22 Октябр, 2025, 30 Рабиъус сони, 1447
22 Октябр, 2025, 30 Рабиъус сони, 1447
БИСМИЛЛАҲИР РОҲМАНИР РОҲИЙМ
Машҳур устозлардан бири Абдулазиз ат-Тавийжирийнинг уйларида меҳмон бўлиб, кундузи билан у кишининг суҳбатларида бўлдим.
Аср намози яқинлашган бир пайтда устоз мени қўлимдан ушлаб хонасига олиб кирдиларда: Сени ажойиб роҳат баҳш этувчи уч дақиқалик дам олишинги истайман дедилар. Гўёки бу Хитойнинг тиббиётига ўхшар эди.
Шундоқ ҳам дам олиш учун бир неча дақиқалардан ортиқ вақт йўқ эди. Мен ётдим. Устоз: кўзингни юм, оғзингни ёп ва дунёни унит, дедилар.
Мен икки кўзимни юмдим. Кўзни юмиш деганда: дунёни, муаммоларни, ғам-ғусса ва хафагарчиликларни эслатадиган манзараларни кўрмайсиз. Оғизни юмиш деганда: суҳбатлашмайсиз ва гапирмайсиз. Дунёни унитиш деганда: ўйингизни дунё ишларини тафаккур қилиш билан машғул қилмайсиз.
Ҳақиқатда кечаси билан ухлаб дам оламиз бироқ, борлиқ ўзгармайди. Чунки борлиқ Аллоҳнинг ҳимоясидадир. Ҳаётда борлигимиз йўқлигимизга, тириглигимиз вафот этганимизга ўхшайди. Биз шундай бир башармизки таом еймиз, бозорларда юрамиз, ухлаймиз ва яна уйғонамиз. Бироқ биз борлиқга келсакда ва ўтиб кетсакда дунёда бирор-бир нарса ўзгармайди.
Мен ушуб уч дақиқада унитишни бошладим. Ҳеч нарсани ўйламадим сўнг ўтириб олдим. Ишониг ажойиб бир роҳатни ҳис қилдим.
Устоз: бу машқни катта табиблардан ўргандим. Агар ишларинг ва ташвишларинг кўпайиб кетган бўлса кўзингни юм ва дунёни унит. Чунки бу иш билан дам оласан, қалбинг ва руҳинг таскин топади. Бу иш гўёки йўл юрган одамни бекатда дам олишига ўхшайди, дедилар. Мен ушбу уч дақиқалик дам олиш тажрибасидан келиб чиқиб айтаманки: сиз дунё муаммоларини юк қилиб кўтариб юрманг чунки сиз борлиқга масул эмассиз. Шунингдек оилангизни қазо қадарига ҳам эга эмассиз.
Болангиз касал бўлиб қолса, шифо Аллоҳдан, қизингиз бирор-бир ташвиш билан сизга шикоят қилса, унинг ечими Аллоҳдан, қарздор бўлиб қолсангиз, унинг ҳал бўлиши ҳам Аллоҳдан ва агар сизга бирор бир мусибат етса, унинг ечими ҳам Аллоҳдандир.
Шундай экан барча ишларнинг калитини Аллоҳга топширинг ва дунёни унитинг. Шуни билинки, сиз бу оламда бир заррасиз. Тадбирингиз ҳам ҳаракатингиз ҳам Аллоҳнинг қўлидадир.
Сизга фақатгина Мавлоингизга гўзал бандалик қилишингиз даркордир. Шу билан Аллоҳнинг розилигига эришасиз, ишларингизни тадбири гўзал бўлади ва сизни Яратган зот энг яхши йўлга йўналтириб қўяди.
Бугунли кунимиз шовқин, захмат, толиқиш ва қийинчиликлар билан тўлиб тошган. Ғам-ғуссалар ва муаммолар билан машғул бўлиб қолганмиз. Мисол учун: болаларимизнинг ўқиши, уй ишлари, ҳисоб китоб, ниҳоясига етмаган ишларимиз, ҳаққини талаб қилаётган дўстларимиз, қарзларини сўраётган пул эгалари ва бир қанча ҳаёт талаб қиладиган узундан-узун ишлар.
Буларнинг барчасидан узулиб, ҳаётингизда ҳотиржамлик, сокинлик ва осойишталикни пайдо қилишингиз учун кўзингизни юмиб ва дунёни унитишингиз учун бир қанча дақиқа зарур бўлади. Бу вақтда барча ишингизни ҳатто қалблардаги нарсаларни ҳам билувчи Зотга топширинг!
Бу қандай ҳам роҳат берувчи бир лаҳзаки, мен уни ҳеч эсимдан чиқармайман. Қачон ушбу ишни қилсам роҳат қиламан, хотиржам ва тинч бўламан.
Бу ўрганган ишимни қилишимдан олдин жуда ташвишли, қачон мошинамга ўтирсам жисмимни толиқганини ва руҳимни безовта бўлганлигини сезаман.
