina shirin so‘zdan quvonib, to‘lqinlanib ketadi: yayraydi, yashnaydi, boshqalarga ham ezgulik sog‘inadi, shodlik va baxt ulashadi.
Joriy yilning 31 may sanasida Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev Haj ziyorati uchun Makkai mukarramada bo‘lib turgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy shayx Nuriddin Xoliqnazar bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilar holidan xabar olgani qalblarimizga surur, xursandchilik va shukronalik baxsh etdi. Davlatimiz rahbari barcha ziyoratchilarga salom yo‘llab, yurtimizga sog‘-omon kelishlarini tiladi. Unutilmas bu voqelik hojilarimizni behad sevintirdi.
Shukrki, mamlakatimizda tinchlik-totuvlik barqaror. Har bir inson hayotdan rozi bo‘lib, baxtli-saodatli umr kechirishi uchun barcha imkoniyatlar mavjud. Mehnat qilgan, harakat qilgan farovon hayot kechirmoqda. O‘z orzu niyatlariga yetmoqda. Albatta, bunda osoyishtalik ne’matining o‘rni beqiyos.
Yangi O‘zbekistonning har tongi taraqqiyot tongi sifatida otmoqda. Barcha sohalarda yangilik va yaxshiliklar bo‘lmoqda. Jumladan, Haj va Umra tadbirlarini yuqori saviyada tashkil etish, mo‘min-musulmonlarning ushbu ibodatlarini chiroyli ado etishlari uchun sharoit va qulayliklar yangi bosqichga olib chiqildi.
Xususan, bu yilgi haj mavsumiga yuqori darajada tayyorgarlik ko‘rildi. Makkai mukarrama hamda Madinai munavvara, qolaversa, Mino vodiysida ziyoratchilar uchun barcha sharoit hozirlandi. Issiq kunlarda yurtdoshlarimizga qo‘shimcha qulaylik yaratish maqsadida Arafot hududidagi chodirlar yopiq tarzda barpo etildi. Ularning atrofi issiq o‘tkazmaydigan panellar bilan o‘raldi, ichkariga sovutish tizimi o‘rnatildi, gilam va to‘shaklar solindi.
Mamlakatimiz hojilariga ko‘rsatilayotgan e’tibor, ular uchun yaratilgan qulayliklarni Saudiya Arabistonining haj ishlari mas’ullari va o‘zga yurt hojilari ham e’tirof etib, havas bilan qaramoqda.
Ayni paytda ziyoratchilarga 300 dan oshiq guruh rahbari, 50 nafar oliy toifali shifokor, 10 dan ziyod oshpaz va boshqa mutaxassislar xizmat ko‘rsatib, hamrohlik qilmoqda.
Ziyoratchilarimiz berilayotgan e’tibor va g‘amxo‘rlikdan mamnun bo‘lib, Yaratgandan mamlakatimiz tinchligi, xalqimiz farovonligini so‘rab duo qilmoqda.
Zotan, yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya barcha islohotlarning asosini tashkil etayotgan ayni pallada hojilarimiz ham ushbu jarayonga o‘z hissalarini qo‘shish, yurtimizga qaytgandan so‘ng bor kuch-g‘ayratlarini yurt tinchligi va taraqqiyoti, oilalar totuvligini ta’minlash, yoshlar ta’lim-tarbiyasi bilan shug‘ullanish, ehtiyojmandlarga ko‘mak berishdek savobli ishlarga safarbar etishlarini ta’kidlamoqdalar.
Zayniddin ESHONQULOV,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi
o‘rinbosari.