Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
24 Декабр, 2024   |   23 Жумадул сони, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:21
Қуёш
07:47
Пешин
12:28
Аср
15:18
Шом
17:02
Хуфтон
18:22
Bismillah
24 Декабр, 2024, 23 Жумадул сони, 1446

Доллар нархи ошдими?

14.08.2019   7152   3 min.
Доллар нархи ошдими?

Шу кунларда кўпчиликнинг оғзида бир хил гап: “Доллар 9000 бўлибди, энди нима бўлади?”

Бундай хавотирли савол Аллоҳ таолога бўлган таваккулнинг озлигидан келиб чиқади.

Ҳа, доллар ошди ва бунинг эвазига нархлар қимматлади. Лекин ризқ Воҳид, Қаҳҳор, Раззоқ бўлган Зотнинг зиммасида. Доллар пайдо бўлмасидан олдин одамлар очликдан ўлаётганмиди?! Юртларда қаҳатчилик бошланганмиди?! Доллар нима у?! Банданинг ризқини белгилаб берадиган, унинг оч қолиш ёки қолмаслигини ҳал қилиб берадиган кучми?! Биз мусулмонмиз! Мусулмон одам “Менинг ризқимни Роббим беради” деган эътиқодда бўлиши керак!

Аллоҳ таоло Ўзининг суюкли Пайғамбарига шундай хитоб қилади:

وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا ۖ لَا نَسْأَلُكَ رِزْقًا ۖ نَّحْنُ نَرْزُقُكَ ۗ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَىٰ

“Аҳлингизни намоз ўқишга буюринг ва ўзингиз ҳам (намоз ўқишда) чидамли бўлинг! Биз Сиздан ризқ сўрамаймиз, (балки) Ўзимиз Сизга ризқ берамиз. Чиройли оқибат – жаннат (аҳли) тақвоникидир” (Тоҳа сураси, 132-оят).

Хўш, бошимизга ташвишлар, мусибатлар нима сабабдан келади?

Аллоҳ таоло Ўзининг Каломида шундай деган:

وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

“(Эй, инсонлар!) Сизларга не мусибат етса, бас, ўз қўлларингиз қилган нарса (гуноҳ) сабаблидир. Яна У кўп (гуноҳлар)ни афв этиб турур. (Акс ҳолда мусибат бундан ҳам кўп бўлур эди.)  Сизлар ерда (ҳеч кимни) ожиз қолдирувчи эмассизлар. Сизлар учун Аллоҳдан ўзга бирор (ҳақиқий) дўст ҳам, ёрдамчи ҳам йўқдир” (Шўро сураси, 30-31-оятлар).

Салафи солиҳларнинг бирларига: “Нархлар қимматлади” дейилди. Шунда у киши: “Уни истиғфор билан туширинглар!” дедилар.

Демак, бошимизга тушаётган мусибатлар, нархларнинг қимматлаши каби муаммолар бизнинг содир этган гуноҳларимиз сабабли бўлади. Шу боис ихлос билан “Астағфируллоҳ”ни кўп айтишимиз керак.

Бир аъробийга: “Бир бурда нон бир динор бўлибди” дейилганда, у: “Аллоҳга қасамки, агар буғдой дони бир динор бўлса ҳам, бу мени ташвишга солмайди. Мен Аллоҳга, У Зот менга буюрганидек ибодат қиламан. У Ўзи ваъда қилганидек менга ризқ беради” деди.

Биз кўпинча ўзимизга буюрилган ишларни унутиб, Аллоҳ таоло Ўз зиммасига олган масалада югуриб-еламиз. Яъни ризқ масаласида. Аммо ўзимизга буюрилган ибодатларни қилишда, бандаликни ўз ўрнига қўйишда сусткашлик қиламиз. Аллоҳ бизга буюрган ибодатларни ўз вақтида адо этсак, У Зот бизнинг ризқимизни зиёда қилиб беради.

Банданинг ризқида танглик бўлиши қилган гуноҳлари сабабидан экани ушбу ҳадисда ҳам таъкидланади.

