Cavol: Sha'bon oyida ro'za tutishni niyat qilib turibmiz. Og'iz ochish va yopish vaqtlari va duolarini aytib yuborsangiz, iltimos.
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohim. Darhaqiqat, Ko'plab hadisi shariflarda Sha'bon oyida nafl ro'za tutishga targ'ib qilingan. Jumladan, Oisha raziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sallallohu alayhi vasallam Sha'bon oyini juda ham kam (holatlarda) ro'zasiz o'tkazardilar”(Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).
Usoma ibn Zayd raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: "Bir kuni men Rasululloh sallallohu alayhi vasallamga shunday savol berdim: “Yo Rasululloh, men (Ramazondan tashqari) birorta oyda Sha'bondagidek ro'za tutganingizni ko'rmadim?" Rasululloh sallallohu alayhi vasallam dedilar: "Bu shunday oyki, odamlar Rajab bilan Ramazon o'rtasida undan g'aflatda qolishadi. Bu oyda amallar Robbul a'lamiynga ko'tariladi. Shunday ekan, men amalimni o'zim ro'zador holimda ko'tarilishini yaxshi ko'raman", dedilar (Imom Nasoiy rivoyati).
Nafl ro'zaning vaqti tong otgandan quyosh botguncha. Havo bulutli bo'lmaganda oddiy ko'z bilan ham tong otishi va quyosh botishini bilib olish mumkin. Kishi tong otgani yoki quyosh botganini aniqlay olmasa yoki havo bulutli bo'lsa, namoz vaqtlarini ko'rsatuvchi taqvimdan foydalanadi. Taqvimda “Tong” deb yozilgan vaqt og'iz yopishning oxirgi vaqti. O'sha vaqtdan keyin eb-ichsa, ro'zasi durust bo'lmaydi. Lekin saharlikdan uxlab qolgan odam hech narsa eb-ichmasdan nafl ro'zani niyat qilib, tutib ketaveradi. “Shom” deb yozilgan vaqt esa og'iz ochish vaqtidir. Undan avval og'iz ochib yuborilsa, kuni bo'yi tutgan ro'zasini buzib qo'yadi.
Nafl ro'zaning aksar hukmlari farz ro'zanikiga o'xshaydi, faqat niyatda “Tong otgandan to quyosh botguncha nafl ro'za tutishni niyat qildim”, deyiladi. Og'iz yopishda maxsus duo yo'q, u paytda yuqorida aytilgandek qilib niyat qilinadi. Iftorlik (og'iz ochish) duosi quyidagicha:
اَللَّهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَعَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْتُ، فَاغْفِرْلِى مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ
O'qilishi: "Allohumma laka sumtu va bika amantu va a'layka tavakkaltu va a'laa rizqika aftortu, fag'firliy ma qoddamtu va maa axxortu".
Ma'nosi: Allohim! Ushbu ro'zamni Sen uchun tutdim, Senga iymon keltirdim, Senga tavakkal qildim va bergan rizqing bilan iftor qildim. Mening avvalgi va keyingi gunohlarimni mag'firat qilgil. Vallohu a'lam.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi.
Shu yil 12-13 avgust kunlari Misr Arab Respublikasining Qohira shahrida "Sun’iy intellekt asrida diniy ulamolarning o‘rni" mavzusida konferensiya o‘tkazilmoqda.
Anjuman Misrning Darul-Ifto tashkiloti, Butun dunyo fatvo idoralari va institutlari Bosh kotibiyati tomonidan Prezident Abdul Fattoh as-Sisiy homiyligida tashkil etilgan.
Xalqaro anjumanda dunyoning 70 dan ortiq davlatidan muftiylar, vazirlar, ulamolar va axborot texnologiya mutaxassislari qatorida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov va Fatvo markazi bosh mutaxassisi Abdullatif domla Tursunov ishtirok etmoqda.
Joriy yilgi 10-xalqaro fatvo konferensiyasini ochib bergan Misr muftiysi doktor Nazir Muhammad Ayyod hazratlari yig‘ilganlarga minnatdorlik bildirish barobarida mavzu bo‘yicha nutq so‘zladi.
Anjuman davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov ham mavzu yuzasidan chiqish qilish asnosida mamlakatimiz aholisining diniy ehtiyojlarini ta’minlash borasida qilinayotgan ishlar, xususan, Fatvo markazi faoliyati haqida ma’lumot berdilar.
Shuningdek, mamlakat vaqflar vaziri doktor Usama Al-Azhariy, Jazoir Din ishlari va vaqflar vaziri doktor Yusuf Belmahdiy, Abu-Dabidagi Islom ishlari va vaqflar umumiy boshqarmasi raisi, doktor Umar Al-Deray, Islom hamkorlik tashkilotining Xalqaro Islom fiqhi akademiyasi bosh kotibi doktor Qutb Sano, Falastin Bosh sudyasi va Falastin Prezidentining Din ishlari bo‘yicha maslahatchisi doktor Mahmud Sidqiy Al-Habbash va boshqalar so‘zga chiqdi.
Anjumanda notiqlar raqamli transformatsiya va sun’iy intellekt davrida fatvo berishdagi muammolar, shariat va zamon talablari o‘rtasidagi muvozanatga erishish yo‘llari to‘g‘risida ma’ruza qilish barobarida mavzu yuzasidan taklif va mulohazalarini bildirmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati