Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Aprel, 2025   |   11 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:31
Quyosh
05:53
Peshin
12:30
Asr
17:02
Shom
19:00
Xufton
20:16
Bismillah
09 Aprel, 2025, 11 Shavvol, 1446

Fitr sadaqasi

14.06.2018   57108   23 min.
Fitr sadaqasi

Fitr sadaqasi faqirlarga g‘amxo‘rlik, ularga hayit kunini xursandchilik bilan o‘zkazishlari uchun ko‘makdir, uni berganlar uchun esa, Ramazonda yo‘l qo‘yilgan ba’zi kamchiliklarga kafforatdir. Ibn Abbos (roziyallohu anhu) aytadi: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) fitr sadaqasini ro‘zadorga behuda ishlar va yomon so‘zlardan poklanish bo‘lishi uchun, miskinlar uchun yegulik bo‘lishi uchun buyurdilar” (Abu Dovud rivoyati).

Fitr sadaqasi kumush nisobidagi, hojatidan ortiqcha molga ega musulmonga vojib bo‘ladi. Ana shu miqdordagi mulkka ega kishi fitr sadaqasini o‘zi va yosh bolalaridan berishi vojib. Balog‘atga yetgan farzandlari va xotini uchun fitr sadaqa berishi vojib emas. Agar balog‘atga yetgan farzandlari va ayoli uchun, ular aytishmasa ham, fitr sadaqasini bersa, ular zimmasidan fitr sadaqasi soqit bo‘ladi.

Fitr sadaqasining vojib bo‘lish vaqti hayit kuni tong otish paytidir. Shuning uchun, hayit kechasi tug‘ilgan chaqaloqdan ham fitr sadaqa berish vojib bo‘ladi. Homila va hayit kunidan oldin vafot etganlar uchun fitr sadaqasi vojib bo‘lmaydi.

Ibn Umar (roziyallohu anhu) aytadi: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) fitr sadaqasini odamlar namozga chiqmasdan oldin berishni buyurdilar”. Ammo bu vaqtdan oldin, masalan, Ramazon kirishi bilan bersa ham bo‘ladi. Lekin namozga chiqishdan oldin berish mustahabdir. Fitr sadaqasi vojib bo‘lib, uni berolmay qolgan kishi zimmasidan soqit bo‘lmaydi.

Fitr sadaqasi bug‘doy, bug‘doy uni yoki yormasidan yo mayizdan yoki xurmo yo arpadan beriladi. Bug‘doy yo uning uni yoki yormasidan va mayizdan yarim so’ (taxminan 2 kg.), arpa va xurmodan bir so’dir. Mazkur narsalarning qiymatini ham bersa bo‘ladi.

Fitr sadaqasi zakotga haqdor bo‘lgan kishilarga beriladi.

Jamshid Shodiyev tayyorladi.

Ramazon-2018
Boshqa maqolalar

Ular 6 narsadan mahrum bo‘lmaydilar

08.04.2025   1260   3 min.
Ular 6 narsadan mahrum bo‘lmaydilar

Siz yaxshi fe’l-atvorga ega bo‘lgan holda oilangiz, qarindosh-urug‘larga  silai rahmli, ota-onangizga va atrofingizdagilarga yaxshilik qilayotgan bo‘lsangiz...

Tongni Allohga tasbehu hamd ila qarshi olib, Uni ulug‘laganingiz holda qosh qoraytirsangiz...

Alloh yaratgan narsalarida go‘zallikni ko‘rishga ishtiyoqmand bo‘lsangiz...

Yaralmishlarning bari Allohga tasbeh aytishini anglab yetsangiz va siz befoyda narsalar uchun emas, aksincha, buyuk ishlar uchun yaratilgan ekaningizga inonsangiz...

Odam bolalarining xatokor ekanini anglab, sizga yomonlik qilganni afv etish va ularga nisbatan kengfe’l bo‘lish harakatida bo‘lsangiz...

Agarda siz manmanlik, mansabparastlik va adovatdan najotga erishgan bo‘lsangiz va aytib o‘tilmagan o‘nlab ijobiy xis­latlar sizda topilsa, demak, siz Allohning hikmatini tushunib yetishga, U Zotga yaqinlashishga, Uni yaxshi ko‘rib, Unga shukr qilishga qodir kishiga aylanibsiz.

Alloh sizni boshqalardan afzal va mukarram qilgan, maqsadlaringizga erishtirgan. Shu tariqa siz inson Allohning yerdagi xalifasi ekanligini tushunib yetasiz va Allohning muxlis bandalari qatoridan o‘rin olishga tayyor bo‘lib borasiz.

Hakimlardan biri aytadi: “Kim oltita narsa bilan rizqlansa, boshqa bir oltitadan mahrum bo‘lmaydi:

1. Kimga shukr qilish nasib qilsa, ziyodalikdan mahrum bo‘lmaydi.
Zero, Alloh taolo Ibrohim surasining 7-oyatida: «...Qasamki, agar  (bergan ne’matlarimga) shukr qilsangiz, albatta (ularni yanada) ziyoda qilurman. Bordi-yu, noshukrchilik qilsangiz, albatta, azobim (ham) juda qattiqdir», deydi.


2. Kimga sabr qilish nasib etsa, savobdan mahrum bo‘lmaydi.
«...Albatta, sabr qilguvchilarga (oxiratda) mukofotlari behisob berilur»[1].


3. Kim tavba bilan rizqlansa, qabuldan mahrum bo‘lmaydi.
Bunday deyilishiga sabab shuki, Alloh taolo: «U bandalaridan tavbani qabul qiladigan...»[2], degan. 


4. Kim istig‘for bilan rizqlansa, mag‘firatdan benasib bo‘lmaydi.
Chunki Alloh taolo aytadi: «...Men dedimki: “Parvardigoringizdan mag‘firat so‘rangiz! Albatta, U (bandalariga nisbatan) o‘ta mag‘firatli bo‘lgan Zotdir”»[3].


5. Duo ila rizqlangan kishi ijobatdan mahrum qilinmaydi.
Zero, Alloh taolo G‘ofir surasining 60-oyatida aytadi: «...Menga duo qiling, Men sizlar uchun (duolaringizni) ijobat qilay!..».


6. Kim ehson qilsa, o‘rni to‘ldirilmay qolmaydi. Zero, Alloh taolo Saba’ surasining 39-oyatida: «...Biror narsani (muhtojlarga xolis) ehson qilsangiz, bas, (Alloh) uning o‘rnini to‘ldirur...», deya marhamat qiladi.

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” 
nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Zumar surasi, 10-oyat.
[2]  Shuuro surasi, 25-oyat.
[3]  Nuh surasi, 10-oyat.