Sayt test holatida ishlamoqda!
04 Mart, 2025   |   4 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:35
Quyosh
06:53
Peshin
12:40
Asr
16:32
Shom
18:20
Xufton
19:33
Bismillah
04 Mart, 2025, 4 Ramazon, 1446
Maqolalar

"Ikkovlariga qanotingni pastlat" nima degani?

24.02.2025   4753   2 min.

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

 

عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، فِي قَوْلِ اللهِ تَعَالَى: ﮋﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘﮊ، قَالَ: لَا تَمْتَنِعْ مِنْ شَيْءٍ أَرَادَاهُ.

Hishom ibn Urva otasidan rivoyat qiladi:

«Alloh taoloning «Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat», degan qavli haqida: «Ikkovi iroda qilgan biror narsadan bosh tortma», dedi».

Sharh: Ya’ni ota-onang sendan xohlagan hech bir narsadan bosh tortmagin. Nimani xohlasalar, «Xo‘p», deb qilib bergin. Faqat bu yerda oldingi qoida, ya’ni Allohga ma’siyat ish bo‘lmasligi shart qilinadi.

Alloh taoloning Isro surasidagi «Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat» (24-oyat) degan qavlidan mana shu ma’no kelib chiqar ekan.

Farzand ota-onaning huzurida o‘zini qanchalik xokisor tutsa, shunchalik yaxshi. U o‘z rahmatini xokisorlik ila ota-onasiga pastlatib, poyandoz qilsa ham oz. Shu bilan birga, doimo ularga Alloh taolodan rahm-shafqat tilab duo qilib turishi lozim.

Ota-onani hurmatlash, e’zozlash masalasida hech bir tuzum yoki tarbiya vositasi Islomga teng ham, yaqin ham kela olmaydi. Ota-onaning hurmati, farzand ustidagi haqqi to‘g‘risidagi oyatlar, hadislar, islomiy hikmatlar, musulmonlar hayotidagi tajribalar dunyo tarixida bu borada misli ko‘rilmagan oliymaqom narsalar ekanligi ma’lum va mashhurdir.

عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ قَالَ: قَالَ لِي أَبِي: هَلْ تَدْرِي مَا قَوْلُهُ: ﮋﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘﮊ؟ أَنْ لَا تَمْتَنِعَ مِنْ شَيْءٍ أَرَادَاهُ.

Hishom ibn Urvadan rivoyat qilinadi:

«Otam menga: «U Zot taoloning «Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat» degan qavli nima ekanini bilasanmi? «Ikkovlari iroda qilgan biror narsadan bosh tortma», dedi».

Sharh: Bu rivoyat ham o‘zidan oldingi rivoyatga juda o‘xshash bo‘lishiga qaramay, biz undan avvalgisida yo‘q ma’noni chiqarib olamiz. Bu rivoyatda nasihatni ota o‘z bolasiga qilmoqda. Ha, otalar bolalarini tarbiya qilishda Qur’oni Karim oyatlarini anglatishlari, ota-onani hurmatlash haqida o‘gitlar berishlari oldin o‘tgan azizlarimizning tutgan yo‘llari bo‘lgan. Biz bu borada ham ulardan o‘rnak olishimiz lozim.

«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Mening uyimda iftor qiling

4.03.2025   246   4 min.
Mening uyimda iftor qiling

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Shayx Muhammad Mutavalliy Sha’roniy rahmatullohi alayh aytadilar:

"Bir kuni Ramazon oyida shomdan bir soat avval uyga qaytayotgan edim. Shu paytda masjiddagi darsimga ba’zan tashrif buyuradigan faqir odam meni to‘xtatdi. U meni qattiq quvonch bilan quchoqlab, ko‘z yoshlari bilan: — Sizdan iltimos qilaman, Alloh yuzi uchun, bugun mening uyimda iftor qiling! — dedi.

