Кўк чой юрак ритмини издан чиқариши мумкин, қон босими паст юрадиган кишиларда эса, уни яна пасайтириб юбориши мумкин.
Мутахассисларнинг сўзларига қараганда, баъзи кишиларга кўк чой ичиш ярамайди.
Бу хусусан, юрак-қон томир тизимида хасталиги бор кишиларга тааллуқлидир.
Шунингдек, ўниккибармоқли ичагида касаллиги бор кишиларга ҳам кўк чой ичиш мумкин эмас. Бундай ҳолатда кўк чой ичиш ошқозон ва ичакларга зарар етказади.
Кўк чой ичишдан қалқонсимон безларида касаллиги бор кишилар ҳам ўзларини тийишлари лозим. Эмизикли оналар кўк чой ичишлари уларнинг тиниқиб ухлашларига зарар қилади.
Кўк чойда мавжуд бўлган кофеин ва теофилин моддалари тахикардия хасталигини келтириб чиқариши мумкин ва асаб тизими фаолиятини издан чиқариши мумкин.
Глаукома ва подагра касалликлари бор кишиларга бу чойни ичиш тавсия этилмайди.
Чой қанча кўп дам еса, ундаги пурин кислотаси шунчалик кўпаяди.
Бундан ташқари кўк чойни чекланмаган кўп миқдорда ичиш мумкин эмас. Бу эса, буйракларда тош пайдо бўлиши хавфини туғдиради.
Жалолиддин Нуриддинов тайёрлади
15 февраль 2017 йил
Ал-Кисоий ал-Куфий 119/737 йил Куфада дунёга келган.
Тўлиқ исми: Али ибн Ҳамза ибн Абдуллоҳ ибн Баҳман ибн Файрузм ал-Кисоий ал-Куфий. Имом ал-Кисоий ёшлигида илм ўрганишга жуда интиларди, лекин бошланғич даврда муваффақият қозона олмасди. Бир сафар Қуръонни ёд олишда қийналгач, устозига: “Мен ҳеч нарсани ёдлай олмаяпман, чарчадим”, деди.
Устоз унга сабр қилишни ва Қуръоннинг баракасига ишонишни тавсия қилди. Шундан сўнг, Имом ал-Кисоий сабр билан ҳаракат қилиб, Қуръонни мукаммал ёд олди ва кейинчалик машҳур қироат имомларидан бири бўлди. Бу воқеа сабр ва меҳнатнинг самарасини эслатади.
Ҳаёти: Ал-Кисоий Куфада туғилган ва тилшуносликда ҳам, қироатда ҳам юқори мақомга эга бўлган. Ундан нега «Кисоий» деб ном олганлиги ҳақида сўрашганида у, – "чунки мен ҳажда кисода (кийимда) эҳром боғлаганман", деб жавоб берган экан. У асли форс бўлиб, Бани Асад қабиласининг қулларидан эди.
Илмий фаолияти: Унинг асосий устозлари Ҳамза ал-Куфий ва бошқа йирик қироатчилар бўлган. Бундан ташқари Куфа мактабини асосчиси ҳисобланади.
Муоз ал-Ҳарро ва Абу Жаъфар Руасийларда наҳвдан таҳсил олди. Улар-даги илмларни олиб бўлиб, улардан қониқмай қолгач, Басрага келиб Исо ибн Умар, Абу Амр ибн ал-Ало ва Ал-Халил ибн Аҳмаддан илм ўрганган. Қироатни эса Шўба ибн Ҳажжождан таълим олган.
У зот жуда кўп асарлар ҳам ёзган: "Китаб мухтасар фи ан-наҳв" (Наҳвга оид қисқа бўлган китоб), "Китаб ал-ҳудуд фи ан-наҳв" (Наҳвдаги ҳадлар оид китоб), "Китоб ал-қироат (Қироатга доир китоб)", "Китаб ал-адад (Сонларга доир китоб)", "Китаб ихтилаф ал-адад (Сонларнинг ихтилофига оид китоб)", "Китаб ал-ҳуруф (Ҳарфларга оид китоб)", "Китаб маоний ал-Қуръан (Қуръон маънолари ҳақидаги китоб)" каби кўплаб китоблар ёзган.
Наҳвдан Фарро унинг хос шогирдларидан ҳисобланади.
Кисоий 189/805 йил Рой шаҳрида вафот этган.
Маткаримов Нурмуҳаммад,
Ҳадис илми мактаби ўқитувчиси.