Севикли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Банда содир этган гуноҳи туфайли ризқдан маҳрум бўлади” деганлар.

Шу боис гуноҳларимизга кўп истиғфор айтиб, тавбада бардавом бўлайлик!

Инсонлар Салама ибн Динорнинг олдига бориб, унга: “Эй Абу Ҳозим! Кўрмайсизми, нарх-наво қимматлабди” дейишди. Шунда у киши: “Бундан нега ташвишланяпсизлар?!! Нарх-наво арзонлигида бизга ризқ берган Зот нарх-наво қимматлаганда ҳам бизга ризқ беради” дедилар. Мана бу таваккул ва ишончнинг юксак кўринишидир.

Агар махлуқларнинг ризқи долларга боғлиқ бўлганида, доллар ошган пайтда осмонда парвоз қилаётган қушлар, денгизда сузиб юрган балиқлар ва қуруқликдаги барча жонзотлар очликдан ўлиб кетган бўларди.

Аллоҳ таоло бизни ибодатда, тавбада бардавом бандаларидан қилиб, ризқимизни зиёда ва баракали этсин!

 

Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Имомга етиша олмасам нима қиламан?

24.12.2024   915   2 min.
Имомга етиша олмасам нима қиламан?

Cавол: Мен жамоат намозига боришни энди бошладим. Мен намозни секин ўқийман. Гап шундаки, кўпинча мен салавотни ўқиётганимда имом икки тарафга салом бераётган бўлади. Шу ҳолада мен салавотни тугатиб, кейин дуо ўқиб сўнг салом беришим керакми ёки имом билан баробар салом беришим керакми?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз бу ҳолатда имом билан биргаликда салом берасиз. Зеро, салавот ўқиш суннат, имомга эргашиш эса вожиб амал саналади. Вожиб амал суннат амалдан юқори бўлгани сабабли сиз вожиб бўлган амални бажарасиз. Агар ташаҳҳуд (“Ат-таҳийёт...”) дуосини ўқиётганингизда имом салом бериб қолса, сиз ташаҳҳуд дуосини тугатиб, кейин салом берасиз. Чунки ташаҳҳуд дуосини ўқиш вожиб амал ҳисобланади. 

Бу ҳақда фиқҳий китобларимизда бундай дейилади: “Имомга иқтидо қилган киши салавотни ўқиётган вақтида имом салом берса, у ҳам имомга эргашиб салом беради. Чунки намознинг охирида салавот айтиш суннатдир” (“Фиқҳул ибодат” китоби).

Аллома ибн Обидин раҳимаҳуллоҳ бундай дейдилар: “Фарз ва вожиб амалларда кечиктирмасдан имомга эргашиш вожиб саналади. Аммо имомга эргашиш билан бошқа вожиб амал тенг келиб қолса, “имомга эргашиш керак” деб вожибни тарк қилмайди, балки аввал вожибни бажариб, кейин имомга эргашади. Масалан, имомга иқтидо қилган киши ташаҳҳудни тугатишдан аввал имом учинчи ракатга турса, иқтидо қилган киши аввал ташаҳҳудни тугатиб, кейин ўрнидан туриб, имомга эргашади (Чунки иккиси ҳам вожиб бўлиб, бирини бажараман деб бошқасини тарк қилмайди).

Агар имомга эргашиш билан суннат амал тенг келиб қолса, юқоридагидек қилмайди. Масалан, (сажда ёки рукуда) имомга иқтидо қилган киши тасбиҳни уч марта айтишидан аввал имом бошини кўтарса – фуқаҳоларимиз энг тўғриси дея айтган гапга кўра - имомга эргашади. Чунки суннатни тарк қилиш вожибни кечиктиришдан кўра устундир” (“Раддул муҳтор” китоби).

Хулоса қилиб айтганда, сиз салавот ёки ундан кейингги дуоларни ўқиётган пайтингизда имом салом бериб юборса, сиз имомга эргашиб, салом берасиз. Бу ўринда салавот ёки дуоларни охирига етказмайсиз. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази

Мақолалар