BISMILLAHIR ROHMANIR ROHIYM
Mashhur ustozlardan biri Abdulaziz at-Taviyjiriyning uylarida mehmon bo‘lib, kunduzi bilan u kishining suhbatlarida bo‘ldim.
Asr namozi yaqinlashgan bir paytda ustoz meni qo‘limdan ushlab xonasiga olib kirdilarda: Seni ajoyib rohat bahsh etuvchi uch daqiqalik dam olishingi istayman dedilar. Go‘yoki bu Xitoyning tibbiyotiga o‘xshar edi.
Shundoq ham dam olish uchun bir necha daqiqalardan ortiq vaqt yo‘q edi. Men yotdim. Ustoz: ko‘zingni yum, og‘zingni yop va dunyoni unit, dedilar.
Men ikki ko‘zimni yumdim. Ko‘zni yumish deganda: dunyoni, muammolarni, g‘am-g‘ussa va xafagarchiliklarni eslatadigan manzaralarni ko‘rmaysiz. Og‘izni yumish deganda: suhbatlashmaysiz va gapirmaysiz. Dunyoni unitish deganda: o‘yingizni dunyo ishlarini tafakkur qilish bilan mashg‘ul qilmaysiz.
Haqiqatda kechasi bilan uxlab dam olamiz biroq, borliq o‘zgarmaydi. Chunki borliq Allohning himoyasidadir. Hayotda borligimiz yo‘qligimizga, tirigligimiz vafot etganimizga o‘xshaydi. Biz shunday bir basharmizki taom yeymiz, bozorlarda yuramiz, uxlaymiz va yana uyg‘onamiz. Biroq biz borliqga kelsakda va o‘tib ketsakda dunyoda biror-bir narsa o‘zgarmaydi.
Men ushub uch daqiqada unitishni boshladim. Hech narsani o‘ylamadim so‘ng o‘tirib oldim. Ishonig ajoyib bir rohatni his qildim.
Ustoz: bu mashqni katta tabiblardan o‘rgandim. Agar ishlaring va tashvishlaring ko‘payib ketgan bo‘lsa ko‘zingni yum va dunyoni unit. Chunki bu ish bilan dam olasan, qalbing va ruhing taskin topadi. Bu ish go‘yoki yo‘l yurgan odamni bekatda dam olishiga o‘xshaydi, dedilar. Men ushbu uch daqiqalik dam olish tajribasidan kelib chiqib aytamanki: siz dunyo muammolarini yuk qilib ko‘tarib yurmang chunki siz borliqga masul emassiz. Shuningdek oilangizni qazo qadariga ham ega emassiz.
Bolangiz kasal bo‘lib qolsa, shifo Allohdan, qizingiz biror-bir tashvish bilan sizga shikoyat qilsa, uning yechimi Allohdan, qarzdor bo‘lib qolsangiz, uning hal bo‘lishi ham Allohdan va agar sizga biror bir musibat yetsa, uning yechimi ham Allohdandir.
Shunday ekan barcha ishlarning kalitini Allohga topshiring va dunyoni uniting. Shuni bilinki, siz bu olamda bir zarrasiz. Tadbiringiz ham harakatingiz ham Allohning qo‘lidadir.
Sizga faqatgina Mavloingizga go‘zal bandalik qilishingiz darkordir. Shu bilan Allohning roziligiga erishasiz, ishlaringizni tadbiri go‘zal bo‘ladi va sizni Yaratgan zot eng yaxshi yo‘lga yo‘naltirib qo‘yadi.
Bugunli kunimiz shovqin, zaxmat, toliqish va qiyinchiliklar bilan to‘lib toshgan. G‘am-g‘ussalar va muammolar bilan mashg‘ul bo‘lib qolganmiz. Misol uchun: bolalarimizning o‘qishi, uy ishlari, hisob kitob, nihoyasiga yetmagan ishlarimiz, haqqini talab qilayotgan do‘stlarimiz, qarzlarini so‘rayotgan pul egalari va bir qancha hayot talab qiladigan uzundan-uzun ishlar.
Bularning barchasidan uzulib, hayotingizda hotirjamlik, sokinlik va osoyishtalikni paydo qilishingiz uchun ko‘zingizni yumib va dunyoni unitishingiz uchun bir qancha daqiqa zarur bo‘ladi. Bu vaqtda barcha ishingizni hatto qalblardagi narsalarni ham biluvchi Zotga topshiring!
Bu qanday ham rohat beruvchi bir lahzaki, men uni hech esimdan chiqarmayman. Qachon ushbu ishni qilsam rohat qilaman, xotirjam va tinch bo‘laman.
Bu o‘rgangan ishimni qilishimdan oldin juda tashvishli, qachon moshinamga o‘tirsam jismimni toliqganini va ruhimni bezovta bo‘lganligini sezaman.
Lekin ushbu uch daqiqalik ko‘zni yumib, dunyoni unitish menga doimo vazminlikni, rohat va xotirjamlikni qaytarib beradi.
Shunday ekan ey aziz do‘stim! Hayotingiz davomida sizga rohat va hotirjamlik beruvchi bir bekat quring. Borliqni Egasiga, xalqni Yaratuvchisiga va ishingizni Allohga topshiring. Qurgan bekatingizda to‘xtab, dam olib, tinchlik, sakinat va hotirjamlikka ega bo‘lganingizdan so‘ng kuch-quvvatga ega bo‘lib, hayotingizni davom ettiring!
“Nihoyat bahtli bo‘lishni kashf qildim” asaridan. “Kulol-Qo‘rg‘on” jome’ masjidi imom xatibi Abduraxmanov Yahyo tarjimasi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyat qilgan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Hayo – iymondandir. Iymon jannatdadir. Fahsh qabohatdandir. Qabohat esa do‘zaxdadir” [1], deganlar.
Ka’b hazratlarining bir gaplari bor: “Hammaning oldida odamlardan uyalganingiz singari yolg‘iz qolganda ham Alloh taolodan hayo qilinglar”.
Bizlar omma oldida uyatchan bo‘lganimiz qadar maxfiy paytlarda Alloh taolodan hayo qilayapmizmi?! Hammaning oldida biror xato qilib qo‘ygudek bo‘lsak, odamlar bizni gap-so‘z qilishlaridan qo‘rqib yurganimiz kabi hech kim ko‘rmagan paytda Alloh bizni ko‘rib turganini his qila olyapmizmi?!
Ulug‘lardan biri bunday deydi: “Hammaning oldida qilishdan uyaladigan ishini yashirincha qilgan odamning qadri yo‘qdir”.
Alloh taoloning nazdida beqadr bo‘lishimiz va odamlar orasida hurmatimizni yo‘qotishimiz qay birimizga yoqadi?! Mana bu misralar juda to‘g‘ri yozilgan:
Gar hayo pardasi sitilsa nogoh,
Qo‘rquv ham solmasa ish nihoyasi,
Istagan narsangni qilaver gumroh,
Bexayr hayotning shudir doyasi.
Iffat tark aylasa insonni agar,
Ortidan ketgaydir xayru halovat.
Ko‘zlaring ochibroq solsang-chi nazar:
Po‘stloq turar ekan, novda salomat!
Lekin hayo bobida uyalmaslik kerak bo‘lgan amallar ham borki, bu ishlarni hikmat va odob ila ado etmog‘imiz lozim. Ulug‘lardan biri: "Uch narsa borki, ulardan uyalma:
1. Ilm izlash. Bir so‘rab, bir so‘ramay yuradigan bo‘lsang, u holda hech qachon ilmga erisha olmaysan.
2. Badan kasalligi. Alloh taolo seni birorta kasallik bilan sinasa, o‘z qobig‘ingga o‘ralib olib, odamlardan ajralma.
3. Kambag‘al yaqin qarindosh. Bu mening amakimning o‘g‘li yoki tog‘amning o‘g‘li deyishdan uyalma”, deydi.
Hayo martabalarining eng yuqorisi banda Robbisidan hayo qilishi va U Zotga osiylik qilmasligi, ibodatlarida kamchilikka yo‘l qo‘ymasligidir. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Kim Alloh taolodan hayo qilsa, boshni va u qamrab olgan narsalar (ko‘z, quloq kabi a’zolar)ni saqlasin, qorin va u qamrab olgan narsalar (farj kabi a’zolar)ni ehtiyot qilsin. O‘lim va chirishni yodga olsin. Oxiratni istagan kishi dunyo ziynatlarini tark qiladi, kim ularni qiladigan bo‘lsa, Alloh taolodan haqiqiy ma’noda hayo qilgan bo‘ladi”, [2] dedilar.
Alloh taolo bergan ne’matlarini va U Zotning haqqini ado etishda kamchilikka yo‘l qo‘yayotganingizni ko‘ra olishingiz hayodandir. Alloh taologa itoat qilib, Unga osiylik qilmasangiz qiyomat kunida bandaga amallari ko‘rsatilganida Alloh taolo u bandani azoblashdan hayo qiladi.
Rivoyat qilinishicha, Misr azizi (shoh yoki xazinabon)ning ayoli Yusuf alayhissalomga ko‘ngli tushib buzuq ishni qilmoqchi bo‘lganida, uyning burchagida turgan butning yuzini yopib qo‘yadi. Shunda Yusuf alayhissalom: “Nima qilyapsan?” – deb so‘raydi. Ayol javoban: “Undan hayo qilyapman”, deydi. Yusuf alayhissalom esa: “Men Allohdan hayo qilishga haqliroqman”, deydi.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Termiziy rivoyat qilgan va “Hasan sahih” qaror bergan.
[2] Imom Ahmad va Imom Termiziy rivoyati.