Shayx shunday davom etadi:
— Uning iltijosi tilimni tutib qo‘ydi, xohishi yuragimni zabt etdi va meni Alloh yuzi bilan so‘ragani qalbimni yoritdi.
Men unga: — Birodar, ahlim meni kutayapti, holatim bunga mos emas. Ammo...
Shunday desam-da, o‘zimni u kishi bilan yurib ketayotganimni sezdim. Uning uyini qayerdaligini ham, sharoiti qandayligini ham bilmasdim, shu qadar muhimi, iftorga ozgina vaqt qolgan edi.
Uning uyiga yetib borganimizda, bir xonali uy, oshxona va kichik ochiq bir hovli ekan. Uning uyi biron kishidan sotib olingan binoning tom qismida joylashgan bo‘lib, alohida kirish yo‘li va eski yog‘och zinasi bor edi. Zina ikki kishi bir vaqtda chiqishga dosh bera olmasdi, u eskirgan va arang turgan taxtalardek tuyuldi.
U odam haddan tashqari xursand edi. U menga minnatdorlik so‘zlarini aytib: — Qarang, ustoz, bu uy menga tegishli! (Albatta, barcha mulk Allohniki). Dunyoda hech kim mendan bir tiyin ham talab qila olmaydi! Qarang, ustoz, quyosh ertalab xonamga nur sochadi, kechqurun esa qarshi tomondan botadi. Men tong va shom oldidan shu yerda Qur’on o‘qiyman. Xotinim Alloh undan rozi bo‘lsin, ana u yerdagi oyna oldida o‘tirib, men uchun duo qiladi. Vallohi, ustoz, o‘zimni juda baxtiyor his qilaman, xuddi jannatda yashayotgandek!

Shayx shunday davom etadi:
— Bu so‘zlar go‘yo yuragimda jo‘r bo‘lib turardi. Men ehtiyotkorlik bilan zinadan chiqarkanman, yog‘ochlar sinmasin deb qo‘rqardim.
Biroz vaqt o‘tib, xonaga kirdik. Men o‘tirdim, u esa rafiqasi tomon yo‘l oldi. Shunda uning past ovozda: — Ustoz bugun bizning uyda iftor qiladilar, hozir taom tayyorla, — degan so‘zlari eshitildi. Xotini esa qiynalgan holda: — Vallohi, uyda birgina fuldan (bug‘doy yoki no‘xatdan tayyorlangan taom) boshqa hech narsa yo‘q. Iftorga ham yarim soat qoldi, bizda hatto tayyorlashga mahsulot ham yo‘q! — dedi.
Shayx:
— Bu muloqotning barchasini eshitib turdim. Shunda uy sohibiga bunday dedim: — Birodar, sizdan bir iltimosim bor: men bilan birga masjidga yuring, u yerda birodarlarimiz bilan birga iftor qilamiz. Keyin men siz bilan uyingizga qaytaman va sizga duo qilaman.
Uy sohibi rozi bo‘ldi va ular birgalikda masjidga yo‘l olishdi. Masjidda jamoat bilan birga iftor qilishdi va ibodat qilishdi. Keyin shayx va uy sohibi uning uyiga qaytishdi. Shayx unga va uning oilasiga duo qildi va ular bilan suhbatlashdi. Bu voqea uy sohibining qalbida chuqur iz qoldirdi va uning iymonini mustahkamladi.
Bu qissa bizga mehr-muhabbat, saxovat va birodarlikning ahamiyatini ko‘rsatadi. Shayxning uy sohibining holatini tushunib, uning ehtiromini saqlab, uni masjidga taklif qilishi va u yerda jamoat bilan birga iftor qilishlari ularning har ikkisi uchun ham barakotli bo‘ldi. Bu holat bizga insonlar o‘rtasidagi mehr-muhabbat va hamjihatlikning qanchalik muhim ekanligini eslatadi".

Homidjon domla ISHMATBЕKOV
 

Maqolalar