Лекин ушбу уч дақиқалик кўзни юмиб, дунёни унитиш менга доимо вазминликни, роҳат ва хотиржамликни қайтариб беради.
Шундай экан эй азиз дўстим! Ҳаётингиз давомида сизга роҳат ва ҳотиржамлик берувчи бир бекат қуринг. Борлиқни Эгасига, халқни Яратувчисига ва ишингизни Аллоҳга топширинг. Қурган бекатингизда тўхтаб, дам олиб, тинчлик, сакинат ва ҳотиржамликка эга бўлганингиздан сўнг куч-қувватга эга бўлиб, ҳаётингизни давом эттиринг!
“Ниҳоят баҳтли бўлишни кашф қилдим” асаридан. “Кулол-Қўрғон” жомеъ масжиди имом хатиби Абдурахманов Яҳё таржимаси.
Аллоҳнинг ёрдами келиши учун қилинадиган 5 шартни эътиборингизга тақдим қиламиз. Албатта, унинг сабаб ва шартлари фақатгина шу 5 та билан чекланиб қолмайди. Биз 5 тасинигина эслатиб ўтишни лозим деб топдик.
Биринчи шарт, иймон келтириш, яъни мўмин бўлиш. Бу ҳақда Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
“Мўминларга нусрат бериш Бизнинг зиммамиздаги ҳақ бўлган” (Рум сураси, 47-оят).
Демак, Аллоҳнинг ёрдамига эришиш учун иймон келтирганлардан бўлиш керак экан.
Иймон нима? Бу ҳақда Жаброил алайҳиссалом “Менга иймон ҳақида хабар бер”, деб сўраганда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳга, Унинг фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига ва охират кунига иймон келтиришинг ва қадарнинг яхшисига ҳам, ёмонига ҳам иймон келтиришинг”, деб жавоб берганлар.
Булар иймоннинг устунларидир. Сиз унинг ҳар бирига шундай иймон келтирингки, улар амалларингизда акс этсин. Мана шу энг муҳимидир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Аллоҳга бўлган ишончлари ниҳоятда кучли эди. Кунларнинг бирида ғазотдан қайтиб қиличларини дарахтга илдилар ва унинг остида ухлаб қолдилар. У ердан ўтаётган бир мушрик Пайғамбаримизнинг дарахтга осиғлик турган қиличларини олиб, муборак бўйинларига ҳужум қилмоқчи эди, Набий алайҳиссалом уйғониб қолдилар. Шунда ҳалиги мушрик:
— Энди сени ким қутқара олади?! − деди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам эса:
— Аллоҳ қутқаради! − деб жавоб бергандилар мушрикнинг қўллари қалтираб қолди, қўлидаги қилич эса ерга тушиб кетди.
Агар иймон сизнинг амалларингизда ўз аксини топса қандай мўъжизалар содир бўлишини кўрдингизми?
Агар Аллоҳ сиз билан бирга бўлса кимдан ёки нимадан қўрқасиз?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу Савр ғорига беркинган эдилар. Икковлари ғорнинг энг юқори қисмига чиқиб олишди. Мушриклар ҳам бўш келмасдилар. Тиш-тирноқлари билан уларни излаб топишга ҳаракат қилардилар. Ҳар бир қарич ерни илма тешик қилдилар.
Савр ғорининг олдига ҳам келдилар. Ҳазрат Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бирор зарар етиб қолишидан ниҳоятда хавфсираб, хавотирга тушардилар. Лекин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Абу Бакр нимадан қўрқяпсан, маҳзун бўлма, Аллоҳ биз билан”, дедилар.
Агар Аллоҳ сиз билан эканига қатъий иймон келтирсангиз сизни ҳеч ким ва ҳеч нарса қўрқита олмайди. Одамларнинг аксарияти дучор бўлган қўрқув кишанларидан озод бўласиз. Юсуф алайҳиссалом каби зиндон сиз учун озодликдан севимлироқ бўлади. Оч бўлсангиз ҳам ғам чекмайсиз Аллоҳ ризқингизни беришига ишонасиз, бемор бўлсангиз фақат Ўзи шифо беришига амин бўласиз. Шунинг учун иймон Аллоҳнинг ёрдами келишининг биринчи асосларидан саналади.
Иккинчи шарт, иймонда мустақим туриш, собитқадам бўлиш. Сиз то иймонда мустақим тураркансиз, Аллоҳнинг ёрдами сиздан тўхтамайди. Аллоҳнинг ҳар бир ишга қодир эканига ишонар экансиз Ўзи сизга ёрдамчи бўлади. “Албатта, Аллоҳ Ўзига ёрдам берганларга ёрдам берур” (Ҳаж сураси, 40-оят).
