Ikki o'zbek fil'mi: «Imom Abu Iso Muhammad Termiziy» (2019) va "Sharqdan nur "(2005) Islam-Today internet nashri tomonidan musulmonlar haqida eng yaxshi 10 ta fil'mlar qatoriga kiritildi.
“Bu juda sifatli kartina - O'zbekistonda ko'p yillar ichida birinchi marotaba suratga olingan diniy fil'm. Rejissyor va stsenariy muallifi shoirlar haqidagi fil'mlarning sovet an'anasiga tayanadi. Kartinada sevgi-muhabbat hikoyasi ham bor (gap bir qizni sevib qolib, Abu Iso uylanish uchun ustozini sovchilikka yuborish uchun yuborgani, lekin Allohning irodasi bilan qiz allaqachon unashtirilgan bo'lib chiqishi haqida bormoqda), lekin biz asosiy qahramon o'zini butunlay ma'naviy hayotga bag'ishlashini tushunamiz. Bu erda asosiy qahramonga qarshilik ko'rsatadigan yovuz kishi ham bor. Imom olijanob buyuk odamdek gavdalanadi va butunlay o'zini da'vat qilishga bag'ishlaydin. Raqibini esa hasad his-tuyg'ulari boshqaradi. U nafaqat boshqalarning hayotini zaharlaydi, balki o'zini yo'q qiladi. Bosh qahramon oqilona tarza fikr yuritadi, fil'mda mo''jizalar yo'q: Abu Iso Muhammad Termiziy hech kimga shifo bermaydi, o'zgartirmaydi. U faqat bilim to'plash va saqlab qolish uchun xizmat qiladi. Imom yigirma yilni vatanidan tashqarida hadis to'plash bilan o'tkazdi. Yigirma yil ichida Termiziy Shayx Ishoq ibn Rohavayh Marvaziy va boshqa ko'plab olimlardan tahsil oladi. Yigirma besh yoshida (boshqa versiyaga ko'ra, yigirma olti yoshida) Iroqqa, Basra shahriga borib, o'sha mintaqalarning ko'zga ko'ringan olimlaridan saboq ola boshladi, shundan so'ng Shomga, u erdan esa Hijozga boradi. Ana shu yigirma yillik sayyohat va ta'lim olishlar chog'larida Abu Iso Termiziy olimlardan eshitgan barcha hadislarini yod olar va yozib olar, har xil bahslarda ishtirok etgan”, - deyiladi maqolada «Imom Abu Iso Muhammad Termiziy» (2019) fil'mi haqida.
Boshqa yana bir o'zbek fil'mi bo'lmish "Sharqdan nur "(2005) kartinasiga mana bunday ta'rif beriladi: "Tibbiyot" atamasi qayerdan kelib chiqqanini hech o'ylab ko'rganmisiz? Olim va tadqiqotchilar orasida bu so'zning paydo bo'lishi Ibn Sino (Avitsenna), Buyuk Sharq allomasi, tabibi, olimi – "madat Sino" nomi bilan bog'liq degan fikr mavjud. Uning asarlarining aniq soni noma'lum,ammo tadqiqotchilar 160 va 450 raqamlari orasida deb faraz qilishadi. Uning kitoblari yoqib yuborildi, o'g'irlandi va yashirildi, ammo ularning oddiy sanab o'tilishi ham ta'sirli eshitiladi: "Shifo kitobi", "Najot kitobi", "Ko'rsatma va o'gitlar kitobi", "Ilm kitobi". Fil'mda dunyoga mashhur olim-entsiklopedist Ibn Sinoning buyuk mutafakkir Abu Rayhon Beruniy bilan tanishuvi asos qilib olingan. Suratga olish ishlari bir qancha mamlakatlar – O'zbekiston, Eron, Frantsiya va Rossiya hududida bo'lib o'tgan bo'lib, Sharq mutafakkiri rolini yosh iste'dodli aktyorlar Hasan va Husan Solihovlar ijro etishgan.
Fil'm biografik, ma'rifiy xarakterga ega bo'lib chiqdi. Rejissyorning so'zlariga ko'ra, avvaliga u ilmiy asarlari haqida ko'proq ma'lumot bermoqchi bo'lgan, ammo Avitsenna (Ibn Sinoni G'arb tadqiqotchilari shunday deb atashadi) haqidagi mavjud fil'mlarni tahlil qilgach, Shuhrat Mahmudov o'sha davrda mavjud bo'lgan barcha bilim va ko'nikmalarni o'zlashtirib, entsiklopedistning yoshligidan ishlagan sharoitlarini imkon qadar to'liq etkazishga harakat qilish uchun ma'rifiy kartinani tayyorlashga qaror qildi. "Aytishlaricha, G'arb - tana, Sharq esa - ruh deyishadi. Lekin o'zida butun dunyoni birlashtirgan odam bor edi. Davrning eng universal boshi Abu Ali Ibn Sino edi…"
Eng yaxshi fil'mlar o'ntaligiga «Biz barchamiz» (2017), «1001 kashfiyot va sirlar kutubxonasi» (2010), «Meni Kxan deb atashadi» (2010), «Noma xat» (1976), «Mulla» (2018), «Halima» (2017), «Bizning voizimiz» (2017), «Rabbingiz nomi bilan o'qing», «InshoAlloh» fil'mlari ham kiritilgan.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Bugun, 4 oktyabr kuni Buxoro davlat texnika universitetida “Ta’lim va odob-ahloqda Bahouddin Naqshband ta’limotining o‘rni” nomli xalqaro anjuman bo‘lib o‘tdi.
Unda Malayziyadagi Jahon sufiylar markazi bosh kotibi shayx Abdulkarim bin Hadid, indoneziyalik professor, doktor shayx Ali Masiykur Muso, rossiyalik shayx Mavlon Dildor Safarali, bangladeshlik shayx Safiul A’zam Xodim kabi taniqli ulamolar o‘z ma’ruzalari bilan ishtirok etdi.
Xalqaro ilmiy yig‘inda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov nufuzli olimlarni yurtimizga tashriflari bilan qutlab, ushbu anjuman Bahouddin Naqshband ilmiy merosini chuqur o‘rganish va tasavvuf ilmlari rivojiga qo‘shgan hissasini targ‘ib etishda yana bir bosqich bo‘lishini e’tirof etdi.
Ma’lumki, Bahouddin Naqshbanddan keyin “naqshbandiya” nomi bilan keng tanila boshlagan xojagon-naqshbandiya tariqati islom olamida vujudga kelgan ilk so‘fiylik tariqatlaridan biri hisoblanadi. U aksariyat tariqatlardan farqli ravishda, paydo bo‘lgan vatani — O‘rta Osiyodan boshqa ko‘pgina o‘lkalarda ham tarqalgan. So‘fiylik tariqatlari orasida birinchilardan bo‘lib tarkidunyochilikka qarshi ijtimoiy faol turmush tarzini targ‘ib qilgan. Bahouddin Naqshband ilgari surgan “Dil ba yoru — dast ba kor”, ya’ni “Diling Xudoda, qo‘ling ishda bo‘lsin”, degan ezgu shior zamirida umuminsoniy g‘oyalar, ma’naviy kamolot, botiniy poklik ustuvor ahamiyat kasb etadi. Shu boisdan ham bu tariqatning mavqei ko‘tarilib, dunyo bo‘ylab yoyildi.
– So‘nggi yillarda ma’naviy-ma’rifiy qadriyatlarimizning tiklanishiga yurtimizda alohida e’tibor qaratilmoqda, – dedi Homidjon domla Ishmatbekov. – Xoja Abduxoliq G‘ijduvoniy, Xoja Orif Revgariy, Xoja Mahmud Anjir Fag‘naviy, Xoja Ali Romitaniy, Xoja Muhammad Boboi Samosiy, Sayyid Amir Kulol, Bahouddin Naqshband, Xoja Ahror Valiy, Maxdumi A’zam va boshqa so‘fiy allomalar mangu qo‘nim topgan qadamjolar obod etilib, butunlay yangi qiyofaga kirdi. Buxoroda Bahouddin Naqshband yodgorlik majmuasi markazi faoliyat yurityapti. Ushbu markaz tashabbusi bilan 2018 yildan buyon “Naqshbandiya” ilmiy-irfoniy, adabiy-ma’rifiy jurnali nashr etib kelinadi. An’anaviy tarzda Bahouddin Naqshband yodgorlik majmuasi markazida har yili sentyabr oyi uchinchi juma kuni Respublika naqshbandxonlik ilmiy-amaliy anjumani o‘tkazib kelinadi.
Anjumanda so‘zga chiqqanlar yurtimizda tasavvuf ta’limoti doirasida shakllangan qadriyatlar, insoniy odob-axloq mezonlari, tinchlikparvarlik g‘oyalaridan yosh avlodni vatanga muhabbat, buyuk ajdodlarga ehtirom ruhida tarbiyalashda hamda buzg‘unchi aqidaparast va diniy-ekstremistik g‘oyalarga qarshi turishda samarali foydalanish borasida ham fikr-mulohazalar bildirishdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati