Ko‘k choy yurak ritmini izdan chiqarishi mumkin, qon bosimi past yuradigan kishilarda esa, uni yana pasaytirib yuborishi mumkin.
Mutaxassislarning so‘zlariga qaraganda, ba’zi kishilarga ko‘k choy ichish yaramaydi.
Bu xususan, yurak-qon tomir tizimida xastaligi bor kishilarga taalluqlidir.
Shuningdek, o‘nikkibarmoqli ichagida kasalligi bor kishilarga ham ko‘k choy ichish mumkin emas. Bunday holatda ko‘k choy ichish oshqozon va ichaklarga zarar yetkazadi.
Ko‘k choy ichishdan qalqonsimon bezlarida kasalligi bor kishilar ham o‘zlarini tiyishlari lozim. Emizikli onalar ko‘k choy ichishlari ularning tiniqib uxlashlariga zarar qiladi.
Ko‘k choyda mavjud bo‘lgan kofein va teofilin moddalari taxikardiya xastaligini keltirib chiqarishi mumkin va asab tizimi faoliyatini izdan chiqarishi mumkin.
Glaukoma va podagra kasalliklari bor kishilarga bu choyni ichish tavsiya etilmaydi.
Choy qancha ko‘p dam yesa, undagi purin kislotasi shunchalik ko‘payadi.
Bundan tashqari ko‘k choyni cheklanmagan ko‘p miqdorda ichish mumkin emas. Bu esa, buyraklarda tosh paydo bo‘lishi xavfini tug‘diradi.
Jaloliddin Nuriddinov tayyorladi
15 fevral 2017 yil
Al-Kisoiy al-Kufiy 119/737 yil Kufada dunyoga kelgan.
To‘liq ismi: Ali ibn Hamza ibn Abdulloh ibn Bahman ibn Fayruzm al-Kisoiy al-Kufiy. Imom al-Kisoiy yoshligida ilm o‘rganishga juda intilardi, lekin boshlang‘ich davrda muvaffaqiyat qozona olmasdi. Bir safar Qur’onni yod olishda qiynalgach, ustoziga: “Men hech narsani yodlay olmayapman, charchadim”, dedi.
Ustoz unga sabr qilishni va Qur’onning barakasiga ishonishni tavsiya qildi. Shundan so‘ng, Imom al-Kisoiy sabr bilan harakat qilib, Qur’onni mukammal yod oldi va keyinchalik mashhur qiroat imomlaridan biri bo‘ldi. Bu voqea sabr va mehnatning samarasini eslatadi.
Hayoti: Al-Kisoiy Kufada tug‘ilgan va tilshunoslikda ham, qiroatda ham yuqori maqomga ega bo‘lgan. Undan nega «Kisoiy» deb nom olganligi haqida so‘rashganida u, – "chunki men hajda kisoda (kiyimda) ehrom bog‘laganman", deb javob bergan ekan. U asli fors bo‘lib, Bani Asad qabilasining qullaridan edi.
Ilmiy faoliyati: Uning asosiy ustozlari Hamza al-Kufiy va boshqa yirik qiroatchilar bo‘lgan. Bundan tashqari Kufa maktabini asoschisi hisoblanadi.
Muoz al-Harro va Abu Ja’far Ruasiylarda nahvdan tahsil oldi. Ular-dagi ilmlarni olib bo‘lib, ulardan qoniqmay qolgach, Basraga kelib Iso ibn Umar, Abu Amr ibn al-Alo va Al-Xalil ibn Ahmaddan ilm o‘rgangan. Qiroatni esa Sho‘ba ibn Hajjojdan ta’lim olgan.
U zot juda ko‘p asarlar ham yozgan: "Kitab muxtasar fi an-nahv" (Nahvga oid qisqa bo‘lgan kitob), "Kitab al-hudud fi an-nahv" (Nahvdagi hadlar oid kitob), "Kitob al-qiroat (Qiroatga doir kitob)", "Kitab al-adad (Sonlarga doir kitob)", "Kitab ixtilaf al-adad (Sonlarning ixtilofiga oid kitob)", "Kitab al-huruf (Harflarga oid kitob)", "Kitab maoniy al-Qur’an (Qur’on ma’nolari haqidagi kitob)" kabi ko‘plab kitoblar yozgan.
Nahvdan Farro uning xos shogirdlaridan hisoblanadi.
Kisoiy 189/805 yil Roy shahrida vafot etgan.
Matkarimov Nurmuhammad,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.