Учинчи шарт, бирлашиш. Кунларнинг бирида Форс ҳукмдори Умар розияллоҳу анҳу билан учрашмоқчи бўлди. Узоқ йўл юриб, Мадина шаҳрига етиб келди. Шаҳарга киришда ўзининг шохона кийимларини кийиб олди. Дастлаб масжидга олиб боришди, лекин у ерда Умар розияллоҳу анҳуни топмадилар. Яқин атрофда ўйнаб, югуриб юрган ёш болалар: “Сизлар мўминлар амирини қидиряпсизми?” деб сўрашди. Улар: “Ҳа” дейишганди, болалар: “Масжиднинг орқа томонида ухлаяптилар”, дедилар.
Масжиднинг орқа томонига ўтиб қарашса Халифа Умар розияллоҳу анҳу кийимларини буклаб, ерда ухлаб ётардилар. Саҳобалар халифани уйғотиб юбормаслик учун жим турдилар. Форс ҳукмдори: “Умар қани? Унинг қўриқчиларичи? Ахир сизлар Форсни забт этган бўлсангиз, қасрларингиз қаерда?” деб хайратланиб саволларни бераётганида Умар розияллоҳу анҳу уйғониб кетди. “Сен Форс ҳукмдоримисан?” деб сўрадилар. У: “Ҳа”, деб жавоб берди. “Сени бу ерга нима олиб келди?” дедилар Умар розияллоҳу анҳу. У: “Ислом дини келмасидан олдин ҳам сизлар билан ўртамизда жуда кўп урушлар ўтди. Ҳар гал сизларни мағлуб қилардик. Аммо мусулмон бўлганингиздан кейин сизларни енга олмадик. Қўшинларингиз кучли бўлгани учун эмас, балки Аллоҳ сизларга ёрдам бергани учун ғолиб бўлдингиз деб биламан”, деди.
Умар розияллоҳу анҳу бундай дедилар: “Ҳа, тўғри. Яна бир сабаб – биз бирлашдик. Бирлашиш Аллоҳ таолонинг ёрдами келишига сабаб бўлади. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Аллоҳга ва Унинг Расулига итоат қилинг. Ўзаро низо қилманг, у ҳолда тушкунликка учрайсиз ва куч-қувватингиз кетадир””.
Тўртинчи шарт, илм олишга ҳаракат қилиш. Тарихдаги жангларда ғалабалар ўз-ўзидан қўлга киритилмаган. Балки унга пухта тайёргалик, илм орқали эришилган. Ўтган аср мусулмонларининг барчалари қори бўлишган. Мағрибнинг ҳумкдорларидан бири ўғлини уйлантирмоқчи бўлди. Шунда кимнинг уйида қория қизи бўлса, уйнинг деразаси олдида шамни ёқиқ қолдиришга эълон қилди. Шу кеча, шаҳар жуда ёришиб кетди, чунки ҳар бир уйнинг деразаси олдида кўплаб шамлар ёқилганди. Ҳа, ҳар бир уйда Қуръонни ёддан биладиган бир нечта қизлар бор эди. Бу услуб қўл келмаганидан подшоҳ энди бу кеча ҳадис тўпламларини ҳам ёддан биладиганлар шам ёқсинлар деган буйруқни берди. Шамлар сони анча камайган бўлсада, аммо ҳар бир уйда биттадан бўлсада ёқилгани бор эди.
Саҳобалар розияллоҳу анҳум Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тавсияларига биноан иброний тилни ўрганишди. Ҳатто “биз уларнинг ўзидан ҳам яхшироқ ёза ва сўзлаша оламиз” дедилар.
Илм енгилмас кучдир. Буни айниқса ёшлар яхшилаб билиб олишлари лозим.
Бешинчи шарт, сабр-тоқат қилиш. Бир ёш йигит илм ўрганишга ният қилди. Лекин илм йўлидаги қийинчиликларга бардош қила олмади. Уйига қайтиб кетишга қарор қилди. Юкларини йиғиб, йўлга отланди. Йўлда кетар экан, йўл бўйидаги сув оқимига кўзи тушди. Ва ўз-ўзига: “сув юмшоқ, тош қаттиқ бўлса, лекин шунда ҳам сув тошни ёриб ўтишга муваффақ бўляпти. Менинг қалбим шу тошдан ҳам қаттиқ эмаску. Қатъий бўлсам илм қалбимни ёриб киради”, деди. Вақт ўтиб шу йигит ўз соҳасининг энг йирик олимларидан бирига айланди.
Сабр бу кутиш дегани эмас. Балки мақсад сари ҳаракат қилишга, бардавом бўлишга ҳам сабр керак. Сабр нафснинг ёлғонлари билан доимий курашдир.
Аллоҳга итоат этиш барча яхшиликлар эшигининг калитидир. Бу йўлда собитқадам бўлишга интилинг. Озгиндан бўлса ҳам, ҳар куни мунтазам тарзда солиҳ амал қилинг.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа